SALİHA SULTAN
Türk sanatında birfazlaca kurum tarafınca bir daha ihya edilen Türk İslam sanatları alanında son yirmi yılda yüzlerce standa şahit olduk. Üstatların klasik çizgilerinden, genç ustaların çağdaş yorumlarına, çizgi sanatından minyatüre klâsik sanatlarımızda birfazlaca arayışın izini sürdük. Bugünlerde Fatih’te iki farklı yerde düzenlenen bir stant var ki, bütün bu arayışları bir üst çıtaya taşıyor, klasik bir sanat tahminen de birinci kere tam manasıyla vaktin ruhuna sesleniyor. Fatih Belediyesi’nin hayata geçirdiği, proje direktörlüğünü Osman Özsoy’un, danışmanlığını Gülçin Anmaç’ın üstlendiği ‘Yerle Gök içinde Bir Nakkaş: Nusret Çolpan’ standı, usta bir sanatkarın yapıtlarını sanatseverlere sunmanın yanı sıra, sanatkarın ruhunu adeta bugüne ışınlıyor. Çolpan’ın klasik yapıtlarının Kadırga Sanat Galerileri’nde ziyaretçilerle buluştuğu standın ikinci ayağı Cam Küp Galeri’de ise usta sanatkarın kuşları kanatlanmış uçuyor, dalgaları gerçek manada dalgalanıyor, kendine has kadırgaları o dalgaların üstünde süzülüyor.
SANAT SEYAHATİNİN RESMİ
Sergiyi görmek isteyenlere tavsiyem evvela Kadırga’daki sergiyi ziyaret etmeleri. Kadırga’daki sergiyi birlikte gezdiğim, standın danışmanı beraberinde günümüzün kıymetli minyatür sanatkarlarından biri olan Gülçin Anmaç, hocası Çolpan’ın klasik yapıtlarının yer aldığı standın bu kısmı için şu ayrıntıları veriyor: “Sergide Çolpan’ın 42 minyatür yapıtını kullandık. Bu yapıtları tarih sırası ile yerleştirdik. Bu kısmı fazlaca değerli, zira stantta sanatkarın yalnız yapıtlarını değil yıllar ortasındaki gelişmenini de gorebiliyorsunuz. 1970’lerin başındaki, öğrencilik devrindeki birinci çalışmalarından başlıyor. 1976’da Süheyl Ünver atölyesinden icazet aldığı yapıtı de stantta. Ustalık yapıtlarının yanı sıra Çolpan’ın İstanbul’a gelmedilk evvel yaptığı ve eşine dostuna armağan ettiği suluboya çalışmalarını da gorebiliyorsunuz.”
Anmaç’ın kelamını ettiği ‘sanatçının gelişimi’ buradaki stantta net görülüyor. Birinci çalışmalarında ağaçları mimar kimliğinin bir yansıması olarak kuşbakışı görülebilen Çolpan, 1980’lerin akabinde ağaçlarını artık detaylandırıyor. Minyatür sanatında Çolpan mührü niteliğindeki dalgalarındaki yenilik arayışı ise birinci günden itibaren adım adım izlenebiliyor. Sanatkarın olgunluk devri yapıtları diyebileceğimiz 2000 daha sonrası çalışmalarında kendine mahsus meşhur dalga figürü artık kendi ahengini yakalamış bir biçimde çıkıyor karşımıza. Minyatür sanatında Çolpan’a kadar ender görülen gece, gündüz, kar üzere tabiatın toplumsal olaylarının bir patlama halinde çoğaldığını görüyoruz ayrıyeten bu kısımdaki yapıtlarda. Tarihi yarımadayı biroldukca haliyle resmeden Çolpan’ın yapıtlarında gitgide zenginleştiği görülen perspektif bakışı hakkında ise şu ayrıntıları veriyor Anmaç: “Minyatür okuması dediğimiz şeyde iki türlü bakış var, biri figürü kuş başı, başkası de karşıdan görmek. Bu iki bakışı birleştirmek ise hakikaten zordur. Çolpan bir süre daha sonra hem karşıdan, hem üstten görmeye başlıyor yapıtlarında. Kapalıçarşı’yı örneğin siluet üzere yukardan görüyor, camiyi ise kıble istikametinden görüyor tıpkı yapıtta.” Kadırga’daki stant klasik sanatta az rastlanan eskizlerle sona eriyor. Çolpan’ın aydinger üzerine çini mürekkebi ile çalıştığı özgün eskizleri, sanatkarın sanat seyahatinin en kıymetli modülleri olarak ziyaretçiyle buluşuyor.
