ZEYNEP DELAV
Esra Özdemir Demirci, ikinci hikaye kitabı ‘Deli Cesareti’ ile okur karşısında. İmge etrafında dört dönen Demirci, kırgınların, kenarda kalanların, sükunet içinde yaşamaya çalışanların en derinlerdeki acılarını, yalnızca kendilerine ziyan veren telaşlarını birtakım kimi ‘İğne’ batırarak, kimi bazı ‘Baston’a tutunarak anlatıyor hikayelerinde. Esra Özdemir Demirci ile yeni hikaye kitabını KARAR okurları için konuştuk.
Hikayelerinizin bütününe âdeta “ah kimselerin vakti yok, durup ince şeyleri anlamaya” dizesi sinmiş durumda. Şiirle aranız nasıl, hangi şairleri okuyorsunuz?
Zarafeti mumla arar olduğumuz vakit içinderdan geçiyoruz. ömrün ortasında sıkça rastlayamadığımız bu tutumu hikayeye yansıtmak, bir metnin satır ortalarına yerleştirmek; sanırım yapmaya çalıştığım şey bu. Yüzeyselliğe estetik dokunuşlar katma, süratli olanı yavaşlatma, görülmeyeni gözler önüne serme isteği. Sanatın her kolunun bu biçimde bir işleyişe kapı araladığına inanıyorum. Buna şiir kadar hikaye de dahil elbette. Her iki cinsin, kendi hudutları dahilinde bir ortaya gelebileceğine inanıyorum.
Şiirle aram pek düzgün. Benzeri sorulara verdiğim yanıtlarla kendimi yinelıyormuş üzere hissetsem de birebir isimleri dillendirmek her vakit keyif verici. Ve olağan olarak hepsini anmam mümkün olamayacağı için şimdilik Turgut Uyar, Edip Cansever, Behçet Necatigil, Asaf Hâlet Çelebi, Cahit Zarifoğlu, Sezai Karakoç, Dava Tamer, Metin Eloğlu ve İlhan Berk şiirine olan bağlılık ve sevgimi lisana getirmekle yetineceğim.
Hikayelerinizin çabucak hepsi bir imge üzerinden yola çıkmış durumda. Oluşturduğunuz imgeler -ki bu oldukça bir anlatım kapalılığına denk düşüyor- karakterleri manaya gayretinizi da birlikteinde getiriyor. Bu sizi zorlayan bir şey mi? bir daha bu soru bağlamında okura epeyce fazla bakılırsav düştüğünü düşündüğünüz oluyor mu?
İmgeleri birer yol gösterici olarak tanımlarım daima. Anlatının gidişatına işaret eden levhalar onlar. Bu istikametiyle de hikayelerimde sıkça yer veriyorum. Mana örtücü özelliğinden çok işaret ediciliğinden yararlanıyorum aslında. Bir imgenin sayesinde aştığım yokuşlar oluyor. O yokuşu çıkmak vakit zaman müellif kadar okuru da zorlayabilir şüphesiz. Anlamaya çalışmak her vakit zordur. Kıymetli olan metnin sonunda okura, yokuşu birlikte aşmış olmanın hazzını yaşatabilmek. Kolay değil ancak keyif verici.
‘Refleks’, ‘İğne’ ve ‘Sis’ hikayeleriniz insanın canını acıtan konuları ele alıyor lakin bunu daha şiirsel, daha sessiz duyuyoruz. Size göre hikayedeki yüksek ses anlatılan her şeyin tesirini azaltan bir şey mi?
Bağıra çağıra yaşamayı sevmiyor ve tercih etmiyorum. Yükselen sesin söylenecek kelamın önüne geçme ihtimali dehşetli geliyor bana. Bu durum seçtiğim karakterlere de yansıyor elbette. Sesini duyurmak için mikrofona gereksinim hissetmeyen, kendi sesinin, sesiyle bir arada özünün şuurunda olan karakterleri ortaya çıkarmayı nazaranv biliyorum.
