‘Damat Koğuşu’ sineması ile isminden kelam ettiren direktör İlker Savaşkurt’un İngilizce çekilen yeni sineması ‘Akis’ (Reflection) Türkiye prömiyerini Adana Altın Koza Sinema Festivali’nde gerçekleştirdi. 16 Eylül’de M1 Adana AVM’de yapılan prömiyere katılan sinemanın oyuncuları Selçuk Sistem, Taro Buyruk Tekin, Yasemin Szawlowski, Ali Süreyya Tuncer, İbrahim Aköz ve Seçkin Andaç Çam da izleyiciler üzere sinemanın kurgulanmış halini birinci kere izleme fırsatı buldu. Prömiyerde direktörün yanı sıra sinemanın senaryosuna imza atan Mehmet Kala, müziklerini hazırlayan Ercüment Orkut ve üretimci Hasan Adalı da konuklar içinde yer aldı.
Prömiyer daha sonrası konuştuğum direktör Savaşkurt, sineması Adalı’nın on yıl evvel yazdığı bir tiyatro oyunundan sinemaya uyarladığını belirterek, “Oyundan epeyce etkilendim ve bir sinema konusu yaratmak istedim. Aziz Sodom karakteri daha fazla karaktere yansısın, dokunsun istedim” diyor. Savaşkurt, sahibini de içine alan havasıyla ‘antik-gotik’ bir otelde kalan 4 çiftin başta birbiriyle ilgisiz görünen fantastik kıssasını Tarantinovari kanlı ve sert bir üslupla seyirciye aktardığı sinemasıyla ilgili şunları söylüyor: “Yedi günah farklı farklı odalarda ve karakterlerde ortaya çıkmaya başlıyor. Metinlerde, bilhassa otelin sahibi Ashu’da, Aziz Sodom ve Raven karakterlerinde edebiyat yansımaları var. Raven, Edgar Allen Poe’nun ‘Kuzgun’ şiirinden esinleniyor örneğin. Aziz Sodom Beat nesli muharrirlerinden William Seward Burroughs’dan, Ashu’da Zarathustra’nın bir öbür isminden doğdu.
Dini bir figür üzere ancak aslında değil…” “Karakterler hayattan beşerler bulunmasına karşın, sinemadaki üzere bir gece dünyada hiç bir vakit yaşanmayacaktır” diyen Savaşkurt, hem kıssası hem oyunculukları birebir vakitte tekniğiyle yerli sinemaya yeni bir soluk getiren sineması çekmeye nasıl yürek ettiği soruma ise şu karşılığı veriyor: “Yeni şeyler denemekten korkmuyorum. Sinemada herkes cüret edemiyor yeni şeyler denemeye, doğal bunda ticari dertler da tesirli oluyor. Lakin sana güvenen beşerlerle yola çıkınca, yolunuza istediğiniz üzere devam ediyorsunuz.” Savaşkurt, sinemanın lisanının İngilizce olmasının arkasında ise ‘dikkat çekmek’ üzere bir niyeti olmadığını, oyunu birinci okuduğunda metnin İngilizceye epeyce müsait olduğunu düşündüğü için bu biçimde bir seçim yaptığını kelamlarına ekliyor.
