SALİHA SULTAN
Venedik Sinema Festivali’ne Afgan direktörler Sahraa Karimi ve Sahra Mani konuk oldu. Afganistan’da yaşanan gelişmeler üzerine şenlik takvimine eklenen ve 4 Eylül Cumartesi günü gerçekleşen aktiflikte konuşan direktörler Taliban’ın Ağustos ayında Afganistan’da iktidarı ele geçirmesinin akabinde ülkedeki kırılgan sinema bölümü için kasvetli bir tablo çizdiler.
Taliban Kabil’e girdiğinde “Bizi öldürmeye geliyorlar” sözüyle çektiği görüntüyle dünya çapında ses getiren Afgan direktör Karimi aktiflikte yaptığı konuşmada, “21. yüzyılda bir küme insan bir anda ülkenize geliyor ve size müziğin, sinemanın, sanatsal çalışmanın yasak olduğunu, bayan sanatkarların köşeye atılması ve tecrit edilmesi gereken bir şey olduğunu söylüyor. Benim jenerasyonum bunu istemiyor” sözlerini kullandı. Devlet dayanaklı Afgan Sinema Organizasyonu’nun da birinci bayan lideri olarak tanınan Karimi, 11 sinema, deher neysel kısa sinema şenliği üzere biroldukca proje üzerinde çalıştıklarını vurguladı. Karimi, kelamlarına şöyleki devam etti: “Birdenbire hepsi durdu… Birkaç saat ortasında. Ülkenin en varlıklı arşivlerden birine sahiptik, şu anda Taliban’ın denetiminde. Bilhassa son beş yılda sinema şenliklerinde büyük yer edinmiş bağımsız sinemacılar ise ülkeden ayrılmak zorunda kaldılar. Üstelik birkaç saat arasında… şahsi eşyalarınızı toplamaya vaktiniz olmadığını hayal edin..”
‘ENTELEKTÜEL DAYANAK İSTİYORUZ’
Taliban’ın idaresi ele geçirdiği 15 Ağustos’un kendisi için olağan bir gün olarak başladığını aktaran Karimi, hislerini “Bir bayan olarak makyajımı, elbisemi giydim… Birkaç saat daha sonra hayatının en sıkıntı sonucunı veriyorsun, kal ya da git. Gözünüzün önünde hayallerinizin çöküşünü, ülkenizin çöküşünü görüyorsunuz” kelamlarıyla tabir etti. Karimi, Ukrayna ve Türk makamlarının sayesinde ailesiyle bir arada Afganistan’dan kaçabildiğini, şu anda Ukrayna’nın başşehri Kiev’de sürgün hayatı yaşadığını hatırlatarak “Afganistan’da çabucak hemen bunu başaramayan ve saklanan binlerce gelecek vaat eden sinema imalcisi ve yetenek var. Toplumsal medya hesaplarını bile silmişler. Sessizler… Onlar için yardım istiyorum, dayanak istiyorum. bahsetmiş olduğum maddi takviye değil, entelektüel takviye. Öleceğimizi hissetmediğimiz, bize umut veren bir destek… Barış ortasında, sakin bir toplumda yaşamayı, hayallerimizi gerçekleştirmeyi hak ediyoruz.”
HÜKÜMETLERE LOBİ DAVETİ
Afgan direktörlere aktiflikte Rotterdam Memleketler arası Sinema Şenliği direktörü Vanja Kaludjercic, Amsterdam Milletlerarası Belgesel Şenliği direktörü Suriyeli Orwa Nyrabia, Avrupa Sinema Akademisi lideri Mike Downey ve direktör Matthijs Wouter Knol de eşlik etti. Panelde kelam alan Downey ‘Akademi varlığının birinci yılında iki büyük felakete uğradı: Unutmamamız gereken Myanmar ve artık Afganistan… Temel varoluş niçinimiz bireylere yardım etmek… Titanik’i değil, cankurtaran botlarını kurtarmamız gerekiyor” sözlerini kullandı.
