SALİHA SULTAN
İstanbul siluetinin yapı taşlarından, Mimar Sinan yapıtı Süleymaniye Camii’ni gölgeleyen inşaat imajı Türkiye’nin gündemine oturdu. İlim Yayma Vakfı’nın yeni yurt binası inşaatı, Süleymaniye Camii’nin ve ötürüsıyla İstanbul’un siluetine verdiği ziyan niçiniyle reaksiyonların odağında.
Toplumsal medyada yapılan paylaşımlarda skandal imgeye Ulusal şairimiz Mehmet Akif’in “Hadi gel yıkalım şu Süleymaniye’yi desen,/İki kazma kürek, iki de ırgat gerek./Ancak haydi gel yapalım şunu geri desen,/Bir Sinan, bir de Süleyman gerek” mısralarına atıf yapılarak reaksiyon gösterildi. Tarihî yarımadanın göbeğinde yaptığı inşaat “ecdadın mirasına vurulan kazma muhafazakarlık değil” tenkitlerine niye olurken, İlim Yayma Vakfı ise yansıların akabinde yaptığı yazılı açıklamada ortaya çıkan imgeyi, “Bölgenin tarihi siluetine uygun ve inşaat alanı daha küçük bir bina yapılmaktadır. bu biçimdelikle yeni binamız Süleymaniye Camii’nin etrafının açılmasına ve mescidinin daha yeterli görünür bulunmasına katkı sağlayacaktır” tabiriyle savundu. Vakıf, ayrıyeten projenin Anıtlar Şurası tarafınca da onaylandığını kaydetti.
Buna karşılık, reaksiyon çeken inşaatın müsaadelerinin üç yıl evvel İstanbul’daki belediye seçiminin yenilenme sonucunın akabinde çabucak çıkarıldığı ileri sürüldü. İnşaat imajına toplumsal medyada reaksiyon veren isimlerden İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Uzman Polat, “İzinli olsa da Süleymaniye Cami silüeti üzere bir hazineye bu yapılan zulümdür. Yapmayın” dedi. Binanın İlim Yayma Vakfı tarafınca yapıldığını doğrulayan Polat, “İki seçim içinde çabucak projesi ve konsey müsaadeleri çıkarılıp inşaata başlanıyor. Projeyi iptal etmeleri için şuraya gidiyoruz” açıklamasını yaptı.
İnşaata müsaade veren Anıtlar Kurulu’nun bağlı olduğu Kültür ve Turizm Bakanlığı ise çabucak hemen bir açıklama yapmadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha evvel katıldığı bir televizyon programında, Süleymaniye Camii’nin etrafındaki tarihi yapıtların yıkılıp bir daha yapılacağını belirtmişti. Erdoğan, “Bütün o tarihi eserler, Katar-Türkiye-Kiptaş iş birliğiyle yıkılıp aslına uygun olarak inşa edilecek. Orası örneğin epeyce önemli bir çekim haline gelecek. Bitince farklı olacak” tabirlerini kullanmıştı.
‘İNŞAAT DEĞİL CİNAYET’
Süleymaniye Camii’nin önünde yükselen inşaata birfazlaca müellif ve tarihçi toplumsal medyada arka arda reaksiyon gösterdi:
AHMET ÜMİT: Yasal Sultan Süleyman’ın Mimar Sinan’a yaptırdığı Süleymaniye Camisi’nin önüne yaptırılan İlim Yayma Vakfı’na ilişkin inşaat, İstanbul’un eşsiz siluetini ortadan kaldıracak. Bunun ismi cinayettir. İnşaat derhal durdurulmalıdır.
Prof. MEHMET ÖZ: Bu yalnızca Mimar Sinan’ın ve Yasal Sultan Süleyman’ın kemiklerini sızlatmak değil bununla birlikte o epeyce övündüğümüz medeniyet mirasına da ihanet etmektir. Yapmayın.
YUSUF KAPLAN: Süleymaniye, İstanbul’un ruhudur. İstanbul’un ruhunun katledilmesine yer gök isyan eder. Sayın Cumhurbaşkanı müdahale etmeli bu cinayete.
