SALİHA SULTAN
Yıldız Ramazanoğlu’ndan Müzeyyen Çelik’e, Derya Sönmez’den Nilüfer Altunkaya’ya, Zehra Tırıl’dan Nisan Erdem’e Türk kıssası bu yıl bayanların günümüz problemlerine ayna tutan satırlarıyla örüldü.
2021’İN EN UYGUNLARI: HİKAYE
ERTAN ÖRGEN: OLAĞAN HAYATIN İRONİSİNE YUMUŞAK BİR DOKUNUŞ
1- Müzeyyen Çelik, Bütün Ağırlıklarım, Hece Yayınları: Çelik’in anlatım tekniği olarak düz bir akışı yeğleyen hikayeleri, kısa hacimleri ile olay örgüsünü süratlice öne çıkarıyor. Muharririn, kent ve şimdiki temelinde işlediği konularda bayan, çocuk başlıkları yeniliklerle kendisini belirli ediyor. Mevzu açısından ise medyanın çoğunlukla gündeme taşıdığı bayana şiddet, dul bayan ve boşanma olayları baskındır. Örneğin ‘Üzgünlük’ ve ‘Bütün Ağırlıklarım’da dikkat cazibeli modüllü fotoğraflarla bu husus işleniyor. Kitaba ismini veren ve sıra dışı bir kurguya sahip hikaye okuru, daha birinci cümlesi “Saliha ben! Sabaha kadar on tren geçti üzerimden” ile kendisine çekiyor. Koyu olarak yazılan kısımlar şiddetin görülmesi için bilhassa öne çıkarılmış ve kurguya teknik imkânlar üzerinden ince ince yedirilmiş, sırıtmayan ayrıntılar olarak alımlanmaktadır. Cefakeş bir hanımın ağzından “Cehennemdeyiz’ diye başlayan ‘Beter Yangın’ hikayesi ise olağan dışıdır. Kurgu olarak son derece çarpıcıdır. Hikayelerin ortasında ömrün gülümseyen taraflarına dokunan ve kitabı bütün bir karanlıktan çıkarıp kolayın hoşluğuna götüren metinler de bulunmaktadır. Fakir aile, dere balığı ve soğuk su imajlarıyla ‘Balık’, engelli bir kızın sevinçli dünyasını özetleyen ‘Dünyanın Sesi ve Reyhan’, anne ve toplum nasıl bakar kıskacında kendi yolunu bulan ‘Nalan’ bu çerçevede anılmayı hak ediyorlar.
2- Betül Tarıman, Sinekler Kenti, Alakarga Yayınları: Şair ve çocuk kitapları müellifi Betül Tarıman’ın, ‘Sinekler Şehri’ kitabı, kısa hikaye şeklindedir. Küçük insanların dünyasına eğilişi ve olağan ömrün ironisine yumuşak bir üslupla dokunması bence ilgi cazipti. Bağırmayan metinlerin yazılıyor olması, ömrü kuracak iradenin devam etmesi manasına gelir zira. Yiyecek ve içecekler, kolay istekler bir yığın his hâlinin karşılığıdır ve müellif oradan bir periyot kroniğini de kaleme almış olur. ‘Tuvalet’te, bir memure bayanın tuvalet muhtaçlığı ve çalıştığı küçük kasabalar tatlı bir ironiyle aktarılırken ‘Mercimek Tanesi’nde bayanların asker tenkidine kendi lisanlarından girmelerinin anlatımı, ömrün akışında bir yerlerde neler olduğunun fotoğraflarıdır. Müellif, hikayelerinin yapısını ziyadesiyle parçalamış ve bunun okur tarafınca tamamlanacağını düşünmüştür. Hikayelerdeki italik, eksik harfle yazma üzere teknik denemeler bunu göstermektedir. elbette bu yapı, şiiri çağrıştıran cümleleri de bünyesinde taşır.
3- Zehra Tırıl, Kapıların Kışında, Yapı Kredi Yayınları: Kısa yapısı, şaşırtan finalleri ile Zehra Tırıl, ‘Kapıların Kışında’ olağan hayata bakıyor. Örneğin ‘Olan’ hikayesi, sokak, hastane, kitap, bekleyen imtihanlar üzerinden Kovid’li günlerin muvaffakiyetle kurgulanmasıdır. Aşkın sıradışılığını sade hayatlara bezediği ‘Dilde Ağırlaşan’ bir daha kitabın dikkat çeken metinlerinden birisi olarak anılmaya paha niteliktedir.