Suriyeli sürgün direktör Nyrabia ise artık önceliğin, ülke dışına çıkmış Afgan sinema yapımcılarının sinema yapmaya devam etmelerini sağlamak olduğunu vurgulayarak, “Hükümetler ve Taliban içinde kanallar var… Hala orada olan sinema yapımcılarımız, sanatkarlarımız ve gazeteci arkadaşlarımız, bu müzakere masalarında değerli bir kart” tabirleri ile hükümetlere Afgan sanatkarlar için lobi yapma davetinde bulundu. Devam eden Venedik Sinema Şenliği 11 Eylül’de sona erecek.
‘TALİBAN MÜZİK OKULU’NDAKİ ENSTÜMANLARI İMHA ETTİ’
Aktiflikte konuşan, bu yıl uzun metrajlı ‘Kabul Melody’ belgeseli Venedik Sinema Festival’de yarışan Sahra Mani ise, belgesele husus olan, ülkede hem erkek birebir vakitte kızlara eğitim veren Afganistan Ulusal Müzik Enstitüsü’nün Taliban tarafınca işgal edildiğini ve ortasındaki müzik aletlerinin de imha edildiğini belirtti.
Taliban’ın gelişindilk evvel de Afganistan’da sanat yapmanın zorlukları olduğunu vurgulayan Mani, şu görüşlerini aktardı: “Afganistan’da çalışmak kolay değildi lakin biz kalmıştık. İyimserdik. ‘Bu ülkeyi kuracağız ve gelecekte daha düzgün bir ülkeye sahip olacağız’ diye düşündük. Sinemamız, sanatkarlarımız, müzisyenlerimiz, muharrirlerimiz olacak ve her şey yoluna girecekti. Bu çöküş bir gecede oldu… her şeyi kaybettik. Yüzyılımızda bunun başımıza gelmesi üzücü.”
Venedik Sinema Festivali’ne Afgan direktörler Sahraa Karimi ve Sahra Mani konuk oldu. Afganistan’da yaşanan gelişmeler üzerine şenlik takvimine eklenen ve 4 Eylül Cumartesi günü gerçekleşen aktiflikte konuşan direktörler Taliban’ın Ağustos ayında Afganistan’da iktidarı ele geçirmesinin akabinde ülkedeki kırılgan sinema bölümü için kasvetli bir tablo çizdiler.
Taliban Kabil’e girdiğinde “Bizi öldürmeye geliyorlar” sözüyle çektiği görüntüyle dünya çapında ses getiren Afgan direktör Karimi aktiflikte yaptığı konuşmada, “21. yüzyılda bir küme insan bir anda ülkenize geliyor ve size müziğin, sinemanın, sanatsal çalışmanın yasak olduğunu, bayan sanatkarların köşeye atılması ve tecrit edilmesi gereken bir şey olduğunu söylüyor. Benim jenerasyonum bunu istemiyor” sözlerini kullandı. Devlet dayanaklı Afgan Sinema Organizasyonu’nun da birinci bayan lideri olarak tanınan Karimi, 11 sinema, deher neysel kısa sinema şenliği üzere biroldukca proje üzerinde çalıştıklarını vurguladı. Karimi, kelamlarına şöyleki devam etti: “Birdenbire hepsi durdu… Birkaç saat ortasında. Ülkenin en varlıklı arşivlerden birine sahiptik, şu anda Taliban’ın denetiminde. Bilhassa son beş yılda sinema şenliklerinde büyük yer edinmiş bağımsız sinemacılar ise ülkeden ayrılmak zorunda kaldılar. Üstelik birkaç saat arasında… şahsi eşyalarınızı toplamaya vaktiniz olmadığını hayal edin..”
