Bugün Sezai Karakoç’un civarından uzaklaşamadım.
Üç yıl evvel Üstad’ın şiirine ve niyetine dair birbiri ardınca 4-5 yazı yazmıştım. Onların birincisini bir daha arz etmek istiyorum. (13 Ocak 2018.)
“Ben güneyli çocuk, arkadaşım ben güneyli çocuk.
Günahlarım kadar ömrüm vardır.”
Mehmet Akif, Necip Fazıl, Yahya Kemal, Orhan Veli, Fazıl Hüsnü, Cahit Sıtkı, Ümit Yaşar hatta Arif Nihat Asya… Bunları ve tahminen birkaç şairi daha biliyordum.
‘Şiir ülkem’ bunun kadar yahut bundan biraz daha genişti…
Üstteki mısralar bu biçimdea kadar bildiğim, keşfedilmiş ‘şiir ülkesi’nin dışına birinci çıkışımı işaretleyen mısralardır.
Ben de güneyliyim. Türkiye’nin kuzeyindenim lakin, Kuzey’in güneyindenim.
Benim de günahlarım kadar ömrüm var.
Şiiri, ‘Kafiyeli şiir, hece vezniyle yazılan şiir, aruz vezniyle yazılan şiir” tariflerinin haricinde tanım edemeyen okul öğretmenlerinin çizdiği hudutların dışına çıkmıştım.
‘Vezin yok, kafiye yok, o denli şiiri babam da yazar’ cahilliği var ya.
Bakıyorsun, kıta kıta, mısralar tıpkı hizada bitiyorsa yani blok oluşturuyorsa… Mısraların son heceleri de farklı manalar içermekle bir arada tıpkı sesle bitiyorsa, şiirdir. Yoksa değildir.
Ancak bunlar laf değil. Öteki bir şey.
söylemiş olduğim vakit… Okuduğum vakit, hançeremden çıkan harfler, sözler, mısralar, ‘laf’ın söz edebileceğinden çok daha fazlasını tabir ediyor.
Bu, şiir.
Beni içine çeken…
Beni içime çeken bir şiir.
Sezai Karakoç’un şiirleri yanımda, elimin altında. Fakat, işte, yazmaya yeni başladım ve kitabı açmadım.
40 küsur yıl evvel okuduğum haliyle okuyorum. O gün başıma nasıl yazıldıysa, o yazıyı okuyorum.
“Ben çiçek üzere taşımıyorum göğsümde aşkı/Ben aşkı göğsümde kurşun üzere taşıyorum/Gelmiş dayanmışım demir kapısına sevdanın/Ben hayatıyor üzere hayatıyor üzere yaşıyorum/Ben aşkı göğsümde kurşun üzere taşıyorum/Seni süt içmeye çağırıyorum parmaklarımdan/Kara yılan kara yılan kara yılan kara yılan.”
daha sonra?
daha sonra bizim kızımız. Tunuslu kız. Ve Ali. Ve Süleyman.
Biz hepimiz ya Tunuslu kızız, ya Ali, ya Süleyman.
‘Fransız’ değiliz ve olmayacağız.
“Sizin defolup gitmenizi istiyorum işte o kadar
Ali de istiyor ancak söylemekten çekiniyor.
Gidiniz ve öteki yabancıları da birlikte göçeşidiniz
Tuhaf ve acaip şapkalarınızı da birlikte göçeşidiniz”
‘Ötesini söylemeyeceğim.’ Şiirin altındaki tarih 1953.
1953’te, Türkiye’de kim müellif Fransız işgali altındaki Tunus’u? Sezai Karakoç’tan öbür?
Şiirindilk evvel birkaç kitabını okumuştum.
‘Çağ ve İlham’ı… Biri de Gündönümü olabilir… Geçmiş vakit.
Okudukça, kendi içimde bir basamak yükseldiğimi hissediyordum.
‘Yükselmek?’
Bugünün lügatiyle berbat bir söz. ‘Üstün’lük çağrışımı yapıyor.
meğer o denli değil. Diğerlerine nispetle yükselmiyorsun. Sana bir şey katıldığını hissediyorsun.
‘Yükselmek’ tuhaf kaçıyorsa, yerine ‘derinleşme’yi koy, fazla yüksek olmasın.
Bu kitaplar ve bu mısralar bir başlangıç noktasıydı.
Yakalanmıştım.
Hayatta yakalandığım en hoş, en hakikat şeylerden birine yakalanmıştım.
Kaç sefer doğarsın hayatta?
Yani kaç ‘milat’ın olur?
Benim milatlarımdan biri budur.
İşte bu biçimde tanıştım Sezai Karakoç şiiriyle.
Bu sütunda, kendi hayatımdaki ‘şiir’i yahut yalınkat söyleyeyim şiirle münasebetimi yazmaya başlayalı beri, birkaç büyük şairin “Türkçe’nin en büyük şairi kimdir’ sorusunun cevabı” olabileceğini yazmıştım.
Eski şiirimizi, şiirin eski büyüklerini dahil etmiyordum şüphesiz bu soruya.
Yüz yıllık bir soru olsun.
Artık, benden sübjektiflik bekleyin.
‘Türkçenin en büyük şairi kimdir’ sorusuna benim, kendim için vereceğim yanıt Sezai Karakoç’tur.
En son söyleyeceğimi en başta mı söylemiş oldum?
Olabilir, tercih sorunu.”
(Müteakip yazılarda meramımı anlattım. Necip Fazıl da Nazım Hikmet de, Yahya Kemal de “En büyük şairimiz kim?” sorusunun münasip yanıtlarıdır. Benim yanıtım Sezai Karakoç’tu. Hala da odur.)