4- Nilüfer Altunkaya, Katı Olmayan Şeyler, İthaki Yayınları: Muharrir, ‘Katı Olmayan Şeyler’de ismiyle zıt bir kitap oluşturarak karanlık, kirli ve yeraltı seviyesinde metinlerle okur karşısına çıktı. Bu tercihin medyayı işgal eden aile içi şiddet haberleriyle bağı açıktır. Berbatların bu kadar hayli ve asıl bireylerin az yeterli olduğu hikayeler toplamında mesela ‘Katı Olmayan Şeyler’ isimli metin, kir, kan, çöp ve mesken baskısını epey net aktarmaktadır. Çöp atmaya çıkan kızın erkek olma isteği ve kirden hoşlanması, yükselen yeni bir dalga işareti olarak okunmalıdır. Baba nefreti üzerine kaleme alınmış ‘Meryem’ de birebir yeri göstermektedir.
5- Esra Özdemir Demirci, Meczup Cüret, Hece Yayınları: Mecnun Cesaret’inde ayna, suskunluk ve engellilik etrafında dönen hikayeler kurgulayan müellif, bireyin o kendine çekilmiş kırgın hâllerini lisana getirmiştir. ‘Köşe’deki Gülzade, yalnızca bu çağın değil tüm geçmiş vaktin hatırı sayılmayan genç kızlarını; ‘İğne’deki Eda, hastalıklı derinliğine iğne batırışıyla bu açılışları içerir. bir daha ömrün unutulmuş ve ancak sürekli yanı başımızda duran büyük ebeveynlerini hatırlatan ‘Baston’, büyük ancak görünmeyen imtihandan bir örnektir.
HALE SERT: BİR ÜMİTSİZLİK VE HİÇLİK ANLATISI
1- Yasak Ağacın Altında, Emin Gürdamur, Ketebe, 2021: ‘Yasak Ağacın Altında’ yasaklı hususların üstündeki perdeyi, dokunulmazlığı kaldırıyor; özgürlük, esaret, iman, vakit, tarih, sonsuzluk, benlik, hata, günah, masumiyet üzere mevzuları birebir derecede tartışılabilir, üzerine varılabilir kılıyor. Ağacın önündeki yasak sıfatını kaldırdığınızda tüm ağaçlar gölgesinde oturulabilir, meyvesi yenebilir hale geliyor, meyvenin zehirli mi, faydalı mı, yararsız mı olduğu ise müellifin, okurun tecrübesine, deneyimine açık. Muharrir geçerli, olağan addedilen fikir ve his temayüllerini bilakis çeviriyor; yasaklıyı, iğrenci, kovulmuşu, şüpheliyi eleğin üstünde bırakıyor, çekirdeklerinde mündemiç hakikatler ortaya çıkana kadar sallıyor eleği. Gürdamur’un metni bir ümitsizlik ve hiçlik anlatısıdır. Müellif, metnin lisanını aforizmalarla ve kuvvetli bir Türkçeyle mühürlüyor. Aforizmalar hoş cümle kurmanın hatırına söylenmiş veciz sözler değiller. Kaldı ki, tekil aforizmaların Gürdamur’un anlatısı boyunca doğrulandığı, her hikayeyle, karakterle bu alımlı, şık cümlelerin ışıltısını veren fikrin işlenmeye devam ettiği izlenebilir. Örneğin, “İnsan ne kadar sıradan. Aşağılanmış, kevgire dönmüş bile olsa bir maziye muhtaçlık duyuyor” cümlesini Yasak Ağacın Altında’daki hikayelere teşmil edebiliriz. Gürdamur, geçmişini unutmak, yok saymak isteyen lakin geçmişinden diğer da bir yere gidemeyen insanlık durumunu anlatıyor tüm hikayelerinde.
