SALİHA SULTAN
Sinema müelliflerine 2021’de Türk sineması ismine önemli buldukları sinemaları sorduk. Kovid’in gölgesinde şenliklerde yahut salonlarda seyirciyle buluşmaya çalışan yerli sinemaları KARAR okurları için değerlendiren muharrirlerin beğenilerinde Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık’ üçlemesinin ikinci sineması ‘Hasan’ açık orta öne çıktı. Görünen o ki, Türkiye’nin bu yılki Oscar adayı olan lakin geçen hafta açıklanan listede kendine yer bulamayan ‘Bağlılık Hasan’ mükafatı alamasa da gönüllerin Oscar’ını kazandı.
İki yıldır hayatımızın her alanını olumsuz etkileyen Kovid’in birinci yılında sanat dünyasında bilindiği üzere en hayli yara alan bölüm sinema oldu. Son 40 yılın en kötü dönemini yaşayan, yüzde 64 düşüş yaşayan yerli sinema dalı 2 Temmuz 2021’den itibaren bütün kapılar açılsa da hala normallerine dönebilmiş değil. Türkiye’de durum bu biçimdeyken Avrupa ve Asya’da da durum farklı değil. Milyon dolarlık bütçeyle çekilen Süratli ve Öfkeli, Dune üzere imaller gişede biraz nefes aldırsa da geçen yıldan kalan 32 milyar dolarlık açık çabucak hemen kapanabilmiş değil. Eleştirmenler, bu tabloda Kovid’le bir arada sinema izleme alışkanlıkları da değişen sinemaseverlerin Netflix, Amazon Prime, HBO üzere bütün dünyada öne çıkan dijital platformlara yönelmesi olduğunu belirtiyor. Yerli sinemada ise Temmuz’dan beri tablo tıpkı. Haftalık vizyon takvimlerinde birfazlaca yerli imal gişede talihini denemek bile istemedi. Vizyonda daha fazlaca üçüncü sınıf endişe ve güldürü sinemalarına şahit olduk. ‘Nitelikli’ diyebileceğimiz sinemaların birçoğu ise şenliklerde ödül peşinde dolaştı ya da Netflix’te kendine bir yer bulmak için çabaladı. Yerli sinemada 2021’de dikkatlerini çeken üretimleri sinema dünyasının nabzını tutan isimler İstek Oylum, Kerem Akça, Deniz Yavuz, Gökşen Aydemir ve Mehmet Güleryüz’e sorduk. Sinemaları KARAR okuyucuları için pahalandıran isimlerin beğenilerinde Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık’ üçlemesinin ikinci sineması ‘Hasan’ açık orta öne çıktı. Selman Nacar’ın ‘İki Şafak içinde’ ve Nisan Dağ’ın bu yıl yurt haricinde ve ortasında mükafatları toplayan ‘Bir Nefes Daha’ sineması ikinciliği paylaştı. Görünen o ki, Türkiye’nin bu yılki Oscar adayı olan lakin geçen hafta açıklanan listede kendine yer bulamayan ‘Bağlılık Hasan’ Oscar’ı kazanamasa da gönüllerin kazananı.
YERELLİĞİN KODLARINI KOZMİK SİNEMA LİSANINA TAŞIDI
İSTEK OYLUM
2021’deki yerli üretimlerde birinci beşim şu biçimde: Ferit Karahan’ın yönettiği ‘Okul Tıraşı’ yer alıyor. Yılın milletlerarası seviyede en epeyce ödül alan yerli imali olan sinema, direktörün 90’larda güneydoğuda yaşadığı yatılı okul tecrübesinin izini sürerken, yerelliğin kodlarını kozmik bir sinema lisanına dönüştürebilmiş.
Bağlılık üçlemesinin ikinci sineması ‘Hasan’da direktör Semih Kaplanoğlu bu sefer, dünyalığını yaparken ahiretini de yakmak istemeyen bir çiftin vicdani muhasebesine odaklanıyor. Şiirsel imajların dayanağıyla ilerleyen öyküde hem biçim tıpkı vakitte içerik olarak incelikli bir anlatım kelam konusu.
Selman Nacar’ın birinci sineması ‘İki Şafak içinde’ katıldığı şenliklerde bilhassa birinci sinema ödülünün favorisi haline geldi. Sinema, muhafazakâr burjuvazisinin, üretim münasebetleri ortasındaki emek-sermaye çelişkisiyle yaşadıklarını, vicdan muhasebesi denklemi ortasında yansıtan başarılı bir birinci sinema örneği.
