‘Winter on Fire: Ukraine’s Fight For Freedom’ belgeseli, ülkenin başşehri Kiev’de lider Viktor F. Yanukoviç’in istifası için düzenlenen bir öğrenci protestosunun akabinde 2013 ve 2014 yılları içinde Ukrayna’da yaşananlara odaklanıyor. Ukrayna’da yaşanan krizi fırsat bilen Rusya bu süreçte Kırım’ı gayri legal bir biçimde ilhak etti. Sinemanın direktörü Evgeny Afineevsky belgesel için “Gördüğümüz en büyük ders, Ukrayna’nın inançlarını savunabilmesi ve düşmanlarına karşı birleşebilmesidir” diyor. ‘Ateşte Kış: Ukrayna’nın Özgürlük Uğraşı ‘ belgeseli 2013 ve 2014’te çekildi. Belgesel 2016’da ‘En Yeterli Uzun Metrajlı Belgesel’ kolunda Oscar adayı oldu. Belgeseli Netflix’te izleyebilirsiniz.
SALİHA SULTAN
Geçtiğimiz hafta medya Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsü haberleriyle doldu taştı. Vicdanımızı yaralayan imgeler gördük, Kovid sürecinde tavan yapan dertlerimizi ikiye katlayan birfazlaca haber okuduk. Öte yandan toplumsal medya bir anda ‘Ukrayna-Rusya krizi uzmanları’ ile doldu taştı. Bir adım öncesinde ‘Orta Doğu uzmanı’ olan bu şahısların kulaktan dolma, hakikatten uzak, beğeni ve retweet peşindeki görüşleri ise zihinlerimizi pek bulandırdı. İşte bu biçimde vakit içinderda biraz nefes almak için başvuracağımız alan bir daha sanat. Rusya’nın tırmandırdığı tansiyonla bir arada hem Ukrayna hem bütün dünya açısından tarihi bir müddetç olan bu kuvvetli günleri anlamak için ise sinema en âlâ sığınak. Tarihi bir çatışmayı bütünüyle anlamak için olağan olarak birkaç sinema yetmez. Fakat bir yerden başlamak, ‘bize yardım edin’ diye haykıran Ukraynalıları tanımak isteyen KARAR okurları için, ülkede yaşananları beyazperdeye taşıyan 3’ü belgesel 6 üretimi derledik. Bu sinemalar gezdikleri şenliklerde Ukraynalıların bağımsızlık uğraşını bütün dünyaya anlattı, artık sıra sizde.
KAHRAMANLAR ASLA ÖLMEZ
Akhtem Seitalayev’in yönettiği 1.8 milyon dolarlık bir bütçeye sahip savaş sineması ‘Cyborgs: Heroes Never Die’ (2017), Donetsk savaşına katılan beş askerin gerçek öyküsüne odaklanıyor. Eylül 2014’te, Ukrayna ordusunun birtakım askerleri ve gönüllüleri Donetsk havaalanını 242 gün boyunca savundu. Halk, ülkeleri için hayatlarını riske atan bu askerlere ‘cyborg’ lakabını taktı. Lakin sinema, aksiyon sahnelerine karşın bakışını çatışmanın kendisinden çok Ukrayna halkının insani istikametine çeviriyor. Kamera, kendisini ansızın bir savaş alanında bulan askerlere odaklanıyor. Sinemanın kahramanları beş istekli askerin yaşadıklarını bir şahit üzerinden anlatılıyor. Hepsi farklı geçmişlere sahip beş istekli, hasar nazarann havaalanında mahsur kaldı. Bu beşli, ülkeyi kurtarmak için tam bir yürekle savaştı.