2- Doğum Lekesi Üzere Bir Gülümseme, Barış Bıçakçı, İrtibat, 2021: Barış Bıçakçı’nın Doğum Lekesi Üzere Bir Gülümseme’si sanatla, edebiyatla gerçek hayat içindeki diyalektiğin sorgulanmasına hasredilmiş. Bir insanın yaşarken ulaşmaya çalıştığı ancak hiç bir vakit yakalayamayacağı bütünlük hissini kuran, kurtaran şey sanat mı, edebiyat mı, ya da edebiyat, sözcükler, mecazlı cümleler tam olarak ne için varlar? İnsan asıl bedeli gerçek hayatla baş ederken mi yoksa sanatta bir yetkinlik, bütünlük hissine ulaşmak için mi öder? Kitabın sathına yayılan soruları, sorgulamaları birincinin bu çerçeveye alabiliriz.
Kitabı kuşatan ikinci çizgi ise, anne ve çocuk daha doğrusu yaşlı anne ve orta yaşlarını süren daha epey bayan karakterlerin ilgisinin geçmiş jenerasyon gelecek nesil karşılaştırmasıyla sarmalanması. Anniçin ve annenin temsil ettiği aile yapısından farklılaşacağını tasavvur eden bireylerin beyhude eforları ve gelip annelerinin eteklerine dolanan hayatları. Anne-evlat içindeki bu tansiyon hayli uzman bir biçimde ülkenin geçmişi ve geleceği içindeki benzerliğe de yorulmuş: “genç insanların geleceğiyle yaşlı insanların geçmişinin birbirlerine süratle yaklaştığını, çarpışmanın, felaketin kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum”. Zira bu ülkenin yazgısı güya bir yol alamama, başarısızlık kıssası, hikayelerde gölgesi dolaşan darbeler ve günümüzdeki işsizliğe ve çıkmazlara değiniler de bunu anlatıyor.
Kitabın üçüncü çizgisi ise muharririn hem hikayelerin kurgusunda oyuna başvurması birebir vakitte ömrün bir oyun olduğu sorununun hikayelerde tartışılması. Oyunun haricinde kalanların dudağının kenarındaki bir gülümseme diye okunabilir tüm hikayeler.
KARAR HEYETİ
NECİP TOSUN: HİÇBİR VAKİT YAŞANMAYACAK DÖNEMSEL TANIKLIKLAR
1- Yıldız Ramazanoğlu / Cam Kenarı: Ramazanoğlu yeni hikayelerinde mülteci olanlarla mülteci olmayanların dünyalarına bakıp okura bu iki hayat içindeki benzerlikleri ve farklılıkları bir ortada düşünmeye davet eder. Tüm hikayelerinde ‘mesele’yi sanat katına yükseltmeyi başarır. Kitapta anlatma meselesini aşmış, lisanı akıcı ve hassas kullanan bir öykücü kimliği stantlar.
2- Ethem Baran / Hoşluğunu Gördükçe Ağlayasım Geliyor: Baran bu yıl da âlâ bir kitaba imza atmış. Yoksulluklarını hayallerle aşmaya çalışan, hayalleri olan insanların dünyasına eğilir. Kimi hikayeleri tahminen de hiç bir vakit yaşanmayacak olan dönemsel tanıklıkları içerir. Genel olarak hikayelere bakıldığında yeni meselelere ait tenkitlerde yoğunlaşıldığı ve aşk bağlantılarının acemiliğinin öne çıktığını görürüz.
Derya Sönmez / Sırça Kanatlar: Derya Sönmez’in birinci kitabı apaçık bir birinci kitap muvaffakiyetini gösterir.
3- Hikayelerde yüklü olarak beşerler içindeki iletişimsizlik, anlayışsızlık, sevgi eksikliği ve kaçınılmaz olarak insan yalnızlığı anlatılır. Beşerler birbirine yabancı bir tren seyahatinde, bir kafede yalnızca bakışır daha sonra herkes kendi yoluna masraf. Bilhassa kitaptaki ‘Ormanda’, ‘Ay Karanlık’ 2021’in en hoş öykülerindendi…
4- Nisan Fazilet / Gör İhtarı: Erdem’in birinci hikaye kitabı… Kuşkusuz genç bir müelliften büyük insanlık sıkıntılarını, derin felsefi mevzuları tartışmaları beklenmez. Ne var ki nasıl bir duyarlık taşıdığı, nasıl bir bakış açısına sahip olduğu ve lisan barajını aşıp aşmadığı kıymetlidir. Nisan Fazilet geleceğin umut vadeden muharrirlerinden biri olarak dikkat çekti.