Hakan Alak’ın yönettiği ve imal çalışmaları uzun müddettir devam eden Hakikat Pir Bedreddin, Anadolu coğrafyasının en bilinen halk başkanlarından Pir Bedreddin’in ve taraftarlarının çarpıcı çabalarını beyazperdeye taşıyan birinci ve ihtimamlı bir çalışma oldu. Tarihi bir figürün adalet arayışını kuvvetli bir görsellikle sinemaya taşıyan imal, yılın değerli sinemalarından biri.
‘Sen Ben Lenin’ 1993’de Batı Karadeniz’de kıyıya vuran Lenin heykelinden hareketle ortaya çıkan, Tufan Taştan’ın yönettiği, eğlenceli ve yaratıcı bir üretim. Manzara idaresi, atmosfer ve vakit zaman karikatürize edilmiş de olsa başarılı oyunculuklarla övgüyü hak ediyor. Ayrıyeten 5 sinemaya ek olarak Türkiye’de şenliklerde bakılırsabildiğimiz yılın tek tek uzun metraj Kürtçe sineması Mehmet Ali Konar’ın ‘Zin ve Ali’nin Hikayesi’ni; şiirsel üslubu ve abartısız oyunculuklarıyla, Erkan Tahhuşoğlu’nun ‘Koridor’ sinemasını, iki yaşlı bayanın günlük rutinlerini yansıtmadaki görsel başarısı ve oyuncu idaresiyle yılın övgüyü hak eden öteki üretimleri olduklarını söyleyebilirim.
İZLENMESİ GEREKEN TESİRLİ BİR SİNEMA TASARIMI
DENİZ YAVUZ
Son derece güç bir müddetç sabırla ve büyük öz datalarla tamamlanırken sinema hayatı için büyük kayıplarla geçen iki yıldan bahsedebiliriz. 2020’nin martından itibaren yasakların başladığı pandemi ortamında bütün dünyada olduğu üzere Türkiye’de de sinema yapımcılarının, direktörlerinin ve üretimin her evresinde olan profesyonellerin de motivasyonu sıfırlandı. Sürecin yumuşamasıyla 2 temmuzda salonlarını bir daha açan sinemalarda, bu kısıtlı müddette 81 adet Türkiye imali sinema sinemaseverlerle buluştu. Son beş-on yıla bakıldığında gösterime giren sinema adetlerinin 200’lü sayılara ulaştığı yerli filmcilik için altı aylık süreçte 81 sinemaya ulaşması da âlâ olarak kıymetlendirilebilir. Bu sinemalar içinden dikkat çekmek istediklerim ise şöyleki:
Tesirli sinema dizaynıyla ‘Cemil Şov’ pandemi öncesinde tamamlanan ve merakla beklenen yapımlardandı. Genelinde neredeyse bütün departmanlarında rastgele bir aksaklıkla izleyiciyi karşı karşıya bırakmayan sinema direktör Barış Sarhan’ın birinci sinema sineması olma özelliği de taşıyor. 2021’de sinemada izlenmesi gereken Türkiye üretimi ‘Cemil Şov’gibi işlere vizyonun gereksinimi var.
Öncü anlatım seçimiyle ‘Bir Nefes Daha’, lisanını ve atmosferini birinci planlarından itibaren seyirciye kabul ettiriyor. Sheakespeare’in klasiğini apayrı bir kainatta bize sunan direktör oyuncu idaresi, bütünleştirici müzik seçimleriyle sinemaya topyekûn bir direktörlük yaparak daha sonraki işlerini şimdiden merak ettiriyor. Öyküsünü Türkiye’de her gün bir yerlerde yaşanıyor olan gerçekler ve diyaloglarla senaryolaştıran Dağ’ın sineması beyazperdede görülmesi gereken kıymetli bir izlek.