Şimdilerde neler okuyorsunuz? Takip ettiğiniz müellifler var mı?
bir müddetdir Julio Cortázar’ın Can Yayınları’ndan çıkan üç ciltlik hikaye külliyatını tamamlamaya çalışıyorum. Ortaya yeni çıkan hikaye kitapları giriyor. Harfa Yayınları içinde yer alan Ocean Vuong imzalı ‘Yeryüzünde Bir An İçin Muhteşemiz’ isimli roman da sıraya aldıklarım içinde.
Son olarak okurlarınıza neler söylemek istersiniz?
Genel manasıyla edebiyatın, özelde de hikayenin kendine has, farkındalığı yüksek ve kaliteli bir okur kitlesine sahip olduğunu düşünüyorum. Yazdığımız her yeni hikayeyle birlikte bu şuurlu okuma eforunu karşılayabilmeyi umuyorum. Hikayeye bedel ve takviye veren tüm okurlarımızı samimiyetle selamlıyorum.
İNSAN KAÇAMADIĞI GERÇEKLERLE İSTİKRARLI BİR BAĞ KURMALI
Biraz hikaye yazma sürecinizden bahsedebilir misiniz? birinci evvel ince bir hüzün mü birikiyor? Ya da evvel bir imge bulup içini mi doldurmaya çalışıyorsunuz?
Başta da bahsetmiş olduğumiz üzere, imgeler. Onlarla buluşmam, en azından birini köşeye sıkıştırmam gerek. Karşıma oturtup saatlerce, kimi vakit günlerce nezaret altında tutmalıyım. Kaçmaya yeltendiğinde tekrar yerine oturtabilmeliyim. Bu göz hapsiyle başlıyor hikaye. Yolun devamında hisler eşlik ediyor. Gerçeklerden kaçamayacağımıza bakılırsa ortalarında istikrarlı bir bağ kurmalı. Karakterler tam bu noktada dahil oluyor metne ve sıklıkla nazaranvlerini olgunlukla kabulleniyorlar. Tartıştığımız azdır. Kahrımı onlar çekiyor. “Bir hikaye daha bitti” dediğim noktada satır ortalarından göz kırptıklarını hissederim daima.
Esra Özdemir Demirci, ikinci hikaye kitabı ‘Deli Cesareti’ ile okur karşısında. İmge etrafında dört dönen Demirci, kırgınların, kenarda kalanların, sükunet içinde yaşamaya çalışanların en derinlerdeki acılarını, yalnızca kendilerine ziyan veren telaşlarını birtakım kimi ‘İğne’ batırarak, kimi bazı ‘Baston’a tutunarak anlatıyor hikayelerinde. Esra Özdemir Demirci ile yeni hikaye kitabını KARAR okurları için konuştuk.
Hikayelerinizin bütününe âdeta “ah kimselerin vakti yok, durup ince şeyleri anlamaya” dizesi sinmiş durumda. Şiirle aranız nasıl, hangi şairleri okuyorsunuz?
Zarafeti mumla arar olduğumuz vakit içinderdan geçiyoruz. ömrün ortasında sıkça rastlayamadığımız bu tutumu hikayeye yansıtmak, bir metnin satır ortalarına yerleştirmek; sanırım yapmaya çalıştığım şey bu. Yüzeyselliğe estetik dokunuşlar katma, süratli olanı yavaşlatma, görülmeyeni gözler önüne serme isteği. Sanatın her kolunun bu biçimde bir işleyişe kapı araladığına inanıyorum. Buna şiir kadar hikaye de dahil elbette. Her iki cinsin, kendi hudutları dahilinde bir ortaya gelebileceğine inanıyorum.
Şiirle aram pek düzgün. Benzeri sorulara verdiğim yanıtlarla kendimi yinelıyormuş üzere hissetsem de birebir isimleri dillendirmek her vakit keyif verici. Ve olağan olarak hepsini anmam mümkün olamayacağı için şimdilik Turgut Uyar, Edip Cansever, Behçet Necatigil, Asaf Hâlet Çelebi, Cahit Zarifoğlu, Sezai Karakoç, Dava Tamer, Metin Eloğlu ve İlhan Berk şiirine olan bağlılık ve sevgimi lisana getirmekle yetineceğim.