5- Ali Güney/ Grafen Bulut: Güney, Grafen Bulut’la kuvvetli bir çıkış yakaladı. Uygun bir anlatım, uygun atmosfer ve lisanda itina. Hikayeleri kimi vakit küçük bir olay, enstantaneyi (dayıya küslük vb.) kimi vakit büyük bir insanlık dramını (bürokrasinin ezdiği beşerler, mültecilerin acıları vb.) ele alarak, sıkıntısını samimiyetle aktaran, kuran, biçimleyen bir yapı içerisinde.
NECATİ TONGA: VAKİT, EŞYA VE YER MEFHUMLARINA İNCELİKLİ ANALİZLER
2021 yılında -bundan evvelki yılda olduğu gibi- salgınla gayret etmeye ve mümkün olduğu ölçüde edebiyat ömrünü izlemeye devam ettik. Bence 2021’in en değerli öykü kitapları iki usta muharririn kaleminden çıkanlardı. Birincisi Hüseyin Su’nun ‘Ağılı Ağılı’sı, başkası ise Necip Tosun’un ‘Gidilmemiş Yerlerin Türküsü’. Hüseyin Su, kabuk bağlamamış yaralarımıza odaklanan uzunca bir hikaye yayımladı. Necip Tosun ise son kitabındaki hikayelerde müzikle, bilhassa de türkülerle sıkı bir bağ kurdu. Bu yılın öteki kıymetli kıssa kitaplarından başkası Mustafa Çevikdoğan’ın vakit, eşya ve yer mefhumları ile ilgili incelikli analizler yaptığı, metinlerası bağlarıyla de dikkat çeken Geçecek Zaman’ı idi. Merve Sevde Selvi’nin Düğümlere Bitişik isimli kitabı da bir birinci eser bulunmasına karşın usta işi hikayeleri içeriyordu. Mustafa Çiftci, yılın sonlarına yanlışsız yayımlanan Ağlaya Ağlaya Öldük Anam Bacım’da mecmualarda kalmış kıssalarını bir ortaya getirdi ve hikâyeciliğimizde bozkırın sesi olmayı, içimizden biri olarak bizi bize anlatmayı sürdürdü.
Yıldız Ramazanoğlu’ndan Müzeyyen Çelik’e, Derya Sönmez’den Nilüfer Altunkaya’ya, Zehra Tırıl’dan Nisan Erdem’e Türk kıssası bu yıl bayanların günümüz problemlerine ayna tutan satırlarıyla örüldü.
2021’İN EN UYGUNLARI: HİKAYE
ERTAN ÖRGEN: OLAĞAN HAYATIN İRONİSİNE YUMUŞAK BİR DOKUNUŞ
1- Müzeyyen Çelik, Bütün Ağırlıklarım, Hece Yayınları: Çelik’in anlatım tekniği olarak düz bir akışı yeğleyen hikayeleri, kısa hacimleri ile olay örgüsünü süratlice öne çıkarıyor. Muharririn, kent ve şimdiki temelinde işlediği konularda bayan, çocuk başlıkları yeniliklerle kendisini belirli ediyor. Mevzu açısından ise medyanın çoğunlukla gündeme taşıdığı bayana şiddet, dul bayan ve boşanma olayları baskındır. Örneğin ‘Üzgünlük’ ve ‘Bütün Ağırlıklarım’da dikkat cazibeli modüllü fotoğraflarla bu husus işleniyor. Kitaba ismini veren ve sıra dışı bir kurguya sahip hikaye okuru, daha birinci cümlesi “Saliha ben! Sabaha kadar on tren geçti üzerimden” ile kendisine çekiyor. Koyu olarak yazılan kısımlar şiddetin görülmesi için bilhassa öne çıkarılmış ve kurguya teknik imkânlar üzerinden ince ince yedirilmiş, sırıtmayan ayrıntılar olarak alımlanmaktadır. Cefakeş bir hanımın ağzından “Cehennemdeyiz’ diye başlayan ‘Beter Yangın’ hikayesi ise olağan dışıdır. Kurgu olarak son derece çarpıcıdır. Hikayelerin ortasında ömrün gülümseyen taraflarına dokunan ve kitabı bütün bir karanlıktan çıkarıp kolayın hoşluğuna götüren metinler de bulunmaktadır. Fakir aile, dere balığı ve soğuk su imajlarıyla ‘Balık’, engelli bir kızın sevinçli dünyasını özetleyen ‘Dünyanın Sesi ve Reyhan’, anne ve toplum nasıl bakar kıskacında kendi yolunu bulan ‘Nalan’ bu çerçevede anılmayı hak ediyorlar.