Üç yıl evvel Üstad’ın şiirine ve niyetine dair birbiri ardınca 4-5 yazı yazmıştım. Onların birincisini bir daha arz etmek istiyorum. (13 Ocak 2018.)
“Ben güneyli çocuk, arkadaşım ben güneyli çocuk.
Günahlarım kadar ömrüm vardır.”
Mehmet Akif, Necip Fazıl, Yahya Kemal, Orhan Veli, Fazıl Hüsnü, Cahit Sıtkı, Ümit Yaşar hatta Arif Nihat Asya… Bunları ve tahminen birkaç şairi daha biliyordum.
‘Şiir ülkem’ bunun kadar yahut bundan biraz daha genişti…
Üstteki mısralar bu biçimdea kadar bildiğim, keşfedilmiş ‘şiir ülkesi’nin dışına birinci çıkışımı işaretleyen mısralardır.
Ben de güneyliyim. Türkiye’nin kuzeyindenim lakin, Kuzey’in güneyindenim.
Benim de günahlarım kadar ömrüm var.
Şiiri, ‘Kafiyeli şiir, hece vezniyle yazılan şiir, aruz vezniyle yazılan şiir” tariflerinin haricinde tanım edemeyen okul öğretmenlerinin çizdiği hudutların dışına çıkmıştım.
‘Vezin yok, kafiye yok, o denli şiiri babam da yazar’ cahilliği var ya.
Bakıyorsun, kıta kıta, mısralar tıpkı hizada bitiyorsa yani blok oluşturuyorsa… Mısraların son heceleri de farklı manalar içermekle bir arada tıpkı sesle bitiyorsa, şiirdir. Yoksa değildir.
Ancak bunlar laf değil. Öteki bir şey.
söylemiş olduğim vakit… Okuduğum vakit, hançeremden çıkan harfler, sözler, mısralar, ‘laf’ın söz edebileceğinden çok daha fazlasını tabir ediyor.
Bu, şiir.
Beni içine çeken…
Beni içime çeken bir şiir.
Sezai Karakoç’un şiirleri yanımda, elimin altında. Fakat, işte, yazmaya yeni başladım ve kitabı açmadım.
40 küsur yıl evvel okuduğum haliyle okuyorum. O gün başıma nasıl yazıldıysa, o yazıyı okuyorum.
“Ben çiçek üzere taşımıyorum göğsümde aşkı/Ben aşkı göğsümde kurşun üzere taşıyorum/Gelmiş dayanmışım demir kapısına sevdanın/Ben hayatıyor üzere hayatıyor üzere yaşıyorum/Ben aşkı göğsümde kurşun üzere taşıyorum/Seni süt içmeye çağırıyorum parmaklarımdan/Kara yılan kara yılan kara yılan kara yılan.”
daha sonra?
daha sonra bizim kızımız. Tunuslu kız. Ve Ali. Ve Süleyman.
Biz hepimiz ya Tunuslu kızız, ya Ali, ya Süleyman.
‘Fransız’ değiliz ve olmayacağız.
“Sizin defolup gitmenizi istiyorum işte o kadar
Ali de istiyor ancak söylemekten çekiniyor.
Gidiniz ve öteki yabancıları da birlikte göçeşidiniz
Tuhaf ve acaip şapkalarınızı da birlikte göçeşidiniz”
‘Ötesini söylemeyeceğim.’ Şiirin altındaki tarih 1953.
1953’te, Türkiye’de kim müellif Fransız işgali altındaki Tunus’u? Sezai Karakoç’tan öbür?
Şiirindilk evvel birkaç kitabını okumuştum.
‘Çağ ve İlham’ı… Biri de Gündönümü olabilir… Geçmiş vakit.
Okudukça, kendi içimde bir basamak yükseldiğimi hissediyordum.
‘Yükselmek?’
Bugünün lügatiyle berbat bir söz. ‘Üstün’lük çağrışımı yapıyor.
meğer o denli değil. Diğerlerine nispetle yükselmiyorsun. Sana bir şey katıldığını hissediyorsun.
‘Yükselmek’ tuhaf kaçıyorsa, yerine ‘derinleşme’yi koy, fazla yüksek olmasın.
Bu kitaplar ve bu mısralar bir başlangıç noktasıydı.
Yakalanmıştım.
Hayatta yakalandığım en hoş, en hakikat şeylerden birine yakalanmıştım.
Kaç sefer doğarsın hayatta?
Yani kaç ‘milat’ın olur?
Benim milatlarımdan biri budur.
İşte bu biçimde tanıştım Sezai Karakoç şiiriyle.
Bu sütunda, kendi hayatımdaki ‘şiir’i yahut yalınkat söyleyeyim şiirle münasebetimi yazmaya başlayalı beri, birkaç büyük şairin “Türkçe’nin en büyük şairi kimdir’ sorusunun cevabı” olabileceğini yazmıştım.
Eski şiirimizi, şiirin eski büyüklerini dahil etmiyordum şüphesiz bu soruya.
Yüz yıllık bir soru olsun.
Artık, benden sübjektiflik bekleyin.
‘Türkçenin en büyük şairi kimdir’ sorusuna benim, kendim için vereceğim yanıt Sezai Karakoç’tur.
En son söyleyeceğimi en başta mı söylemiş oldum?
Olabilir, tercih sorunu.”
(Müteakip yazılarda meramımı anlattım. Necip Fazıl da Nazım Hikmet de, Yahya Kemal de “En büyük şairimiz kim?” sorusunun münasip yanıtlarıdır. Benim yanıtım Sezai Karakoç’tu. Hala da odur.)