Hikayelerinizin çabucak hepsi bir imge üzerinden yola çıkmış durumda. Oluşturduğunuz imgeler -ki bu oldukça bir anlatım kapalılığına denk düşüyor- karakterleri manaya gayretinizi da birlikteinde getiriyor. Bu sizi zorlayan bir şey mi? bir daha bu soru bağlamında okura epeyce fazla bakılırsav düştüğünü düşündüğünüz oluyor mu?
İmgeleri birer yol gösterici olarak tanımlarım daima. Anlatının gidişatına işaret eden levhalar onlar. Bu istikametiyle de hikayelerimde sıkça yer veriyorum. Mana örtücü özelliğinden çok işaret ediciliğinden yararlanıyorum aslında. Bir imgenin sayesinde aştığım yokuşlar oluyor. O yokuşu çıkmak vakit zaman müellif kadar okuru da zorlayabilir şüphesiz. Anlamaya çalışmak her vakit zordur. Kıymetli olan metnin sonunda okura, yokuşu birlikte aşmış olmanın hazzını yaşatabilmek. Kolay değil ancak keyif verici.
‘Refleks’, ‘İğne’ ve ‘Sis’ hikayeleriniz insanın canını acıtan konuları ele alıyor lakin bunu daha şiirsel, daha sessiz duyuyoruz. Size göre hikayedeki yüksek ses anlatılan her şeyin tesirini azaltan bir şey mi?
Bağıra çağıra yaşamayı sevmiyor ve tercih etmiyorum. Yükselen sesin söylenecek kelamın önüne geçme ihtimali dehşetli geliyor bana. Bu durum seçtiğim karakterlere de yansıyor elbette. Sesini duyurmak için mikrofona gereksinim hissetmeyen, kendi sesinin, sesiyle bir arada özünün şuurunda olan karakterleri ortaya çıkarmayı nazaranv biliyorum.
Şimdilerde neler okuyorsunuz? Takip ettiğiniz müellifler var mı?
bir müddetdir Julio Cortázar’ın Can Yayınları’ndan çıkan üç ciltlik hikaye külliyatını tamamlamaya çalışıyorum. Ortaya yeni çıkan hikaye kitapları giriyor. Harfa Yayınları içinde yer alan Ocean Vuong imzalı ‘Yeryüzünde Bir An İçin Muhteşemiz’ isimli roman da sıraya aldıklarım içinde.
Son olarak okurlarınıza neler söylemek istersiniz?
Genel manasıyla edebiyatın, özelde de hikayenin kendine has, farkındalığı yüksek ve kaliteli bir okur kitlesine sahip olduğunu düşünüyorum. Yazdığımız her yeni hikayeyle birlikte bu şuurlu okuma eforunu karşılayabilmeyi umuyorum. Hikayeye bedel ve takviye veren tüm okurlarımızı samimiyetle selamlıyorum.
İNSAN KAÇAMADIĞI GERÇEKLERLE İSTİKRARLI BİR BAĞ KURMALI
Biraz hikaye yazma sürecinizden bahsedebilir misiniz? birinci evvel ince bir hüzün mü birikiyor? Ya da evvel bir imge bulup içini mi doldurmaya çalışıyorsunuz?
Başta da bahsetmiş olduğumiz üzere, imgeler. Onlarla buluşmam, en azından birini köşeye sıkıştırmam gerek. Karşıma oturtup saatlerce, kimi vakit günlerce nezaret altında tutmalıyım. Kaçmaya yeltendiğinde tekrar yerine oturtabilmeliyim. Bu göz hapsiyle başlıyor hikaye. Yolun devamında hisler eşlik ediyor. Gerçeklerden kaçamayacağımıza bakılırsa ortalarında istikrarlı bir bağ kurmalı. Karakterler tam bu noktada dahil oluyor metne ve sıklıkla nazaranvlerini olgunlukla kabulleniyorlar. Tartıştığımız azdır. Kahrımı onlar çekiyor. “Bir hikaye daha bitti” dediğim noktada satır ortalarından göz kırptıklarını hissederim daima.