‘Gölgeler İçinde’ 94 dakikalık, sürükleyici bir kurgu. Pandemi sürecindilk evvel tamamlanan sinema Fazilet Tepegöz’ün kendisine has sinematografik anlatım lisanıyla, Numan Acar’ın usta işi oyunculuğuyla ortaya çıkan bir hikaye… Düşünmenin, sorgulamanın kıymetini kahramanı üzerinden işleyen fazlaca sürükleyici bir film…
Zeki Demirkubuz’un 2006 üretimi sineması ‘Kader’in temel karakteri Bekir’i canlandıran Ufuk Bayraktar’ın baş rolünde olduğu ‘Dayı: Bir Adamın Hikayesi’ 2021’in kısıtlı vizyon takviminin bize sunduğu değerli tecrübelerden. İzleyenleri mutlu etmeyen temposuyla, öncesinde vurdulu kırdılı bir avantür üzere duran üretimin ana aksında bir dram oturuyor. Sinemada oyunculuklar parmakla gösterilecek cinsten değil, pek fazlaca sahnede izleyiciyi kavraması gereken atmosfer olgusu tam manasıyla yaratılmasa da güçlü öyküsü ve onu gerçek biçimde destekleyen senaryosu ile sinema, devri bilenler için Yeşilçam sinemalarını anımsatıyor.
Senaryosunu ve direktörlüğünü Leyla Yılmaz’ın gerçekleştirdiği ‘Bilmemek’ sinemasının öyküsü kendisi için en uygun araçla, sinemayla karşımıza çıkıyor. Usta işi oyunculuklarla sinemanın en kuvvetli anlatım biçimi olduğunu kanıtlayan sinema, artması gereken toplumsal duyarlılıklarımızın, farkındalıklarımızın üzerini okşayarak bizi bir yerde -kendi seçtiği anlatım lisanı gibi- sabırlı olmaya, sükunete davet ediyor.
SEVİM BURAK HİKAYELERİNİ HATIRLATAN İKİ KIZ KARDEŞ
GÖKŞEN AYDEMİR
Bu sene pandemi şartlarının da tesiriyle Türk sineması açısından sönük geçen bir yıl oldu. Bilhassa şenliklerde muvaffakiyet elde etmiş sinemaların bir birçoklarının vizyona giremediği bu şartlarda, seyircili yapılan şenlikler Türk sinemasının desteği oldu. Sene ortasında öne çıkan beş sineması seçmek bile her geçen yıl zorlaşıyor. Bu sene beğendiğim sinemalar içinde bir sıralama yapmak ise aslında çok güç. Bu sinemaların bir birçoklarını eşit seviyede sevdiğimi söylebilirim. Lakin tabi ki bu sene benim en epey öne çıkan sinema; Fikret Reyhan’ın ‘Çatlak’ sineması oldu. Hatta 25 Aralık Cumartesi Mubi’de ‘Çatlak’ın gösterime giriyor olması da hoş bir tesadüf diye düşünüyorum.
İkinci öne çıkan sinema ise Emre Erdoğdu’nun ‘Beni Sevenler Listesi’. Erdoğdu ‘Kar’ sinemasından daha sonra bizi hiç şaşırtmadı. Cihangir entelektüel hayatına temelli bir bakış atan Erdoğdu’nun sinemasının en büyük şahikası oyuncu Halil Babür.
Üçüncü beğendiğim sinema Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık Hasan’ sineması. Bu sene Oscar aday adayımız olan sinema; vicdan, vebal, hafızasızlaşma üzere temel temalarıyla öne çıkıyor.
Dördüncü sinemam, ‘Koridor’, bir Sevim Burak hikayesi hissiyatında vefatı bekleyen tek başına iki kız kardeşin gündelik ömrüne odaklanıyor.
Son öne çıkan sinema ise Nisan Dağ’ın ‘Bir Nefes Daha’ sineması. İstanbul’un hala kentsel dönüşüm girmemiş (iyi ki de girmemiş) merkezi varoşlarından birinde rap müzikle hayata tutunan bir gence ve onun orta üst sınıf sevgilisinin bağına odaklanan sinema hala umut var, her şey hoş olacak demeyi de ihmal etmiyor.
KORONAYA DAİR ÜLKEMİZDEKİ EN KALICI ESER
KEREM AKÇA
1- Kerr: Tayfun Pirselimoğlu’nun ustalıklı distopik pandemi deadpan noir’ı yüksek sinema coşkusu aşıladı. Koronaya dair ülkemizden çıkan en kalıcı eser, direktörün Roy Andersson durağında Frank Miller, David Lynch tesirlerini canlandırıyor. Tekerrür eden vakit içinderı keşfe çıkan gizemli bir yapboz.
2-beraber Öleceğiz: Melik Saraçoğlu-Hakkı Kurtuluş adeta Yeşilçam ayarı verilmiş Wong Kar-Wai üzerinden Sorrentino’nun barok mimari izlerini arayışa çıktı. Sinemamızın en özgün aşk sinemalarından birini izlemek kalp atışlarını hızlandırdı.