SÜLEYMAN GÜNDÜZ: Anlaşılan odur ki Süleymaniye Camii, İstanbul’un siluetini bozuyor.
SEMİH KAPLANOĞLU: İhanet mi dediniz? Tarihe, ecdada, Sinan’a ve İstanbul’a…
FATİH ÖZKAFA: Bu ülkede hiç kimse ecdad edebiyatı yapmasın! TV’lerde Osmanlı dizileri yayınlanmasın! hiç bir hudut tanımayan bu inşaat terörüne dur diyecek kimse yok mu? Bir Süleymaniye kalmıştı önü betonla kapatılmayan. Anıtlar Yüksek Konseyi, Kültür Bakanlığı vs. bu mevzuyla ilgilenmeyecek mi?
CİHAN AKTAŞ: Tarihi mirasa hoyrat muamelede hudut tanımıyoruz, Sinan’ın “kalfalık eseri” cami bile korunamıyor inşaat heveslerinden. daha sonra da gençlerimiz gidip Avrupa kentlerinin korunmuş dokusunda geziniyor hayretler ortasında. Bizim mimarlık mirasımız niye korunmaya bedel bulunmuyor sanki?
ABDULLAH NACİ: Ülkede hiç bir hoşluk bırakmamaya kararlı görünüyorlar. Hasankeyf’e beton döktüler. Kaz Dağları’na dozerlerle girdiler. Tabansız gölü çamur deryasına çevirdiler. Uzungöl’ü bitirdiler. Şirince’yi, Cerattepe’yi, Munzur Vadisi’ni mahvettiler. Artık sıra Süleymaniye’de. İnanılmaz!
TARİHÇİ SAKAOĞLU: KORUMAK EN ÇOK BUGÜNKÜ İDAREYE DÜŞÜYOR
Toplumsal medyaya yansıyan yansıların akabinde Osmanlı ve Selçuklu tarihi üzerine birfazlaca yapıtı bulunan duayen tarihçi Necdet Sakaoğlu’na ulaştık. Telefonda görüştüğümüz Sakaoğlu, evvela Süleymaniye’nin yalnızca bir cami olarak ele alınmasının yanlış olduğunu belirterek, tarihi değerini şu sözlerle aktardı:
“Süleymaniye’nin tarihi değerini anlamak için külliye olarak kavramak, okumak gerekir. Orada kelam konusu olan siluette, camiyi en doruğa alan hayli manalı bir mimari anlatım vardır. Sıhhat, kültür, yüksek öğretim, çarşı, kervansaray ve imaret üzere yerleşkeleri ile de etrafında epeyce geniş bir alana yayılır. Mimar Sinan’ın bu ustalık yapıtı, tam manasıyla bir 21’nci yüzyıl anlayışının 16’ncı yüzyılda ortaya konulan anlatımıdır.”
Sakaoğlu, kelamlarına şöyleki açıklık getirdi: “İstanbul tarihi ile ilgilenen biri olarak diyebilirim ki, Süleymaniye hem Türkiye hem İstanbul birebir vakitte İslam dünyasının en büyük külliyelerinden biridir. Sultan Süleyman ve Mimar Sinan oraya İslam dünyasının en büyük yerleşkesini kurmuşlardır. Bana bakılırsa yalnız Süleymaniye Camii değil, etrafını donatan ünitelerin manzarasını bozacak her şey yanlıştır.”
Süleymaniye Camii ve etrafının UNESKO müdafaası altında olduğunu hatırlatan Sakaoğlu, ayrıyeten şunları kaydetti: “Bana bakılırsa, bilhassa dini ve inanç bakışını titizlikle koruduğu tabir edilen bugünkü idare sistemimizin gözü üzere müdafaası ve en ufak bir müdahalede bulunulmasına müsaade vermemesi gereken İstanbul’un en kıymetli yapıtlarından biridir Süleymaniye Külliyesi. Onların müdafaası gerekiyor, bu iş en çok onlara düşüyor. Konseyin bir yanlış sonucu var ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu işe çabucak müdahale etmesi lazım.”