‘HİÇ TANIMAYANLAR BİLE KENDİNE YAKIN HİSSEDECEK’’
Standın her iki yerini gezdikten daha sonra konuştuğum proje direktörü Osman Özsoy, birinci gençlik yıllarının akabinde bütün ömrünü Fatih’te geçiren Çolpan’ın standını yaşadığı kentte hayata geçirmekten büyük memnunluk duyduklarını lisana getirerek, hislerini “Bir sohbetimizde yapıtlarını canlandırarak hareketli tablolar haline getirmeyi istek ettiğini söylemişti. Genç yaşta vefatından daha sonra onun bu kanısını gerçekleştirmeyi daima hayal ettim. Sonunda o hayal burada gerçek oldu” kelamlarıyla özetliyor. Stanttaki yepyeni yapıtların sekiz farklı özel koleksiyondan toplandığını belirten Anmaç ise, stant hakkındaki genel niyetini şu biçimde aktarıyor: “Genç bir bakışla dijital sanat ve hareket eden animasyonla stant fikri klâsik sanatlarımızda bir birinci. Gençlere Nusret Hocamızı daha yakın hissettirecek, onu hiç bilmeyenlerin bile kendilerine yakın hissedecekleri bir stant olduğu için memnunum.” Sergiyi görmek isteyenler 1 Haziran’a kadar her iki yeri da ziyaret edebilir.
GÜL CAMİİ’NİN HUZUR VEREN KATMANLARI
Standın ikinci durağı Cam Küp Galeri’de ise ziyaretçiler kozmik bir dünyaya adım atıyor, Çolpan’ın minyatürleri adeta canlanmış hali ile karşılaşıyor. Buradaki interaktif çalışmaların mimarı ise Numan Noyan Küçük, Yıldırım İnce ve Taha Oğuz Sartekin. Çolpan’ın Kadırga’daki orjinal yapıtlarında yer alan gökyüzü temalarının altında gezilen stantta sanatkarın kuşlarının seslerini duyuyor, efsane dalgalarının da sesiyle tanışıyoruz. Anadolu Hisarı tablosunun gece ışıkları üzerimize düşüyor, biroldukça kere resmettiği Kızkulesi figürleri ‘Derin Mavinin İncisi’ çalışmasında ufak dokunuşlarla duvarda hareketleniyor. Standın bu kısmını bir arada gezdiğimiz stant küratörlerinden Küçük, Çolpan’ın ölümündilk evvel çalışmalarının hareketlenmesini istediğini söyleyerek, “Çalışmamızda bugünün bakışına yakın bir bakış yakalamak istedik. Sanatkarın yapıtlarındaki çalışmaların manasını öbür yere kaydırmadan hareketlendirmeye çalıştık. Yerin ruhunu yansıtması için kainattan yola çıkıyoruz, gökyüzüyle başlayıp yere gerçek süreci ilerletiyoruz” diyor. Yerin duvarlarında bulutların akabinde kah Fatih’teki İskender Paşa Camii çıkıyor, kah hareketlendirilmiş dalgaların üzerinde gemiler salınıyor. Çolpan’ın nadide yapıtlarından biri olan ve standa ‘Yerle Gök içinde’ ismini veren Gül Camii çalışması ise genişliyor, çalışmada yer alan göğün katmanları yapıtın ruhuna uygun bir ritimle yer yüzüyle buluşuyor. Stantta, Çolpan’ın gemilerinin de bir enstalasyonu da ‘Kadırga’ ismiyle yer alıyor. Küratör Yıldırım bu enstalasyonu “Çolpan’ın yapıtlarında oldukçaça rastladığımız gemi, kadırga figürlerini inceledik. Enstalasyon olarak çağdaş bir yorum getirmeyi düşündük. Olağanda fiberglas gereçten yaptık ancak üstadın tutumuna uygun olarak kağıttan gemi formunu kullandık.” Buradaki stantta minyatür sanatını ustalıkla animasyon çeşidiyle harmanlayan küratöryal grup, Çolpan’ın orjinal çalışmalarının fazlaca katmanlı yapısını ziyaretçilere muvaffakiyetle sunuyor.