3-Cemil Gösteri: Yeşilçam’ın berbat adam saplantısına dair ‘Sevmek Zamanı’ tesirli zeki bir birinci sinema. Barış Sarhan’ın yolu açık.
4-İki Şafak içinde: Yeni Türkiye’nin Dardenneler tesirli Porumboiu yöntemi iş kazası deadpan dramedisi, uzun planları incelikli servis etmesiyle takdire şayan bir çıkıştı.
5-Bağlılık Hasan: Semih Kaplanoğlu’nun köklere dönüş sineması, ‘Bal’ın devamı üzere başlayıp Victor Erice’nin ‘Ayva Ağacının Güneşi’ ile Aktan Arym Kubat’un ‘Işık Hırsızı’ ortası olgun bir büyülü gerçekçilik sundu.
AHLAK VE ETİK ÜZERİNE BİR İKİLEM
MEHMET GÜLERYÜZ
Pandemi niçiniyle giderek zorlaşan şartlara karşın sanat üreticileri yapıtlarını üretmeyi sürdürdü. Bu niçinle tüm sanat disiplinlerinde üretilen eserler kıymetli ve kıymetli. Yerli sinemamıza gelince her türlü aksiliğe karşın bir daha pek fazlaca başarılı sineması izleme bahtımız oldu. Benim izleyebildiklerim içinde Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık Hasan’ sineması hayata dair sorduğu sorular ile, Ferit Karahan’ın ‘Okul Traşı’ sineması bir okul üzerinden yaptığı sistem eleştirisiyle, Selman Nacar’ın ‘İki Şafak içinde’ sineması ahlak ve etik üzerine yarattığı ikilem üzerine Nisan Dağ’ın son sineması ‘Bir Nefes Daha’ sineması yarattığı gerçekçi atmosfer ile ve Muhammet Çakıral’ın ‘Lacivert Gece’ sineması toplumcu gerçekçi bakış açısı ile 2021 yılının izleyebildiğim sinemalar içinde dikkatimi çeken sinemalar oldu.
Sinema müelliflerine 2021’de Türk sineması ismine önemli buldukları sinemaları sorduk. Kovid’in gölgesinde şenliklerde yahut salonlarda seyirciyle buluşmaya çalışan yerli sinemaları KARAR okurları için değerlendiren muharrirlerin beğenilerinde Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık’ üçlemesinin ikinci sineması ‘Hasan’ açık orta öne çıktı. Görünen o ki, Türkiye’nin bu yılki Oscar adayı olan lakin geçen hafta açıklanan listede kendine yer bulamayan ‘Bağlılık Hasan’ mükafatı alamasa da gönüllerin Oscar’ını kazandı.
İki yıldır hayatımızın her alanını olumsuz etkileyen Kovid’in birinci yılında sanat dünyasında bilindiği üzere en hayli yara alan bölüm sinema oldu. Son 40 yılın en kötü dönemini yaşayan, yüzde 64 düşüş yaşayan yerli sinema dalı 2 Temmuz 2021’den itibaren bütün kapılar açılsa da hala normallerine dönebilmiş değil. Türkiye’de durum bu biçimdeyken Avrupa ve Asya’da da durum farklı değil. Milyon dolarlık bütçeyle çekilen Süratli ve Öfkeli, Dune üzere imaller gişede biraz nefes aldırsa da geçen yıldan kalan 32 milyar dolarlık açık çabucak hemen kapanabilmiş değil. Eleştirmenler, bu tabloda Kovid’le bir arada sinema izleme alışkanlıkları da değişen sinemaseverlerin Netflix, Amazon Prime, HBO üzere bütün dünyada öne çıkan dijital platformlara yönelmesi olduğunu belirtiyor. Yerli sinemada ise Temmuz’dan beri tablo tıpkı. Haftalık vizyon takvimlerinde birfazlaca yerli imal gişede talihini denemek bile istemedi. Vizyonda daha fazlaca üçüncü sınıf endişe ve güldürü sinemalarına şahit olduk. ‘Nitelikli’ diyebileceğimiz sinemaların birçoğu ise şenliklerde ödül peşinde dolaştı ya da Netflix’te kendine bir yer bulmak için çabaladı. Yerli sinemada 2021’de dikkatlerini çeken üretimleri sinema dünyasının nabzını tutan isimler İstek Oylum, Kerem Akça, Deniz Yavuz, Gökşen Aydemir ve Mehmet Güleryüz’e sorduk. Sinemaları KARAR okuyucuları için pahalandıran isimlerin beğenilerinde Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık’ üçlemesinin ikinci sineması ‘Hasan’ açık orta öne çıktı. Selman Nacar’ın ‘İki Şafak içinde’ ve Nisan Dağ’ın bu yıl yurt haricinde ve ortasında mükafatları toplayan ‘Bir Nefes Daha’ sineması ikinciliği paylaştı. Görünen o ki, Türkiye’nin bu yılki Oscar adayı olan lakin geçen hafta açıklanan listede kendine yer bulamayan ‘Bağlılık Hasan’ Oscar’ı kazanamasa da gönüllerin kazananı.