BU BAYAN ŞU AN CEPHEDE SAVAŞMAYA DEVAM EDİYOR
Ukraynalı direktör Masha Kondakova 2020 üretimi ‘Inner Wars’ (İç Savaşlar) belgeselinde, Rus yanlısı ayrılıkçılara karşı direnen orduya katılan mücadeleci bayanların öyküsünü işliyor. 2014 yılında Doğu Ukrayna’da Rus yanlısı isyanın ayaklanmasından bu yana ülkede yüzlerce bayanın orduya katıldığı biliniyor. Direktör Masha, belgeselinde bu bayanlardan Elena, Lera ve Irna isimli üç bayanın çatışma bölgelerindeki günlük ömrünü takip etmek için 2016-2019 tarihleri içinde savaş bölgelerinde yanlarında yer aldı. Bu süreçte asker bayanlarla dostluk geliştiren Masha, ayrıyeten belgesel çekimleri sırasında yaralandı. Belgeseldeki Irna mayına bastığı için iki bacağını kaybetti. Elena ve fotoğrafta görünen Lera ise şu an muhtemelen bir cephede ülkelerini işgal etmek isteyen Ruslara karşı savaşıyor.
LİTVANYALI BİR ÇİFTİN BÖLGEYE İNSANİ YARDIM GAYRETİ
Ukrayna’nın doğusundaki savaşı mevzu alan, usta sinemacı Sharunas Bartas direktörlüğünde Litvanya, Fransa, Polonya ve Ukrayna iştirakinde çekilen ‘Frost’ (Ayaz) sinemasını sinefiller 37. İstanbul Sinema Festivali’nden hatırlayacak. Başrolde Fransız oyuncu Vanessa Paradis’in yer aldığı sinema seyircisini uzun bir seyahate davet ediyor. Litvanya’da başlayan öyküde genç Rokas, Ukrayna’ya insani yardım götürme teklifini kabul eder. Bu seyahatte ona kız arkadaşı Inga eşlik edecektir. Karlarla kaplı bu sinemada ikili, Ukrayna’daki çatışmalara ve savaşın acımasızlığına yakından şahit olur. Direktör sineması üç ay süren bir seyahatte çekti. Sinemada gerçek Ukraynalı askerler ve siviller rol aldı. 2017’de Litvanya’nın Oscar adayı olan sinema, yıllardır süren çatışmayı ve perişan halkıyla coğrafyayı kuvvetli bir sinemasal lisanla sinemaya aktarıyor.
KIRIM İLHAK EDİLİRKEN KANDIRILAN ASKERLER
Kırım sorununa ve Donbass savaşına yönelik biroldukça çalışmaya imza atan genç Ukraynalı direktör Kostiantin Kliatskin’in ‘Crimea as It Was’ (Kırım, Olduğu Üzere ) belgeseli, Rusların Kırım Yarımadası’nı işgalinin başlangıç sürecine odaklanıyor. Kırım’ın ilhak edilmesi sırasında Ukrayna’ya bağlılık yemini etmeyen subay, asker ve denizcilerin Rusya tarafınca hile ile manipüle edilme öyküsünü seyirciye aktaran 2016 üretimi sinema, ilan edilmemiş bir savaşın ortasında askerlik onurunu irdeliyor. Belçika, Polonya, İsrail, Almanya, Kanada, İspanya, Litvanya ve Portekiz üzere birfazlaca ülkede gösterilen sineması, Ukrayna Devlet Sinema Ajansı da ülkedeki sinemalarda gösterdi. Belgeseli YouTube’da direktörün istekli belgesel projelerini yayınladığı ‘#BABYLON’13’ hesabından izleyebilirsiniz.
SAVAŞIN GETİRDİĞİ ACIYA GERÇEKÜSTÜ BİR BAKIŞ
Yıl 2014… Rusya’yı destekleyen ayrılıkçı kümeler, Ukrayna-Rusya hududunda yaşayan Irka’nın çiftlik konutunun bulunduğu geniş araziyi ele geçirdi. Irka (Oksana Cherkashyna) hala huysuz kocası Tolik (Sergey Shadrin) ile harap olmuş konuttan geriye kalanlarda yaşıyordu. Irka, köyü ayrılıkçı kümeler tarafınca kuşatılmış bulunmasına karşın meskenini terk etmeyi reddeden gebe bir bayan. Ne var ki 17 Temmuz 2014 günü o ve ailesi kendilerini milletlerarası bir uçak kazası felaketinin merkezinde bulur. Bu sinemadaki uçak kazası gerçek. Direktör Maryna Er Gorbach’ın Donbas savaşının birinci günlerinde Doğu Ukrayna’da geçen bir kıssayı beyazperdeye taşıdığı ‘Klondike’ sinemasının ortak yapımcılığını ise Mehmet Bahadır Er üstlendi. Ukrayna-Türkiye ortak üretimi sinema geçen yaz Sundance’de ‘En Yeterli Yönetmen’ mükafatını, geçen hafta da Berlinale’de ‘Ekümenik Jüri’ ve ‘Seyirci’ mükafatlarını aldı.
