İzmirli ressam ve taşbaskıcı Takikyan’dan görsel şölen

Hasan

New member
ŞABAN ÖZDEMİR

Ömer Durmaz ve İskender Dereli epeyce değerli bir eser kazandırdılar kültür dünyamıza: 19. Yüzyılın İzmir’inde Ressam Boğos Tatikyan ve Tatikyan Matbaası. Eser, İzmir Kalkınma Ajansı Kültür Yayınları içinden yayımlandı. Kurumların bu çeşit yayınlar yapmasını öteden beri epey pahalı bulduğumu da belirteyim. Osmanlıda matbaacılıktan fotoğrafçılığa, kartpostal editörlüğünden gazeteciliğe kadar gayrimüslimlerin katkısı muazzamdır.

Kültür tarihimize Max Fruchtermann, Abdullah Freres, Giuseppe Donizetti üzere sayısız gayrimüslimin fotoğraftan müziğe, kartpostaldan fotoğrafa biroldukça alanda katkısı vardır. Bu manada kültür tarihimiz millet teriminin haricinde kıymetlendirilmesi gereken bir mahiyet taşır. Bu kitap da İzmir Ermenilerinden Tatikyan ailesini merkeze alıyor. Her şeydilk evvel kitap baskı itibariyle tam bir görsel şölen. Devrin İzmir’inin fotoları ve Tatikyan Matbaası’nda basılan işlerin görselleri olağanüstü bir kâğıda hayli ihtimamlı bir biçimde basılmış.


Ayrıyeten Mehmed Âkif Köseoğlu ve Betül Köseoğlu tarafınca İngilizceye de çevrilen kitap iki lisanlı olarak yayımlanmış.
Ressam, taşbaskıcı, matbaacı ve tercüman olan Tatikyan’ın hayat kıssası eldeki imkânlar dahilinde çeşitli kaynaklardan iğne kuyu kazarcasına çıkarılmış müellifler tarafınca.


Tatikyan’ın en değerli cephelerinden olan taşbaskıcılığı, taşbaskı örnekleri ile taşbaskı yolu hakkında geniş bilgi verilmiş. Kitaptaki ‘Tatikyan’ın Çarşı Ressamlığı’ kısmında 17. yüzyıl Osmanlısında ortaya çıkan çarşı ressamlığı geleneğinin bir yansımasını görüyoruz. Tatikyan Matbaası’nda basılan ve kelam konusu geleneği devam ettiren taşbaskı fotoğraflar, hem de devrin İzmir’inin toplumsal hayatı hakkında da bilgi veriyor.


Muharrirler Tatikyan ailesi ve matbaası hakkında bilgi verdikten daha sonra, artık yerinde olmayan matbaanın pozisyonunu dedektif üzere iz sürerek bulup konumlandırıyorlar. Bunun yanında müellifler basılan mamüllerin çeşitliliğine örnek olması açısından elde edilen mamüllerin listesini ve Taksim Atatürk Kitaplığı’nda bulunan iki adet Tatikyan albümündeki fotoğrafları de bizimle paylaşıyor. Kitabı online olarak görmek isteyenler www.izka.org.tr adresinden de kitaba ulaşabilirler.
 
Üst