YERELLİĞİN KODLARINI KOZMİK SİNEMA LİSANINA TAŞIDI
İSTEK OYLUM
2021’deki yerli üretimlerde birinci beşim şu biçimde: Ferit Karahan’ın yönettiği ‘Okul Tıraşı’ yer alıyor. Yılın milletlerarası seviyede en epeyce ödül alan yerli imali olan sinema, direktörün 90’larda güneydoğuda yaşadığı yatılı okul tecrübesinin izini sürerken, yerelliğin kodlarını kozmik bir sinema lisanına dönüştürebilmiş.
Bağlılık üçlemesinin ikinci sineması ‘Hasan’da direktör Semih Kaplanoğlu bu sefer, dünyalığını yaparken ahiretini de yakmak istemeyen bir çiftin vicdani muhasebesine odaklanıyor. Şiirsel imajların dayanağıyla ilerleyen öyküde hem biçim tıpkı vakitte içerik olarak incelikli bir anlatım kelam konusu.
Selman Nacar’ın birinci sineması ‘İki Şafak içinde’ katıldığı şenliklerde bilhassa birinci sinema ödülünün favorisi haline geldi. Sinema, muhafazakâr burjuvazisinin, üretim münasebetleri ortasındaki emek-sermaye çelişkisiyle yaşadıklarını, vicdan muhasebesi denklemi ortasında yansıtan başarılı bir birinci sinema örneği.
Hakan Alak’ın yönettiği ve imal çalışmaları uzun müddettir devam eden Hakikat Pir Bedreddin, Anadolu coğrafyasının en bilinen halk başkanlarından Pir Bedreddin’in ve taraftarlarının çarpıcı çabalarını beyazperdeye taşıyan birinci ve ihtimamlı bir çalışma oldu. Tarihi bir figürün adalet arayışını kuvvetli bir görsellikle sinemaya taşıyan imal, yılın değerli sinemalarından biri.
‘Sen Ben Lenin’ 1993’de Batı Karadeniz’de kıyıya vuran Lenin heykelinden hareketle ortaya çıkan, Tufan Taştan’ın yönettiği, eğlenceli ve yaratıcı bir üretim. Manzara idaresi, atmosfer ve vakit zaman karikatürize edilmiş de olsa başarılı oyunculuklarla övgüyü hak ediyor. Ayrıyeten 5 sinemaya ek olarak Türkiye’de şenliklerde bakılırsabildiğimiz yılın tek tek uzun metraj Kürtçe sineması Mehmet Ali Konar’ın ‘Zin ve Ali’nin Hikayesi’ni; şiirsel üslubu ve abartısız oyunculuklarıyla, Erkan Tahhuşoğlu’nun ‘Koridor’ sinemasını, iki yaşlı bayanın günlük rutinlerini yansıtmadaki görsel başarısı ve oyuncu idaresiyle yılın övgüyü hak eden öteki üretimleri olduklarını söyleyebilirim.