SALİHA SULTAN
Geçtiğimiz hafta medya Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsü haberleriyle doldu taştı. Vicdanımızı yaralayan imgeler gördük, Kovid sürecinde tavan yapan dertlerimizi ikiye katlayan birfazlaca haber okuduk. Öte yandan toplumsal medya bir anda ‘Ukrayna-Rusya krizi uzmanları’ ile doldu taştı. Bir adım öncesinde ‘Orta Doğu uzmanı’ olan bu şahısların kulaktan dolma, hakikatten uzak, beğeni ve retweet peşindeki görüşleri ise zihinlerimizi pek bulandırdı. İşte bu biçimde vakit içinderda biraz nefes almak için başvuracağımız alan bir daha sanat. Rusya’nın tırmandırdığı tansiyonla bir arada hem Ukrayna hem bütün dünya açısından tarihi bir müddetç olan bu kuvvetli günleri anlamak için ise sinema en âlâ sığınak. Tarihi bir çatışmayı bütünüyle anlamak için olağan olarak birkaç sinema yetmez. Fakat bir yerden başlamak, ‘bize yardım edin’ diye haykıran Ukraynalıları tanımak isteyen KARAR okurları için, ülkede yaşananları beyazperdeye taşıyan 3’ü belgesel 6 üretimi derledik. Bu sinemalar gezdikleri şenliklerde Ukraynalıların bağımsızlık uğraşını bütün dünyaya anlattı, artık sıra sizde.
KAHRAMANLAR ASLA ÖLMEZ
Akhtem Seitalayev’in yönettiği 1.8 milyon dolarlık bir bütçeye sahip savaş sineması ‘Cyborgs: Heroes Never Die’ (2017), Donetsk savaşına katılan beş askerin gerçek öyküsüne odaklanıyor. Eylül 2014’te, Ukrayna ordusunun birtakım askerleri ve gönüllüleri Donetsk havaalanını 242 gün boyunca savundu. Halk, ülkeleri için hayatlarını riske atan bu askerlere ‘cyborg’ lakabını taktı. Lakin sinema, aksiyon sahnelerine karşın bakışını çatışmanın kendisinden çok Ukrayna halkının insani istikametine çeviriyor. Kamera, kendisini ansızın bir savaş alanında bulan askerlere odaklanıyor. Sinemanın kahramanları beş istekli askerin yaşadıklarını bir şahit üzerinden anlatılıyor. Hepsi farklı geçmişlere sahip beş istekli, hasar nazarann havaalanında mahsur kaldı. Bu beşli, ülkeyi kurtarmak için tam bir yürekle savaştı.
BU BAYAN ŞU AN CEPHEDE SAVAŞMAYA DEVAM EDİYOR
Ukraynalı direktör Masha Kondakova 2020 üretimi ‘Inner Wars’ (İç Savaşlar) belgeselinde, Rus yanlısı ayrılıkçılara karşı direnen orduya katılan mücadeleci bayanların öyküsünü işliyor. 2014 yılında Doğu Ukrayna’da Rus yanlısı isyanın ayaklanmasından bu yana ülkede yüzlerce bayanın orduya katıldığı biliniyor. Direktör Masha, belgeselinde bu bayanlardan Elena, Lera ve Irna isimli üç bayanın çatışma bölgelerindeki günlük ömrünü takip etmek için 2016-2019 tarihleri içinde savaş bölgelerinde yanlarında yer aldı. Bu süreçte asker bayanlarla dostluk geliştiren Masha, ayrıyeten belgesel çekimleri sırasında yaralandı. Belgeseldeki Irna mayına bastığı için iki bacağını kaybetti. Elena ve fotoğrafta görünen Lera ise şu an muhtemelen bir cephede ülkelerini işgal etmek isteyen Ruslara karşı savaşıyor.