BU SANAL HAZİNEYİ TIKLAMADAN GEÇMEYİN
Tarihi pahasının yanı sıra biroldukca sanatkara konut sahipliği yapan bir semt bulunmasına karşın bundan birkaç yıl öncesine kadar kültür sanat dünyasında ismi geçmeyen semtlerden biri olan Fatih’te son devirde gerçekleşen biroldukca başarılı tertibin arkasında ise Fatih Belediye Lideri M. Ergün Turan’ın kararlılığı var. Standın akabinde bir ortaya geldiğimiz Lider Turan, Nusret Çolpan standından heyecanla bahsederken, şu sözleri kullanıyor: “Mesele yalnızca stant ve etkinlikler yapmak değil doğal. Biz kalıcı işler yapmak istiyoruz. Mustafa Koç’un yayıma hazırladığı Revnakoğlu İstanbul’u bastık biliyorsunuz. Bu İstanbul için kaynak bir eser niteliğinde, bu biçimde işleri daha epeyce yapmak istiyoruz. Bu sergilerimizi örneğin, yalnızca sergilemiyoruz ayrıyeten bir internet sitemiz var bütün çalışmaları da oraya yüklüyoruz. Herkes istediği vakit bu çalışmaları nazaranbiliyor ayrıyeten değerli de bir arşiv oluşuyor.” Turan’ın kelamını ettiği internet sitesini görmek isteyenler ‘fatih.bel.tr/tr-TR/360%C2%B0-sergilerimiz’ linkini ziyaret edebilir. Yeditepe Bienali, Yılmaz Özbek, Ali Alparslan, Aslıhan Kuşoğlu, İbnülemin Mahmud Kemal İnal üzere birfazlaca standının yapıtlarının yer aldığı, benzerlerinin tersine büyük bir itinayla hazırlanmış, üst kalitede fotoğrafların yer aldığı site, sanatseverler için bir hazine pahasında.
Türk sanatında birfazlaca kurum tarafınca bir daha ihya edilen Türk İslam sanatları alanında son yirmi yılda yüzlerce standa şahit olduk. Üstatların klasik çizgilerinden, genç ustaların çağdaş yorumlarına, çizgi sanatından minyatüre klâsik sanatlarımızda birfazlaca arayışın izini sürdük. Bugünlerde Fatih’te iki farklı yerde düzenlenen bir stant var ki, bütün bu arayışları bir üst çıtaya taşıyor, klasik bir sanat tahminen de birinci kere tam manasıyla vaktin ruhuna sesleniyor. Fatih Belediyesi’nin hayata geçirdiği, proje direktörlüğünü Osman Özsoy’un, danışmanlığını Gülçin Anmaç’ın üstlendiği ‘Yerle Gök içinde Bir Nakkaş: Nusret Çolpan’ standı, usta bir sanatkarın yapıtlarını sanatseverlere sunmanın yanı sıra, sanatkarın ruhunu adeta bugüne ışınlıyor. Çolpan’ın klasik yapıtlarının Kadırga Sanat Galerileri’nde ziyaretçilerle buluştuğu standın ikinci ayağı Cam Küp Galeri’de ise usta sanatkarın kuşları kanatlanmış uçuyor, dalgaları gerçek manada dalgalanıyor, kendine has kadırgaları o dalgaların üstünde süzülüyor.
SANAT SEYAHATİNİN RESMİ
Sergiyi görmek isteyenlere tavsiyem evvela Kadırga’daki sergiyi ziyaret etmeleri. Kadırga’daki sergiyi birlikte gezdiğim, standın danışmanı beraberinde günümüzün kıymetli minyatür sanatkarlarından biri olan Gülçin Anmaç, hocası Çolpan’ın klasik yapıtlarının yer aldığı standın bu kısmı için şu ayrıntıları veriyor: “Sergide Çolpan’ın 42 minyatür yapıtını kullandık. Bu yapıtları tarih sırası ile yerleştirdik. Bu kısmı fazlaca değerli, zira stantta sanatkarın yalnız yapıtlarını değil yıllar ortasındaki gelişmenini de gorebiliyorsunuz. 1970’lerin başındaki, öğrencilik devrindeki birinci çalışmalarından başlıyor. 1976’da Süheyl Ünver atölyesinden icazet aldığı yapıtı de stantta. Ustalık yapıtlarının yanı sıra Çolpan’ın İstanbul’a gelmedilk evvel yaptığı ve eşine dostuna armağan ettiği suluboya çalışmalarını da gorebiliyorsunuz.”