İZLENMESİ GEREKEN TESİRLİ BİR SİNEMA TASARIMI
DENİZ YAVUZ
Son derece güç bir müddetç sabırla ve büyük öz datalarla tamamlanırken sinema hayatı için büyük kayıplarla geçen iki yıldan bahsedebiliriz. 2020’nin martından itibaren yasakların başladığı pandemi ortamında bütün dünyada olduğu üzere Türkiye’de de sinema yapımcılarının, direktörlerinin ve üretimin her evresinde olan profesyonellerin de motivasyonu sıfırlandı. Sürecin yumuşamasıyla 2 temmuzda salonlarını bir daha açan sinemalarda, bu kısıtlı müddette 81 adet Türkiye imali sinema sinemaseverlerle buluştu. Son beş-on yıla bakıldığında gösterime giren sinema adetlerinin 200’lü sayılara ulaştığı yerli filmcilik için altı aylık süreçte 81 sinemaya ulaşması da âlâ olarak kıymetlendirilebilir. Bu sinemalar içinden dikkat çekmek istediklerim ise şöyleki:
Tesirli sinema dizaynıyla ‘Cemil Şov’ pandemi öncesinde tamamlanan ve merakla beklenen yapımlardandı. Genelinde neredeyse bütün departmanlarında rastgele bir aksaklıkla izleyiciyi karşı karşıya bırakmayan sinema direktör Barış Sarhan’ın birinci sinema sineması olma özelliği de taşıyor. 2021’de sinemada izlenmesi gereken Türkiye üretimi ‘Cemil Şov’gibi işlere vizyonun gereksinimi var.
Öncü anlatım seçimiyle ‘Bir Nefes Daha’, lisanını ve atmosferini birinci planlarından itibaren seyirciye kabul ettiriyor. Sheakespeare’in klasiğini apayrı bir kainatta bize sunan direktör oyuncu idaresi, bütünleştirici müzik seçimleriyle sinemaya topyekûn bir direktörlük yaparak daha sonraki işlerini şimdiden merak ettiriyor. Öyküsünü Türkiye’de her gün bir yerlerde yaşanıyor olan gerçekler ve diyaloglarla senaryolaştıran Dağ’ın sineması beyazperdede görülmesi gereken kıymetli bir izlek.
‘Gölgeler İçinde’ 94 dakikalık, sürükleyici bir kurgu. Pandemi sürecindilk evvel tamamlanan sinema Fazilet Tepegöz’ün kendisine has sinematografik anlatım lisanıyla, Numan Acar’ın usta işi oyunculuğuyla ortaya çıkan bir hikaye… Düşünmenin, sorgulamanın kıymetini kahramanı üzerinden işleyen fazlaca sürükleyici bir film…
Zeki Demirkubuz’un 2006 üretimi sineması ‘Kader’in temel karakteri Bekir’i canlandıran Ufuk Bayraktar’ın baş rolünde olduğu ‘Dayı: Bir Adamın Hikayesi’ 2021’in kısıtlı vizyon takviminin bize sunduğu değerli tecrübelerden. İzleyenleri mutlu etmeyen temposuyla, öncesinde vurdulu kırdılı bir avantür üzere duran üretimin ana aksında bir dram oturuyor. Sinemada oyunculuklar parmakla gösterilecek cinsten değil, pek fazlaca sahnede izleyiciyi kavraması gereken atmosfer olgusu tam manasıyla yaratılmasa da güçlü öyküsü ve onu gerçek biçimde destekleyen senaryosu ile sinema, devri bilenler için Yeşilçam sinemalarını anımsatıyor.
Senaryosunu ve direktörlüğünü Leyla Yılmaz’ın gerçekleştirdiği ‘Bilmemek’ sinemasının öyküsü kendisi için en uygun araçla, sinemayla karşımıza çıkıyor. Usta işi oyunculuklarla sinemanın en kuvvetli anlatım biçimi olduğunu kanıtlayan sinema, artması gereken toplumsal duyarlılıklarımızın, farkındalıklarımızın üzerini okşayarak bizi bir yerde -kendi seçtiği anlatım lisanı gibi- sabırlı olmaya, sükunete davet ediyor.
SEVİM BURAK HİKAYELERİNİ HATIRLATAN İKİ KIZ KARDEŞ
GÖKŞEN AYDEMİR
Bu sene pandemi şartlarının da tesiriyle Türk sineması açısından sönük geçen bir yıl oldu. Bilhassa şenliklerde muvaffakiyet elde etmiş sinemaların bir birçoklarının vizyona giremediği bu şartlarda, seyircili yapılan şenlikler Türk sinemasının desteği oldu. Sene ortasında öne çıkan beş sineması seçmek bile her geçen yıl zorlaşıyor. Bu sene beğendiğim sinemalar içinde bir sıralama yapmak ise aslında çok güç. Bu sinemaların bir birçoklarını eşit seviyede sevdiğimi söylebilirim. Lakin tabi ki bu sene benim en epey öne çıkan sinema; Fikret Reyhan’ın ‘Çatlak’ sineması oldu. Hatta 25 Aralık Cumartesi Mubi’de ‘Çatlak’ın gösterime giriyor olması da hoş bir tesadüf diye düşünüyorum.