2- Betül Tarıman, Sinekler Kenti, Alakarga Yayınları: Şair ve çocuk kitapları müellifi Betül Tarıman’ın, ‘Sinekler Şehri’ kitabı, kısa hikaye şeklindedir. Küçük insanların dünyasına eğilişi ve olağan ömrün ironisine yumuşak bir üslupla dokunması bence ilgi cazipti. Bağırmayan metinlerin yazılıyor olması, ömrü kuracak iradenin devam etmesi manasına gelir zira. Yiyecek ve içecekler, kolay istekler bir yığın his hâlinin karşılığıdır ve müellif oradan bir periyot kroniğini de kaleme almış olur. ‘Tuvalet’te, bir memure bayanın tuvalet muhtaçlığı ve çalıştığı küçük kasabalar tatlı bir ironiyle aktarılırken ‘Mercimek Tanesi’nde bayanların asker tenkidine kendi lisanlarından girmelerinin anlatımı, ömrün akışında bir yerlerde neler olduğunun fotoğraflarıdır. Müellif, hikayelerinin yapısını ziyadesiyle parçalamış ve bunun okur tarafınca tamamlanacağını düşünmüştür. Hikayelerdeki italik, eksik harfle yazma üzere teknik denemeler bunu göstermektedir. elbette bu yapı, şiiri çağrıştıran cümleleri de bünyesinde taşır.
3- Zehra Tırıl, Kapıların Kışında, Yapı Kredi Yayınları: Kısa yapısı, şaşırtan finalleri ile Zehra Tırıl, ‘Kapıların Kışında’ olağan hayata bakıyor. Örneğin ‘Olan’ hikayesi, sokak, hastane, kitap, bekleyen imtihanlar üzerinden Kovid’li günlerin muvaffakiyetle kurgulanmasıdır. Aşkın sıradışılığını sade hayatlara bezediği ‘Dilde Ağırlaşan’ bir daha kitabın dikkat çeken metinlerinden birisi olarak anılmaya paha niteliktedir.
4- Nilüfer Altunkaya, Katı Olmayan Şeyler, İthaki Yayınları: Muharrir, ‘Katı Olmayan Şeyler’de ismiyle zıt bir kitap oluşturarak karanlık, kirli ve yeraltı seviyesinde metinlerle okur karşısına çıktı. Bu tercihin medyayı işgal eden aile içi şiddet haberleriyle bağı açıktır. Berbatların bu kadar hayli ve asıl bireylerin az yeterli olduğu hikayeler toplamında mesela ‘Katı Olmayan Şeyler’ isimli metin, kir, kan, çöp ve mesken baskısını epey net aktarmaktadır. Çöp atmaya çıkan kızın erkek olma isteği ve kirden hoşlanması, yükselen yeni bir dalga işareti olarak okunmalıdır. Baba nefreti üzerine kaleme alınmış ‘Meryem’ de birebir yeri göstermektedir.
5- Esra Özdemir Demirci, Meczup Cüret, Hece Yayınları: Mecnun Cesaret’inde ayna, suskunluk ve engellilik etrafında dönen hikayeler kurgulayan müellif, bireyin o kendine çekilmiş kırgın hâllerini lisana getirmiştir. ‘Köşe’deki Gülzade, yalnızca bu çağın değil tüm geçmiş vaktin hatırı sayılmayan genç kızlarını; ‘İğne’deki Eda, hastalıklı derinliğine iğne batırışıyla bu açılışları içerir. bir daha ömrün unutulmuş ve ancak sürekli yanı başımızda duran büyük ebeveynlerini hatırlatan ‘Baston’, büyük ancak görünmeyen imtihandan bir örnektir.