LİTVANYALI BİR ÇİFTİN BÖLGEYE İNSANİ YARDIM GAYRETİ
Ukrayna’nın doğusundaki savaşı mevzu alan, usta sinemacı Sharunas Bartas direktörlüğünde Litvanya, Fransa, Polonya ve Ukrayna iştirakinde çekilen ‘Frost’ (Ayaz) sinemasını sinefiller 37. İstanbul Sinema Festivali’nden hatırlayacak. Başrolde Fransız oyuncu Vanessa Paradis’in yer aldığı sinema seyircisini uzun bir seyahate davet ediyor. Litvanya’da başlayan öyküde genç Rokas, Ukrayna’ya insani yardım götürme teklifini kabul eder. Bu seyahatte ona kız arkadaşı Inga eşlik edecektir. Karlarla kaplı bu sinemada ikili, Ukrayna’daki çatışmalara ve savaşın acımasızlığına yakından şahit olur. Direktör sineması üç ay süren bir seyahatte çekti. Sinemada gerçek Ukraynalı askerler ve siviller rol aldı. 2017’de Litvanya’nın Oscar adayı olan sinema, yıllardır süren çatışmayı ve perişan halkıyla coğrafyayı kuvvetli bir sinemasal lisanla sinemaya aktarıyor.
KIRIM İLHAK EDİLİRKEN KANDIRILAN ASKERLER
Kırım sorununa ve Donbass savaşına yönelik biroldukça çalışmaya imza atan genç Ukraynalı direktör Kostiantin Kliatskin’in ‘Crimea as It Was’ (Kırım, Olduğu Üzere ) belgeseli, Rusların Kırım Yarımadası’nı işgalinin başlangıç sürecine odaklanıyor. Kırım’ın ilhak edilmesi sırasında Ukrayna’ya bağlılık yemini etmeyen subay, asker ve denizcilerin Rusya tarafınca hile ile manipüle edilme öyküsünü seyirciye aktaran 2016 üretimi sinema, ilan edilmemiş bir savaşın ortasında askerlik onurunu irdeliyor. Belçika, Polonya, İsrail, Almanya, Kanada, İspanya, Litvanya ve Portekiz üzere birfazlaca ülkede gösterilen sineması, Ukrayna Devlet Sinema Ajansı da ülkedeki sinemalarda gösterdi. Belgeseli YouTube’da direktörün istekli belgesel projelerini yayınladığı ‘#BABYLON’13’ hesabından izleyebilirsiniz.
SAVAŞIN GETİRDİĞİ ACIYA GERÇEKÜSTÜ BİR BAKIŞ
Yıl 2014… Rusya’yı destekleyen ayrılıkçı kümeler, Ukrayna-Rusya hududunda yaşayan Irka’nın çiftlik konutunun bulunduğu geniş araziyi ele geçirdi. Irka (Oksana Cherkashyna) hala huysuz kocası Tolik (Sergey Shadrin) ile harap olmuş konuttan geriye kalanlarda yaşıyordu. Irka, köyü ayrılıkçı kümeler tarafınca kuşatılmış bulunmasına karşın meskenini terk etmeyi reddeden gebe bir bayan. Ne var ki 17 Temmuz 2014 günü o ve ailesi kendilerini milletlerarası bir uçak kazası felaketinin merkezinde bulur. Bu sinemadaki uçak kazası gerçek. Direktör Maryna Er Gorbach’ın Donbas savaşının birinci günlerinde Doğu Ukrayna’da geçen bir kıssayı beyazperdeye taşıdığı ‘Klondike’ sinemasının ortak yapımcılığını ise Mehmet Bahadır Er üstlendi. Ukrayna-Türkiye ortak üretimi sinema geçen yaz Sundance’de ‘En Yeterli Yönetmen’ mükafatını, geçen hafta da Berlinale’de ‘Ekümenik Jüri’ ve ‘Seyirci’ mükafatlarını aldı.