İkinci öne çıkan sinema ise Emre Erdoğdu’nun ‘Beni Sevenler Listesi’. Erdoğdu ‘Kar’ sinemasından daha sonra bizi hiç şaşırtmadı. Cihangir entelektüel hayatına temelli bir bakış atan Erdoğdu’nun sinemasının en büyük şahikası oyuncu Halil Babür.
Üçüncü beğendiğim sinema Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık Hasan’ sineması. Bu sene Oscar aday adayımız olan sinema; vicdan, vebal, hafızasızlaşma üzere temel temalarıyla öne çıkıyor.
Dördüncü sinemam, ‘Koridor’, bir Sevim Burak hikayesi hissiyatında vefatı bekleyen tek başına iki kız kardeşin gündelik ömrüne odaklanıyor.
Son öne çıkan sinema ise Nisan Dağ’ın ‘Bir Nefes Daha’ sineması. İstanbul’un hala kentsel dönüşüm girmemiş (iyi ki de girmemiş) merkezi varoşlarından birinde rap müzikle hayata tutunan bir gence ve onun orta üst sınıf sevgilisinin bağına odaklanan sinema hala umut var, her şey hoş olacak demeyi de ihmal etmiyor.
KORONAYA DAİR ÜLKEMİZDEKİ EN KALICI ESER
KEREM AKÇA
1- Kerr: Tayfun Pirselimoğlu’nun ustalıklı distopik pandemi deadpan noir’ı yüksek sinema coşkusu aşıladı. Koronaya dair ülkemizden çıkan en kalıcı eser, direktörün Roy Andersson durağında Frank Miller, David Lynch tesirlerini canlandırıyor. Tekerrür eden vakit içinderı keşfe çıkan gizemli bir yapboz.
2-beraber Öleceğiz: Melik Saraçoğlu-Hakkı Kurtuluş adeta Yeşilçam ayarı verilmiş Wong Kar-Wai üzerinden Sorrentino’nun barok mimari izlerini arayışa çıktı. Sinemamızın en özgün aşk sinemalarından birini izlemek kalp atışlarını hızlandırdı.
3-Cemil Gösteri: Yeşilçam’ın berbat adam saplantısına dair ‘Sevmek Zamanı’ tesirli zeki bir birinci sinema. Barış Sarhan’ın yolu açık.
4-İki Şafak içinde: Yeni Türkiye’nin Dardenneler tesirli Porumboiu yöntemi iş kazası deadpan dramedisi, uzun planları incelikli servis etmesiyle takdire şayan bir çıkıştı.
5-Bağlılık Hasan: Semih Kaplanoğlu’nun köklere dönüş sineması, ‘Bal’ın devamı üzere başlayıp Victor Erice’nin ‘Ayva Ağacının Güneşi’ ile Aktan Arym Kubat’un ‘Işık Hırsızı’ ortası olgun bir büyülü gerçekçilik sundu.
AHLAK VE ETİK ÜZERİNE BİR İKİLEM
MEHMET GÜLERYÜZ
Pandemi niçiniyle giderek zorlaşan şartlara karşın sanat üreticileri yapıtlarını üretmeyi sürdürdü. Bu niçinle tüm sanat disiplinlerinde üretilen eserler kıymetli ve kıymetli. Yerli sinemamıza gelince her türlü aksiliğe karşın bir daha pek fazlaca başarılı sineması izleme bahtımız oldu. Benim izleyebildiklerim içinde Semih Kaplanoğlu’nun ‘Bağlılık Hasan’ sineması hayata dair sorduğu sorular ile, Ferit Karahan’ın ‘Okul Traşı’ sineması bir okul üzerinden yaptığı sistem eleştirisiyle, Selman Nacar’ın ‘İki Şafak içinde’ sineması ahlak ve etik üzerine yarattığı ikilem üzerine Nisan Dağ’ın son sineması ‘Bir Nefes Daha’ sineması yarattığı gerçekçi atmosfer ile ve Muhammet Çakıral’ın ‘Lacivert Gece’ sineması toplumcu gerçekçi bakış açısı ile 2021 yılının izleyebildiğim sinemalar içinde dikkatimi çeken sinemalar oldu.