HALE SERT: BİR ÜMİTSİZLİK VE HİÇLİK ANLATISI
1- Yasak Ağacın Altında, Emin Gürdamur, Ketebe, 2021: ‘Yasak Ağacın Altında’ yasaklı hususların üstündeki perdeyi, dokunulmazlığı kaldırıyor; özgürlük, esaret, iman, vakit, tarih, sonsuzluk, benlik, hata, günah, masumiyet üzere mevzuları birebir derecede tartışılabilir, üzerine varılabilir kılıyor. Ağacın önündeki yasak sıfatını kaldırdığınızda tüm ağaçlar gölgesinde oturulabilir, meyvesi yenebilir hale geliyor, meyvenin zehirli mi, faydalı mı, yararsız mı olduğu ise müellifin, okurun tecrübesine, deneyimine açık. Muharrir geçerli, olağan addedilen fikir ve his temayüllerini bilakis çeviriyor; yasaklıyı, iğrenci, kovulmuşu, şüpheliyi eleğin üstünde bırakıyor, çekirdeklerinde mündemiç hakikatler ortaya çıkana kadar sallıyor eleği. Gürdamur’un metni bir ümitsizlik ve hiçlik anlatısıdır. Müellif, metnin lisanını aforizmalarla ve kuvvetli bir Türkçeyle mühürlüyor. Aforizmalar hoş cümle kurmanın hatırına söylenmiş veciz sözler değiller. Kaldı ki, tekil aforizmaların Gürdamur’un anlatısı boyunca doğrulandığı, her hikayeyle, karakterle bu alımlı, şık cümlelerin ışıltısını veren fikrin işlenmeye devam ettiği izlenebilir. Örneğin, “İnsan ne kadar sıradan. Aşağılanmış, kevgire dönmüş bile olsa bir maziye muhtaçlık duyuyor” cümlesini Yasak Ağacın Altında’daki hikayelere teşmil edebiliriz. Gürdamur, geçmişini unutmak, yok saymak isteyen lakin geçmişinden diğer da bir yere gidemeyen insanlık durumunu anlatıyor tüm hikayelerinde.
2- Doğum Lekesi Üzere Bir Gülümseme, Barış Bıçakçı, İrtibat, 2021: Barış Bıçakçı’nın Doğum Lekesi Üzere Bir Gülümseme’si sanatla, edebiyatla gerçek hayat içindeki diyalektiğin sorgulanmasına hasredilmiş. Bir insanın yaşarken ulaşmaya çalıştığı ancak hiç bir vakit yakalayamayacağı bütünlük hissini kuran, kurtaran şey sanat mı, edebiyat mı, ya da edebiyat, sözcükler, mecazlı cümleler tam olarak ne için varlar? İnsan asıl bedeli gerçek hayatla baş ederken mi yoksa sanatta bir yetkinlik, bütünlük hissine ulaşmak için mi öder? Kitabın sathına yayılan soruları, sorgulamaları birincinin bu çerçeveye alabiliriz.
Kitabı kuşatan ikinci çizgi ise, anne ve çocuk daha doğrusu yaşlı anne ve orta yaşlarını süren daha epey bayan karakterlerin ilgisinin geçmiş jenerasyon gelecek nesil karşılaştırmasıyla sarmalanması. Anniçin ve annenin temsil ettiği aile yapısından farklılaşacağını tasavvur eden bireylerin beyhude eforları ve gelip annelerinin eteklerine dolanan hayatları. Anne-evlat içindeki bu tansiyon hayli uzman bir biçimde ülkenin geçmişi ve geleceği içindeki benzerliğe de yorulmuş: “genç insanların geleceğiyle yaşlı insanların geçmişinin birbirlerine süratle yaklaştığını, çarpışmanın, felaketin kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum”. Zira bu ülkenin yazgısı güya bir yol alamama, başarısızlık kıssası, hikayelerde gölgesi dolaşan darbeler ve günümüzdeki işsizliğe ve çıkmazlara değiniler de bunu anlatıyor.
Kitabın üçüncü çizgisi ise muharririn hem hikayelerin kurgusunda oyuna başvurması birebir vakitte ömrün bir oyun olduğu sorununun hikayelerde tartışılması. Oyunun haricinde kalanların dudağının kenarındaki bir gülümseme diye okunabilir tüm hikayeler.
