Mehmet Akif ve Mustafa Suphi’ye ışık tutan iki nadide eser

Hasan

New member
TANER AY

Bir vakit içinder Bâb-ı Âli’de işvereni ve emekçisi tıpkı kişi olan yayıncıların sayısı çok fazlaydı. Bugünse yalnızca birkaç bireyler. Onların en meşhuru da Erol Cihangir olmalı. Bu dostumuz fikren bir ‘Turancı’ olarak bilinir ancak, rûhen daha epey Gogol’un paltosundan çıkma nihilist roman kahramanlarına yahut 19’uncu yüzyılın Rus anarşistlerine benziyor.

Cihangir’in Bâb-ı Âli’deki lâkabının ‘Bolşevik Erol’ olduğunu ve Paul Henze’nin onu ‘Marksist’ sandığını ben Göktürk Ömer Çakır’ın ‘Kronograf’ isimli nefis kitabından öğrenmiştim. Erol Cihangir, işvereni ve emekçisi olduğu Doğu Kütüphanesi’nden her türlü imkânsızlığa karşın inatla hayli bedelli kitaplar çıkarmayı sürdürüyor.


350 Sayfa-40 TL

Doğu Kütüphanesi’nden en son Salim Çonoğlu’nun ve Yasin Yavuz’un yayıma hazırladıkları ‘Mehmet Âkif Ersoy-Çetin ve Sessiz Bir Volkan’ ile Yunus Gökalp Durmuşoğlu’nun ‘Türkçülükten Ulusal Komünizme Mustafa Suphi’ kitapları yayımlandı. İkisini de büyük bir ilgiyle okudum. Mehmet Âkif hakkında sağdan ve soldan zırvalayanlara ‘Mehmet Âkif Ersoy’ kitabındaki Prof. Dr. Ersin Özarslan’ın makalesini okumalarını özellikle tavsiye ederim.

Salim Çonoğlu’nun ‘Esat Adil Müstecaplıoğlu ve Mehmet Âkif Ersoy Kitabı Üzerine’ makalesini de Âkif’e soldan bir bakışı bahis edinmesi niçiniyle çok değişik buldum. Soldan daha farklı bir bakış için kitapta A. Cerrahoğlu’nun (Kerim Sadi) 1964 yılında İstanbul Matbaası’ndan çıkan ‘Bir İslâm Reformatörü Mehmet Âkif’ kitabının incelemesinin bulunmayışını eksiklik sayacaklar olağan olarak olacaktır. Ancak, Cihangir’in, bir sohbetimiz sırasında, Cerrahoğlu’nun kitabının ayrıyeten yeni bir baskısını yapmak niyetinde olduğunu dediğini belirtmeliyim.


‘HERKESİN VEFATINDAN BİR ÇIKARI VARDIR’

Durmuşoğlu ise ‘Türkçülükten Ulusal Komünizme Mustafa Suphi’ kitabında, ‘Dönüş Belgeleri’ni temel alıyor ancak, Mete Tunçay’dan, Yavuz Aslan’dan ve Emel Akal’dan da yararlanıyor. Durmuşoğlu, ‘her insanın Mustafa Suphi’nin vefatından bir çıkarı vardır’ yorumunu yapıyor.


276 Sayfa-30 TL

Ben biraz farklı düşünenlerdenim. Kanımca, Mustafa Suphi ve arkadaşları, politik bir yüklerinin olmayışı niçiniyle, ne Enver Paşa’nın ne de Mustafa Kemal’in umurundaydı. Lenin ve Stalin ulusal sorunda çabucak hemen ‘devrimci’ olduklarından, Bolşeviklerin de Mustafa Suphi’nin vefatından bir çıkarları yoktu.


Kaldı ki, Enver Paşa’nın karısı Naciye Sultan’a yazdığı ve Murat Bardakçı’nın yayımladığı 24 Nisan 1921 günlü mektup, Mustafa Suphi ve arkadaşlarının öldürülmelerini Enver Paşa’nın daha sonradan öğrendiğini kanıtlıyor. Katliam, Enver Paşa’nın bilgisi haricindedır. Mustafa Kemal ise onu tanımıyor bile, sağdan soldan duyduklarını bir dahaliyor, duydukları niçiniyle Mustafa Suphiye kızıyor, lakin sonuçta kafilenin bir an evvel geldikleri yere gönderilmelerini emrediyor.

tıpkı vakitte, kafilenin gönderilmesi güzergâhında Ankara hükûmetinin önemli bir yanlışı vardır. Zira, Trabzon’da Ankara hükûmeti tesirli değildi ve kent epeydir ‘Enverci’ geçinen Yahya Kâhya’nın ve erkeklerinın cumhuriyetine dönüşmüştü. Onlara ‘Enverci’ diyoruz lakin, o erkeklerin politik açıdan Enver Paşa ile direkt bir bağlarının bulunduğunu söylemek de pek gerçek değildir.
 
Üst