Anmaç’ın kelamını ettiği ‘sanatçının gelişimi’ buradaki stantta net görülüyor. Birinci çalışmalarında ağaçları mimar kimliğinin bir yansıması olarak kuşbakışı görülebilen Çolpan, 1980’lerin akabinde ağaçlarını artık detaylandırıyor. Minyatür sanatında Çolpan mührü niteliğindeki dalgalarındaki yenilik arayışı ise birinci günden itibaren adım adım izlenebiliyor. Sanatkarın olgunluk devri yapıtları diyebileceğimiz 2000 daha sonrası çalışmalarında kendine mahsus meşhur dalga figürü artık kendi ahengini yakalamış bir biçimde çıkıyor karşımıza. Minyatür sanatında Çolpan’a kadar ender görülen gece, gündüz, kar üzere tabiatın toplumsal olaylarının bir patlama halinde çoğaldığını görüyoruz ayrıyeten bu kısımdaki yapıtlarda. Tarihi yarımadayı biroldukca haliyle resmeden Çolpan’ın yapıtlarında gitgide zenginleştiği görülen perspektif bakışı hakkında ise şu ayrıntıları veriyor Anmaç: “Minyatür okuması dediğimiz şeyde iki türlü bakış var, biri figürü kuş başı, başkası de karşıdan görmek. Bu iki bakışı birleştirmek ise hakikaten zordur. Çolpan bir süre daha sonra hem karşıdan, hem üstten görmeye başlıyor yapıtlarında. Kapalıçarşı’yı örneğin siluet üzere yukardan görüyor, camiyi ise kıble istikametinden görüyor tıpkı yapıtta.” Kadırga’daki stant klasik sanatta az rastlanan eskizlerle sona eriyor. Çolpan’ın aydinger üzerine çini mürekkebi ile çalıştığı özgün eskizleri, sanatkarın sanat seyahatinin en kıymetli modülleri olarak ziyaretçiyle buluşuyor.
‘HİÇ TANIMAYANLAR BİLE KENDİNE YAKIN HİSSEDECEK’’
Standın her iki yerini gezdikten daha sonra konuştuğum proje direktörü Osman Özsoy, birinci gençlik yıllarının akabinde bütün ömrünü Fatih’te geçiren Çolpan’ın standını yaşadığı kentte hayata geçirmekten büyük memnunluk duyduklarını lisana getirerek, hislerini “Bir sohbetimizde yapıtlarını canlandırarak hareketli tablolar haline getirmeyi istek ettiğini söylemişti. Genç yaşta vefatından daha sonra onun bu kanısını gerçekleştirmeyi daima hayal ettim. Sonunda o hayal burada gerçek oldu” kelamlarıyla özetliyor. Stanttaki yepyeni yapıtların sekiz farklı özel koleksiyondan toplandığını belirten Anmaç ise, stant hakkındaki genel niyetini şu biçimde aktarıyor: “Genç bir bakışla dijital sanat ve hareket eden animasyonla stant fikri klâsik sanatlarımızda bir birinci. Gençlere Nusret Hocamızı daha yakın hissettirecek, onu hiç bilmeyenlerin bile kendilerine yakın hissedecekleri bir stant olduğu için memnunum.” Sergiyi görmek isteyenler 1 Haziran’a kadar her iki yeri da ziyaret edebilir.