‘BEAT JENERASYONU ÜZERE EDEBİYAT AKIMLARINDAN ETKİLENDİM’:
Sinemanın senaristi Mehmet Kala, senaryoyu yazarken edebiyat akımlarından, bilhassa -filmde de tesiri çok hissedilen- bir periyot İstanbul’da da yaşayan Beat jenerasyonu muharrirlerinden William Seward Burroughs üzere isimlerden etkilendiğini lisana getiriyor. Oyunda yalnız 3 karakterin bulunduğunu, direktörün dileğiyle karakterlerin çoğaldığının altını çizen Kala, kıssayı “Dünyanın rastgele bir yerinde insanların ömrüne dokunduğunda nasıl sırlar çıkar üzere bir kederle yazdığım bir oyundu. Sinemada farklı ülkelerden biroldukca karakter geliyor otele. Yalnızca karakterlerin sırları değil, o sırların birbirine yansıması da ortaya çıkıyor” kelamlarıyla pahalandırıyor. Sinemanın ‘bu bu biçimdedir ya da bu biçimde değildir’ üzere bir ‘ahlaki’ önermesi olmadığı görüşünü aktaran Kala sinemanın bir bildirisi olup olmadığı soruma “İnsanın hayatta yaşadığı şeylerin hepsinin kendi ortasında güzel yahut makus diye ayrım yapmadan, neyin uygun neyin berbat olduğunu bilmeden yaşadığı bir kainatta, bir imtihan ortasında seyrettiğini düşünmüşümdür daima. Bütün karakterlerin döngülerinin gerisinde da bu fikir var” yanıtını veriyor. Kala, 2012’de yazdığı oyunun Kovid sürecinde kendiyle hesaplaşan bugünkü insanlığın telaşlarıyla örtüştüğünü de belirterek, şu kanılarını aktarıyor:
“Hikaye, bizim birbirimizle olan kaygımız ne sorusu üzerine. İnsanların kendine koyduğu tabular, kutsallar, kıymetler ve bunların kendilerini nasıl yönettiği meselesi… Devlet nedir, aile nedir? Zirvede kim var, bizi kim yönetiyor? hayatımızı nasıl etkiliyor üzere sorulardan yola çıkan bir hesaplaşma…” Konusu, oyunculukları ve tekniği kadar geneline hakim olan müzikleriyle de dikkat çeken sinemanın müziğine imza atan Ercüment Orkut ise, evvela Türkiye’deki üretimlerde müziğe bırakılan alan ile Avrupa’da ayrılan alanın içinde uçurum olduğu eleştirisini yaparak, şunları aktarıyor: “Ne vakittir bu biçimde bir şey hayal ediyordum, müzik de sinemayla birlikte kendini anlatabilse, bir rol sahibi olabilse diye… Bunu yapabilmek için direktör Savaşkurt’u ve senarist Kala’yı tanımam gerekiyormuş, kendilerine epey teşekkür ediyorum buna vesile olduğu için.”
SARSICI BİR DOMİNO TESİRİ
Mayıs ayında dünya prömiyerini yaptığı 16. Harlem Milletlerarası Sinema Festivali’nde ‘En Düzgün Yabancı Film’ mükafatını kazanan Amirler Sinema imali ‘Akis’ (Reflection), yoluna Sofya üzere biroldukça dünya şenliğiyle devam edecek. Şenlik tecrübelerinin akabinde Türkiye’de vizyona girmesi planlanan sinema, beyazperdede yeni ve yürekli bir bakış açısına şahit olmak isteyenler için biçilmiş kaftan. Sinemacılar için güçlü bir tecrübe olan tiyatro uyarlaması olarak beyazperdeye yansıyan Akis, seyircisini fakat uçuk kaçık bir romanda karşımıza çıkabilecek çeşitteki karakterlerinin kıssası üzerinden kendisiyle yüzleşmeye zorluyor. Bütün karakterlerin yaşadıklarının en sonunda adeta bir domino taşı üzere birbirine bağlı olduğunu anladığınız sineması seyrederken, o tozlu, antik otel odasında yaşananların -yönetmenin de dediği gibi- gerçekte asla olamayacağını biliyorsunuz, ancak bir daha de merakla izlemeye devam ediyorsunuz. Beyazperde karardığında ise tıpkı karakterler üzere sert bir duvara üzücü biçimde toslamış hissiyle salondan ayrılırken, bir yandan da içten içe ‘gri bir ahlâki alanın’ varlığını sorguluyor, ister istemez Sezen Aksu’nun o meşhur müziğinin mısralarını mırıldanıyorsunuz: ‘Masum değiliz hiçbirimiz…’