KARAR HEYETİ
NECİP TOSUN: HİÇBİR VAKİT YAŞANMAYACAK DÖNEMSEL TANIKLIKLAR
1- Yıldız Ramazanoğlu / Cam Kenarı: Ramazanoğlu yeni hikayelerinde mülteci olanlarla mülteci olmayanların dünyalarına bakıp okura bu iki hayat içindeki benzerlikleri ve farklılıkları bir ortada düşünmeye davet eder. Tüm hikayelerinde ‘mesele’yi sanat katına yükseltmeyi başarır. Kitapta anlatma meselesini aşmış, lisanı akıcı ve hassas kullanan bir öykücü kimliği stantlar.
2- Ethem Baran / Hoşluğunu Gördükçe Ağlayasım Geliyor: Baran bu yıl da âlâ bir kitaba imza atmış. Yoksulluklarını hayallerle aşmaya çalışan, hayalleri olan insanların dünyasına eğilir. Kimi hikayeleri tahminen de hiç bir vakit yaşanmayacak olan dönemsel tanıklıkları içerir. Genel olarak hikayelere bakıldığında yeni meselelere ait tenkitlerde yoğunlaşıldığı ve aşk bağlantılarının acemiliğinin öne çıktığını görürüz.
Derya Sönmez / Sırça Kanatlar: Derya Sönmez’in birinci kitabı apaçık bir birinci kitap muvaffakiyetini gösterir.
3- Hikayelerde yüklü olarak beşerler içindeki iletişimsizlik, anlayışsızlık, sevgi eksikliği ve kaçınılmaz olarak insan yalnızlığı anlatılır. Beşerler birbirine yabancı bir tren seyahatinde, bir kafede yalnızca bakışır daha sonra herkes kendi yoluna masraf. Bilhassa kitaptaki ‘Ormanda’, ‘Ay Karanlık’ 2021’in en hoş öykülerindendi…
4- Nisan Fazilet / Gör İhtarı: Erdem’in birinci hikaye kitabı… Kuşkusuz genç bir müelliften büyük insanlık sıkıntılarını, derin felsefi mevzuları tartışmaları beklenmez. Ne var ki nasıl bir duyarlık taşıdığı, nasıl bir bakış açısına sahip olduğu ve lisan barajını aşıp aşmadığı kıymetlidir. Nisan Fazilet geleceğin umut vadeden muharrirlerinden biri olarak dikkat çekti.
5- Ali Güney/ Grafen Bulut: Güney, Grafen Bulut’la kuvvetli bir çıkış yakaladı. Uygun bir anlatım, uygun atmosfer ve lisanda itina. Hikayeleri kimi vakit küçük bir olay, enstantaneyi (dayıya küslük vb.) kimi vakit büyük bir insanlık dramını (bürokrasinin ezdiği beşerler, mültecilerin acıları vb.) ele alarak, sıkıntısını samimiyetle aktaran, kuran, biçimleyen bir yapı içerisinde.
NECATİ TONGA: VAKİT, EŞYA VE YER MEFHUMLARINA İNCELİKLİ ANALİZLER
2021 yılında -bundan evvelki yılda olduğu gibi- salgınla gayret etmeye ve mümkün olduğu ölçüde edebiyat ömrünü izlemeye devam ettik. Bence 2021’in en değerli öykü kitapları iki usta muharririn kaleminden çıkanlardı. Birincisi Hüseyin Su’nun ‘Ağılı Ağılı’sı, başkası ise Necip Tosun’un ‘Gidilmemiş Yerlerin Türküsü’. Hüseyin Su, kabuk bağlamamış yaralarımıza odaklanan uzunca bir hikaye yayımladı. Necip Tosun ise son kitabındaki hikayelerde müzikle, bilhassa de türkülerle sıkı bir bağ kurdu. Bu yılın öteki kıymetli kıssa kitaplarından başkası Mustafa Çevikdoğan’ın vakit, eşya ve yer mefhumları ile ilgili incelikli analizler yaptığı, metinlerası bağlarıyla de dikkat çeken Geçecek Zaman’ı idi. Merve Sevde Selvi’nin Düğümlere Bitişik isimli kitabı da bir birinci eser bulunmasına karşın usta işi hikayeleri içeriyordu. Mustafa Çiftci, yılın sonlarına yanlışsız yayımlanan Ağlaya Ağlaya Öldük Anam Bacım’da mecmualarda kalmış kıssalarını bir ortaya getirdi ve hikâyeciliğimizde bozkırın sesi olmayı, içimizden biri olarak bizi bize anlatmayı sürdürdü.