GÜL CAMİİ’NİN HUZUR VEREN KATMANLARI
Standın ikinci durağı Cam Küp Galeri’de ise ziyaretçiler kozmik bir dünyaya adım atıyor, Çolpan’ın minyatürleri adeta canlanmış hali ile karşılaşıyor. Buradaki interaktif çalışmaların mimarı ise Numan Noyan Küçük, Yıldırım İnce ve Taha Oğuz Sartekin. Çolpan’ın Kadırga’daki orjinal yapıtlarında yer alan gökyüzü temalarının altında gezilen stantta sanatkarın kuşlarının seslerini duyuyor, efsane dalgalarının da sesiyle tanışıyoruz. Anadolu Hisarı tablosunun gece ışıkları üzerimize düşüyor, biroldukça kere resmettiği Kızkulesi figürleri ‘Derin Mavinin İncisi’ çalışmasında ufak dokunuşlarla duvarda hareketleniyor. Standın bu kısmını bir arada gezdiğimiz stant küratörlerinden Küçük, Çolpan’ın ölümündilk evvel çalışmalarının hareketlenmesini istediğini söyleyerek, “Çalışmamızda bugünün bakışına yakın bir bakış yakalamak istedik. Sanatkarın yapıtlarındaki çalışmaların manasını öbür yere kaydırmadan hareketlendirmeye çalıştık. Yerin ruhunu yansıtması için kainattan yola çıkıyoruz, gökyüzüyle başlayıp yere gerçek süreci ilerletiyoruz” diyor. Yerin duvarlarında bulutların akabinde kah Fatih’teki İskender Paşa Camii çıkıyor, kah hareketlendirilmiş dalgaların üzerinde gemiler salınıyor. Çolpan’ın nadide yapıtlarından biri olan ve standa ‘Yerle Gök içinde’ ismini veren Gül Camii çalışması ise genişliyor, çalışmada yer alan göğün katmanları yapıtın ruhuna uygun bir ritimle yer yüzüyle buluşuyor. Stantta, Çolpan’ın gemilerinin de bir enstalasyonu da ‘Kadırga’ ismiyle yer alıyor. Küratör Yıldırım bu enstalasyonu “Çolpan’ın yapıtlarında oldukçaça rastladığımız gemi, kadırga figürlerini inceledik. Enstalasyon olarak çağdaş bir yorum getirmeyi düşündük. Olağanda fiberglas gereçten yaptık ancak üstadın tutumuna uygun olarak kağıttan gemi formunu kullandık.” Buradaki stantta minyatür sanatını ustalıkla animasyon çeşidiyle harmanlayan küratöryal grup, Çolpan’ın orjinal çalışmalarının fazlaca katmanlı yapısını ziyaretçilere muvaffakiyetle sunuyor.
BU SANAL HAZİNEYİ TIKLAMADAN GEÇMEYİN
Tarihi pahasının yanı sıra biroldukca sanatkara konut sahipliği yapan bir semt bulunmasına karşın bundan birkaç yıl öncesine kadar kültür sanat dünyasında ismi geçmeyen semtlerden biri olan Fatih’te son devirde gerçekleşen biroldukca başarılı tertibin arkasında ise Fatih Belediye Lideri M. Ergün Turan’ın kararlılığı var. Standın akabinde bir ortaya geldiğimiz Lider Turan, Nusret Çolpan standından heyecanla bahsederken, şu sözleri kullanıyor: “Mesele yalnızca stant ve etkinlikler yapmak değil doğal. Biz kalıcı işler yapmak istiyoruz. Mustafa Koç’un yayıma hazırladığı Revnakoğlu İstanbul’u bastık biliyorsunuz. Bu İstanbul için kaynak bir eser niteliğinde, bu biçimde işleri daha epeyce yapmak istiyoruz. Bu sergilerimizi örneğin, yalnızca sergilemiyoruz ayrıyeten bir internet sitemiz var bütün çalışmaları da oraya yüklüyoruz. Herkes istediği vakit bu çalışmaları nazaranbiliyor ayrıyeten değerli de bir arşiv oluşuyor.” Turan’ın kelamını ettiği internet sitesini görmek isteyenler ‘fatih.bel.tr/tr-TR/360%C2%B0-sergilerimiz’ linkini ziyaret edebilir. Yeditepe Bienali, Yılmaz Özbek, Ali Alparslan, Aslıhan Kuşoğlu, İbnülemin Mahmud Kemal İnal üzere birfazlaca standının yapıtlarının yer aldığı, benzerlerinin tersine büyük bir itinayla hazırlanmış, üst kalitede fotoğrafların yer aldığı site, sanatseverler için bir hazine pahasında.