‘BENİ İNGİLİZCE OYNAMAYA İKNA ETTİLER’
Sinemada Aziz Sodom karakterine hayat veren usta oyuncu Selçuk Sistem, senaryoyu okuduğunda dramaturjisinden çok etkilendiğini belirterek, İngilizce çekilen bir sinemada rol almaya dair şunları söylüyor: “Karakterler beni hayli etkiledi ve tamam dedim. ‘Yalnız İngilizce çekeceğiz’ dediler. ‘İyi günler’ dedim ben de. niye diye de sordum? Ama İngilizce olması hoş bir şey aslında, düzgün bir tecrübe bir aktör için. Her şeyin manasını öğrenmek zorunda da değiliz esasında… Sanat ismine hissederek bir şey yaptığımızda bunlar direktör, senarist, teknik grup için de fazlaca yararlı olabilir. Lakin biz bunu yaparken halka, bir kitleye yapıyoruz, o kitleye egomuzla ‘Biz ne yaparsak yapalım buyurun seyredin’ de diyemeyiz. Bütün bunların içerisinde sezgilerimize de bakıyoruz alışılmış soruna. Ben bütün hayatımı bu sezgilerle yönlendirmiş biriyim. Sonunda beni ikna ettiler İngilizceye. ‘Yukarıyla’ da biraz irtibat kurdum, tamam yapalım dedim daha sonra. Senaryonun, direktörün, takımın hayli âlâ olması da beni motive etti.” Usta oyuncuyu bulmuşken, Kovid sürecinin sinemaya tesirine dair niyetlerini sormasam olmazdı, lakin Yol bütün ziyan ziyana karşın umut dolu olduğunu şu sözlerle ifade etti: “Kovid periyodunda herkes üzere kucak dolusu TV’de sinema, dizi izledik. Sanata, sinemaya büyük darbe vurdu ve üretkenlik hayli öteki yerlere yönelmeye başladı. Fakat bunun kararında tekrar eski günlerdeki coşkulu bir bütünlükte sinema yapmak için bir motivasyon yarattı. Bu motivasyonun kararında tahminen pandemide geçirdiğimiz süreçlerin de kıymetlendiği yeni sinemalar yapılacak. Tiyatro oyunları, operetler yazılacak. Herkes tıpkı geçirdi bu süreci, bir kadro arazlar oluştu. Bence bir yıl daha bu biçimde gidecek ve daha sonrasında bu sürecin değerlendirmesi yapılacak bütün dünyada ve bir grup eğilimler ona göre gerçekleştirilecek.”
Prömiyer daha sonrası konuştuğum direktör Savaşkurt, sineması Adalı’nın on yıl evvel yazdığı bir tiyatro oyunundan sinemaya uyarladığını belirterek, “Oyundan epeyce etkilendim ve bir sinema konusu yaratmak istedim. Aziz Sodom karakteri daha fazla karaktere yansısın, dokunsun istedim” diyor. Savaşkurt, sahibini de içine alan havasıyla ‘antik-gotik’ bir otelde kalan 4 çiftin başta birbiriyle ilgisiz görünen fantastik kıssasını Tarantinovari kanlı ve sert bir üslupla seyirciye aktardığı sinemasıyla ilgili şunları söylüyor: “Yedi günah farklı farklı odalarda ve karakterlerde ortaya çıkmaya başlıyor. Metinlerde, bilhassa otelin sahibi Ashu’da, Aziz Sodom ve Raven karakterlerinde edebiyat yansımaları var. Raven, Edgar Allen Poe’nun ‘Kuzgun’ şiirinden esinleniyor örneğin. Aziz Sodom Beat nesli muharrirlerinden William Seward Burroughs’dan, Ashu’da Zarathustra’nın bir öbür isminden doğdu.