‘ENTELEKTÜEL DAYANAK İSTİYORUZ’
Taliban’ın idaresi ele geçirdiği 15 Ağustos’un kendisi için olağan bir gün olarak başladığını aktaran Karimi, hislerini “Bir bayan olarak makyajımı, elbisemi giydim… Birkaç saat daha sonra hayatının en sıkıntı sonucunı veriyorsun, kal ya da git. Gözünüzün önünde hayallerinizin çöküşünü, ülkenizin çöküşünü görüyorsunuz” kelamlarıyla tabir etti. Karimi, Ukrayna ve Türk makamlarının sayesinde ailesiyle bir arada Afganistan’dan kaçabildiğini, şu anda Ukrayna’nın başşehri Kiev’de sürgün hayatı yaşadığını hatırlatarak “Afganistan’da çabucak hemen bunu başaramayan ve saklanan binlerce gelecek vaat eden sinema imalcisi ve yetenek var. Toplumsal medya hesaplarını bile silmişler. Sessizler… Onlar için yardım istiyorum, dayanak istiyorum. bahsetmiş olduğum maddi takviye değil, entelektüel takviye. Öleceğimizi hissetmediğimiz, bize umut veren bir destek… Barış ortasında, sakin bir toplumda yaşamayı, hayallerimizi gerçekleştirmeyi hak ediyoruz.”
HÜKÜMETLERE LOBİ DAVETİ
Afgan direktörlere aktiflikte Rotterdam Memleketler arası Sinema Şenliği direktörü Vanja Kaludjercic, Amsterdam Milletlerarası Belgesel Şenliği direktörü Suriyeli Orwa Nyrabia, Avrupa Sinema Akademisi lideri Mike Downey ve direktör Matthijs Wouter Knol de eşlik etti. Panelde kelam alan Downey ‘Akademi varlığının birinci yılında iki büyük felakete uğradı: Unutmamamız gereken Myanmar ve artık Afganistan… Temel varoluş niçinimiz bireylere yardım etmek… Titanik’i değil, cankurtaran botlarını kurtarmamız gerekiyor” sözlerini kullandı.
Suriyeli sürgün direktör Nyrabia ise artık önceliğin, ülke dışına çıkmış Afgan sinema yapımcılarının sinema yapmaya devam etmelerini sağlamak olduğunu vurgulayarak, “Hükümetler ve Taliban içinde kanallar var… Hala orada olan sinema yapımcılarımız, sanatkarlarımız ve gazeteci arkadaşlarımız, bu müzakere masalarında değerli bir kart” tabirleri ile hükümetlere Afgan sanatkarlar için lobi yapma davetinde bulundu. Devam eden Venedik Sinema Şenliği 11 Eylül’de sona erecek.
‘TALİBAN MÜZİK OKULU’NDAKİ ENSTÜMANLARI İMHA ETTİ’
Aktiflikte konuşan, bu yıl uzun metrajlı ‘Kabul Melody’ belgeseli Venedik Sinema Festival’de yarışan Sahra Mani ise, belgesele husus olan, ülkede hem erkek birebir vakitte kızlara eğitim veren Afganistan Ulusal Müzik Enstitüsü’nün Taliban tarafınca işgal edildiğini ve ortasındaki müzik aletlerinin de imha edildiğini belirtti.
Taliban’ın gelişindilk evvel de Afganistan’da sanat yapmanın zorlukları olduğunu vurgulayan Mani, şu görüşlerini aktardı: “Afganistan’da çalışmak kolay değildi lakin biz kalmıştık. İyimserdik. ‘Bu ülkeyi kuracağız ve gelecekte daha düzgün bir ülkeye sahip olacağız’ diye düşündük. Sinemamız, sanatkarlarımız, müzisyenlerimiz, muharrirlerimiz olacak ve her şey yoluna girecekti. Bu çöküş bir gecede oldu… her şeyi kaybettik. Yüzyılımızda bunun başımıza gelmesi üzücü.”