İstanbul siluetinin yapı taşlarından, Mimar Sinan yapıtı Süleymaniye Camii’ni gölgeleyen inşaat imajı Türkiye’nin gündemine oturdu. İlim Yayma Vakfı’nın yeni yurt binası inşaatı, Süleymaniye Camii’nin ve ötürüsıyla İstanbul’un siluetine verdiği ziyan niçiniyle reaksiyonların odağında.
Toplumsal medyada yapılan paylaşımlarda skandal imgeye Ulusal şairimiz Mehmet Akif’in “Hadi gel yıkalım şu Süleymaniye’yi desen,/İki kazma kürek, iki de ırgat gerek./Ancak haydi gel yapalım şunu geri desen,/Bir Sinan, bir de Süleyman gerek” mısralarına atıf yapılarak reaksiyon gösterildi. Tarihî yarımadanın göbeğinde yaptığı inşaat “ecdadın mirasına vurulan kazma muhafazakarlık değil” tenkitlerine niye olurken, İlim Yayma Vakfı ise yansıların akabinde yaptığı yazılı açıklamada ortaya çıkan imgeyi, “Bölgenin tarihi siluetine uygun ve inşaat alanı daha küçük bir bina yapılmaktadır. bu biçimdelikle yeni binamız Süleymaniye Camii’nin etrafının açılmasına ve mescidinin daha yeterli görünür bulunmasına katkı sağlayacaktır” tabiriyle savundu. Vakıf, ayrıyeten projenin Anıtlar Şurası tarafınca da onaylandığını kaydetti.
Buna karşılık, reaksiyon çeken inşaatın müsaadelerinin üç yıl evvel İstanbul’daki belediye seçiminin yenilenme sonucunın akabinde çabucak çıkarıldığı ileri sürüldü. İnşaat imajına toplumsal medyada reaksiyon veren isimlerden İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Uzman Polat, “İzinli olsa da Süleymaniye Cami silüeti üzere bir hazineye bu yapılan zulümdür. Yapmayın” dedi. Binanın İlim Yayma Vakfı tarafınca yapıldığını doğrulayan Polat, “İki seçim içinde çabucak projesi ve konsey müsaadeleri çıkarılıp inşaata başlanıyor. Projeyi iptal etmeleri için şuraya gidiyoruz” açıklamasını yaptı.
İnşaata müsaade veren Anıtlar Kurulu’nun bağlı olduğu Kültür ve Turizm Bakanlığı ise çabucak hemen bir açıklama yapmadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha evvel katıldığı bir televizyon programında, Süleymaniye Camii’nin etrafındaki tarihi yapıtların yıkılıp bir daha yapılacağını belirtmişti. Erdoğan, “Bütün o tarihi eserler, Katar-Türkiye-Kiptaş iş birliğiyle yıkılıp aslına uygun olarak inşa edilecek. Orası örneğin epeyce önemli bir çekim haline gelecek. Bitince farklı olacak” tabirlerini kullanmıştı.
‘İNŞAAT DEĞİL CİNAYET’
Süleymaniye Camii’nin önünde yükselen inşaata birfazlaca müellif ve tarihçi toplumsal medyada arka arda reaksiyon gösterdi:
AHMET ÜMİT: Yasal Sultan Süleyman’ın Mimar Sinan’a yaptırdığı Süleymaniye Camisi’nin önüne yaptırılan İlim Yayma Vakfı’na ilişkin inşaat, İstanbul’un eşsiz siluetini ortadan kaldıracak. Bunun ismi cinayettir. İnşaat derhal durdurulmalıdır.
Prof. MEHMET ÖZ: Bu yalnızca Mimar Sinan’ın ve Yasal Sultan Süleyman’ın kemiklerini sızlatmak değil bununla birlikte o epeyce övündüğümüz medeniyet mirasına da ihanet etmektir. Yapmayın.
YUSUF KAPLAN: Süleymaniye, İstanbul’un ruhudur. İstanbul’un ruhunun katledilmesine yer gök isyan eder. Sayın Cumhurbaşkanı müdahale etmeli bu cinayete.