Dini bir figür üzere ancak aslında değil…” “Karakterler hayattan beşerler bulunmasına karşın, sinemadaki üzere bir gece dünyada hiç bir vakit yaşanmayacaktır” diyen Savaşkurt, hem kıssası hem oyunculukları birebir vakitte tekniğiyle yerli sinemaya yeni bir soluk getiren sineması çekmeye nasıl yürek ettiği soruma ise şu karşılığı veriyor: “Yeni şeyler denemekten korkmuyorum. Sinemada herkes cüret edemiyor yeni şeyler denemeye, doğal bunda ticari dertler da tesirli oluyor. Lakin sana güvenen beşerlerle yola çıkınca, yolunuza istediğiniz üzere devam ediyorsunuz.” Savaşkurt, sinemanın lisanının İngilizce olmasının arkasında ise ‘dikkat çekmek’ üzere bir niyeti olmadığını, oyunu birinci okuduğunda metnin İngilizceye epeyce müsait olduğunu düşündüğü için bu biçimde bir seçim yaptığını kelamlarına ekliyor.
‘BEAT JENERASYONU ÜZERE EDEBİYAT AKIMLARINDAN ETKİLENDİM’:
Sinemanın senaristi Mehmet Kala, senaryoyu yazarken edebiyat akımlarından, bilhassa -filmde de tesiri çok hissedilen- bir periyot İstanbul’da da yaşayan Beat jenerasyonu muharrirlerinden William Seward Burroughs üzere isimlerden etkilendiğini lisana getiriyor. Oyunda yalnız 3 karakterin bulunduğunu, direktörün dileğiyle karakterlerin çoğaldığının altını çizen Kala, kıssayı “Dünyanın rastgele bir yerinde insanların ömrüne dokunduğunda nasıl sırlar çıkar üzere bir kederle yazdığım bir oyundu. Sinemada farklı ülkelerden biroldukca karakter geliyor otele. Yalnızca karakterlerin sırları değil, o sırların birbirine yansıması da ortaya çıkıyor” kelamlarıyla pahalandırıyor. Sinemanın ‘bu bu biçimdedir ya da bu biçimde değildir’ üzere bir ‘ahlaki’ önermesi olmadığı görüşünü aktaran Kala sinemanın bir bildirisi olup olmadığı soruma “İnsanın hayatta yaşadığı şeylerin hepsinin kendi ortasında güzel yahut makus diye ayrım yapmadan, neyin uygun neyin berbat olduğunu bilmeden yaşadığı bir kainatta, bir imtihan ortasında seyrettiğini düşünmüşümdür daima. Bütün karakterlerin döngülerinin gerisinde da bu fikir var” yanıtını veriyor. Kala, 2012’de yazdığı oyunun Kovid sürecinde kendiyle hesaplaşan bugünkü insanlığın telaşlarıyla örtüştüğünü de belirterek, şu kanılarını aktarıyor:
“Hikaye, bizim birbirimizle olan kaygımız ne sorusu üzerine. İnsanların kendine koyduğu tabular, kutsallar, kıymetler ve bunların kendilerini nasıl yönettiği meselesi… Devlet nedir, aile nedir? Zirvede kim var, bizi kim yönetiyor? hayatımızı nasıl etkiliyor üzere sorulardan yola çıkan bir hesaplaşma…” Konusu, oyunculukları ve tekniği kadar geneline hakim olan müzikleriyle de dikkat çeken sinemanın müziğine imza atan Ercüment Orkut ise, evvela Türkiye’deki üretimlerde müziğe bırakılan alan ile Avrupa’da ayrılan alanın içinde uçurum olduğu eleştirisini yaparak, şunları aktarıyor: “Ne vakittir bu biçimde bir şey hayal ediyordum, müzik de sinemayla birlikte kendini anlatabilse, bir rol sahibi olabilse diye… Bunu yapabilmek için direktör Savaşkurt’u ve senarist Kala’yı tanımam gerekiyormuş, kendilerine epey teşekkür ediyorum buna vesile olduğu için.”
SARSICI BİR DOMİNO TESİRİ
Mayıs ayında dünya prömiyerini yaptığı 16. Harlem Milletlerarası Sinema Festivali’nde ‘En Düzgün Yabancı Film’ mükafatını kazanan Amirler Sinema imali ‘Akis’ (Reflection), yoluna Sofya üzere biroldukça dünya şenliğiyle devam edecek. Şenlik tecrübelerinin akabinde Türkiye’de vizyona girmesi planlanan sinema, beyazperdede yeni ve yürekli bir bakış açısına şahit olmak isteyenler için biçilmiş kaftan. Sinemacılar için güçlü bir tecrübe olan tiyatro uyarlaması olarak beyazperdeye yansıyan Akis, seyircisini fakat uçuk kaçık bir romanda karşımıza çıkabilecek çeşitteki karakterlerinin kıssası üzerinden kendisiyle yüzleşmeye zorluyor. Bütün karakterlerin yaşadıklarının en sonunda adeta bir domino taşı üzere birbirine bağlı olduğunu anladığınız sineması seyrederken, o tozlu, antik otel odasında yaşananların -yönetmenin de dediği gibi- gerçekte asla olamayacağını biliyorsunuz, ancak bir daha de merakla izlemeye devam ediyorsunuz. Beyazperde karardığında ise tıpkı karakterler üzere sert bir duvara üzücü biçimde toslamış hissiyle salondan ayrılırken, bir yandan da içten içe ‘gri bir ahlâki alanın’ varlığını sorguluyor, ister istemez Sezen Aksu’nun o meşhur müziğinin mısralarını mırıldanıyorsunuz: ‘Masum değiliz hiçbirimiz…’
‘BENİ İNGİLİZCE OYNAMAYA İKNA ETTİLER’
Sinemada Aziz Sodom karakterine hayat veren usta oyuncu Selçuk Sistem, senaryoyu okuduğunda dramaturjisinden çok etkilendiğini belirterek, İngilizce çekilen bir sinemada rol almaya dair şunları söylüyor: “Karakterler beni hayli etkiledi ve tamam dedim. ‘Yalnız İngilizce çekeceğiz’ dediler. ‘İyi günler’ dedim ben de. niye diye de sordum? Ama İngilizce olması hoş bir şey aslında, düzgün bir tecrübe bir aktör için. Her şeyin manasını öğrenmek zorunda da değiliz esasında… Sanat ismine hissederek bir şey yaptığımızda bunlar direktör, senarist, teknik grup için de fazlaca yararlı olabilir. Lakin biz bunu yaparken halka, bir kitleye yapıyoruz, o kitleye egomuzla ‘Biz ne yaparsak yapalım buyurun seyredin’ de diyemeyiz. Bütün bunların içerisinde sezgilerimize de bakıyoruz alışılmış soruna. Ben bütün hayatımı bu sezgilerle yönlendirmiş biriyim. Sonunda beni ikna ettiler İngilizceye. ‘Yukarıyla’ da biraz irtibat kurdum, tamam yapalım dedim daha sonra. Senaryonun, direktörün, takımın hayli âlâ olması da beni motive etti.” Usta oyuncuyu bulmuşken, Kovid sürecinin sinemaya tesirine dair niyetlerini sormasam olmazdı, lakin Yol bütün ziyan ziyana karşın umut dolu olduğunu şu sözlerle ifade etti: “Kovid periyodunda herkes üzere kucak dolusu TV’de sinema, dizi izledik. Sanata, sinemaya büyük darbe vurdu ve üretkenlik hayli öteki yerlere yönelmeye başladı. Fakat bunun kararında tekrar eski günlerdeki coşkulu bir bütünlükte sinema yapmak için bir motivasyon yarattı. Bu motivasyonun kararında tahminen pandemide geçirdiğimiz süreçlerin de kıymetlendiği yeni sinemalar yapılacak. Tiyatro oyunları, operetler yazılacak. Herkes tıpkı geçirdi bu süreci, bir kadro arazlar oluştu. Bence bir yıl daha bu biçimde gidecek ve daha sonrasında bu sürecin değerlendirmesi yapılacak bütün dünyada ve bir grup eğilimler ona göre gerçekleştirilecek.”