SÜLEYMAN GÜNDÜZ: Anlaşılan odur ki Süleymaniye Camii, İstanbul’un siluetini bozuyor.
SEMİH KAPLANOĞLU: İhanet mi dediniz? Tarihe, ecdada, Sinan’a ve İstanbul’a…
FATİH ÖZKAFA: Bu ülkede hiç kimse ecdad edebiyatı yapmasın! TV’lerde Osmanlı dizileri yayınlanmasın! hiç bir hudut tanımayan bu inşaat terörüne dur diyecek kimse yok mu? Bir Süleymaniye kalmıştı önü betonla kapatılmayan. Anıtlar Yüksek Konseyi, Kültür Bakanlığı vs. bu mevzuyla ilgilenmeyecek mi?
CİHAN AKTAŞ: Tarihi mirasa hoyrat muamelede hudut tanımıyoruz, Sinan’ın “kalfalık eseri” cami bile korunamıyor inşaat heveslerinden. daha sonra da gençlerimiz gidip Avrupa kentlerinin korunmuş dokusunda geziniyor hayretler ortasında. Bizim mimarlık mirasımız niye korunmaya bedel bulunmuyor sanki?
ABDULLAH NACİ: Ülkede hiç bir hoşluk bırakmamaya kararlı görünüyorlar. Hasankeyf’e beton döktüler. Kaz Dağları’na dozerlerle girdiler. Tabansız gölü çamur deryasına çevirdiler. Uzungöl’ü bitirdiler. Şirince’yi, Cerattepe’yi, Munzur Vadisi’ni mahvettiler. Artık sıra Süleymaniye’de. İnanılmaz!
TARİHÇİ SAKAOĞLU: KORUMAK EN ÇOK BUGÜNKÜ İDAREYE DÜŞÜYOR
Toplumsal medyaya yansıyan yansıların akabinde Osmanlı ve Selçuklu tarihi üzerine birfazlaca yapıtı bulunan duayen tarihçi Necdet Sakaoğlu’na ulaştık. Telefonda görüştüğümüz Sakaoğlu, evvela Süleymaniye’nin yalnızca bir cami olarak ele alınmasının yanlış olduğunu belirterek, tarihi değerini şu sözlerle aktardı:
“Süleymaniye’nin tarihi değerini anlamak için külliye olarak kavramak, okumak gerekir. Orada kelam konusu olan siluette, camiyi en doruğa alan hayli manalı bir mimari anlatım vardır. Sıhhat, kültür, yüksek öğretim, çarşı, kervansaray ve imaret üzere yerleşkeleri ile de etrafında epeyce geniş bir alana yayılır. Mimar Sinan’ın bu ustalık yapıtı, tam manasıyla bir 21’nci yüzyıl anlayışının 16’ncı yüzyılda ortaya konulan anlatımıdır.”
Sakaoğlu, kelamlarına şöyleki açıklık getirdi: “İstanbul tarihi ile ilgilenen biri olarak diyebilirim ki, Süleymaniye hem Türkiye hem İstanbul birebir vakitte İslam dünyasının en büyük külliyelerinden biridir. Sultan Süleyman ve Mimar Sinan oraya İslam dünyasının en büyük yerleşkesini kurmuşlardır. Bana bakılırsa yalnız Süleymaniye Camii değil, etrafını donatan ünitelerin manzarasını bozacak her şey yanlıştır.”
Süleymaniye Camii ve etrafının UNESKO müdafaası altında olduğunu hatırlatan Sakaoğlu, ayrıyeten şunları kaydetti: “Bana bakılırsa, bilhassa dini ve inanç bakışını titizlikle koruduğu tabir edilen bugünkü idare sistemimizin gözü üzere müdafaası ve en ufak bir müdahalede bulunulmasına müsaade vermemesi gereken İstanbul’un en kıymetli yapıtlarından biridir Süleymaniye Külliyesi. Onların müdafaası gerekiyor, bu iş en çok onlara düşüyor. Konseyin bir yanlış sonucu var ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu işe çabucak müdahale etmesi lazım.”