Kandilli Müdürü: Mümkün Marmara sarsıntısının 7’nin üzerinde olması bekleniyor 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin 22. yıldönümünde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, açıklamalar yaptı.
0.2 büyüklüğündeki zelzeleleri bile tespit edebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Haluk Özener, şu ayrıntıları verdi:
‘Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz’
“1999 sarsıntısı sırasında bizim yalnızca 30 tane sarsıntı izleme istasyonumuz vardı. ötürüsıyla zelzelesi belirli bir büyüklüğe kadar tespit edebiliyorduk. 1999 sarsıntısı daha sonrası gerçekleşen projelerle bugün Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz. bununla birlikte Marmara bölgesinin deniz tabanına yerleştirmiş olduğumuz sismik istasyonlarla 0.2 büyüklüğündeki zelzeleleri dahi tespit edebiliyoruz. hem de yer kabuğundaki hareketleri milimetre hassasiyetinde tespit ederek, hangi faylarda ne kadar güç biriktiğini ve ne büyüklüğünde zelzeleler olabileceğini ön bakılırsabiliyoruz.”
Zelzelenin ne vakit gerçekleşeceğini söyleme bahtlarının olmadığını belirten Prof. Dr. Özener, “Vatandaşların bizlerden beklentisi sarsıntının nerede ve ne vakit olacağı tarafında oluyor. Lakin biz yalnızca biriken güç kapsamında hangi bölgelerde ne büyüklükte zelzele olabileceğini söyleyebiliyoruz. Vakit verme bahtımız yok. bu biçimde bir teknoloji dünyanın hiç bir yerinde yok” diye konuştu.
‘Türkiye’de 550 civarında etkin fay bulunuyor’
“Diri fay haritasına baktığımızda Türkiye’de 550 civarında etkin fay bulunuyor” diyen Prof. Dr. Özener, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bunlar tespit edilebilen faylar. Türkiye’nin rastgele bir yerinde zelzele olması sürpriz değil. Lakin kuzey Anadolu fayının 1939 Erzincan sarsıntısından daha sonra zelzelelerin batıya yanlışsız bir göçü var. Bu göçün Marmara Denizi’ne kadar geldiği tespit ediliyor. Bir de 1912 Şarköy Mürefte Sarsıntısı var. ötürüsıyla ortadaki boşluğu bir Marmara Denizi boyunca yaklaşık 130 kilometrelik bir alanda sismik boşluk olarak değerlendirebiliyoruz. Erzincan Yedisu segmenti ve Doğu Anadolu’da bulunan aşikâr bölgeleri uzun müddettir sarsıntı üretmiyor. Bu bölgelerin zelzele tehlikesi altında diyebiliriz.”
‘Hep ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah da beşere bir akıl vermiş’
Türkiye’de 7’nin üzerinde sarsıntı üretebilecek fayların bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özener, “Olası Marmara Depremi’nin 7’nin üzerinde olması bekleniyor. Burada değerli olan zelzeleye ne kadar hazır olduğumuz. Bu noktada hem vatandaşa tıpkı vakitte karar vericilere kıymetli yollar düşüyor. Türkiye’nin zelzeleye yüzde yüz hazır olan bir ülke olduğunu sanmıyorum. Lakin zelzele olduğunda dünyanın en gelişmiş ülkesi de olsa can ve mal kayıpları olabiliyor. hem de vatandaşlarımızda şuur olarak bir eksiklik var. Zira mukadderatçı bir milletiz. Daima ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah da beşere bir akıl vermiş. Allah’ın vermiş olduğu bu aklı da kullanmamız lazım” diye konuştu.
Zelzeleyle ilgili yanlışsız bilinen yanlışları sıralayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Depremler genelde tabiat olaylarına bağlanıyor. ‘Hava zelzele havası, güneş tutulması ya da ay tutulması oldu zelzele olacak’ üzere söyleyenler yanlışsız değil. Yani tabiat olayı oldu diye zelzele olmuyor. aslına bakarsanız sarsıntılar kendi kendine oluyor. Bir de ‘küçük küçük sarsıntılar olduğunda fay çizgileri rahatlıyor’ deniliyor. Bu durum teorik olarak yanlışsız, fakat pratikte bu durum mümkün değil. Zira her zelzelenin içinde 32 kat güç farkı var” dedi.
0.2 büyüklüğündeki zelzeleleri bile tespit edebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Haluk Özener, şu ayrıntıları verdi:
‘Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz’
“1999 sarsıntısı sırasında bizim yalnızca 30 tane sarsıntı izleme istasyonumuz vardı. ötürüsıyla zelzelesi belirli bir büyüklüğe kadar tespit edebiliyorduk. 1999 sarsıntısı daha sonrası gerçekleşen projelerle bugün Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz. bununla birlikte Marmara bölgesinin deniz tabanına yerleştirmiş olduğumuz sismik istasyonlarla 0.2 büyüklüğündeki zelzeleleri dahi tespit edebiliyoruz. hem de yer kabuğundaki hareketleri milimetre hassasiyetinde tespit ederek, hangi faylarda ne kadar güç biriktiğini ve ne büyüklüğünde zelzeleler olabileceğini ön bakılırsabiliyoruz.”
Zelzelenin ne vakit gerçekleşeceğini söyleme bahtlarının olmadığını belirten Prof. Dr. Özener, “Vatandaşların bizlerden beklentisi sarsıntının nerede ve ne vakit olacağı tarafında oluyor. Lakin biz yalnızca biriken güç kapsamında hangi bölgelerde ne büyüklükte zelzele olabileceğini söyleyebiliyoruz. Vakit verme bahtımız yok. bu biçimde bir teknoloji dünyanın hiç bir yerinde yok” diye konuştu.
‘Türkiye’de 550 civarında etkin fay bulunuyor’
“Diri fay haritasına baktığımızda Türkiye’de 550 civarında etkin fay bulunuyor” diyen Prof. Dr. Özener, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bunlar tespit edilebilen faylar. Türkiye’nin rastgele bir yerinde zelzele olması sürpriz değil. Lakin kuzey Anadolu fayının 1939 Erzincan sarsıntısından daha sonra zelzelelerin batıya yanlışsız bir göçü var. Bu göçün Marmara Denizi’ne kadar geldiği tespit ediliyor. Bir de 1912 Şarköy Mürefte Sarsıntısı var. ötürüsıyla ortadaki boşluğu bir Marmara Denizi boyunca yaklaşık 130 kilometrelik bir alanda sismik boşluk olarak değerlendirebiliyoruz. Erzincan Yedisu segmenti ve Doğu Anadolu’da bulunan aşikâr bölgeleri uzun müddettir sarsıntı üretmiyor. Bu bölgelerin zelzele tehlikesi altında diyebiliriz.”
‘Hep ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah da beşere bir akıl vermiş’
Türkiye’de 7’nin üzerinde sarsıntı üretebilecek fayların bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özener, “Olası Marmara Depremi’nin 7’nin üzerinde olması bekleniyor. Burada değerli olan zelzeleye ne kadar hazır olduğumuz. Bu noktada hem vatandaşa tıpkı vakitte karar vericilere kıymetli yollar düşüyor. Türkiye’nin zelzeleye yüzde yüz hazır olan bir ülke olduğunu sanmıyorum. Lakin zelzele olduğunda dünyanın en gelişmiş ülkesi de olsa can ve mal kayıpları olabiliyor. hem de vatandaşlarımızda şuur olarak bir eksiklik var. Zira mukadderatçı bir milletiz. Daima ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah da beşere bir akıl vermiş. Allah’ın vermiş olduğu bu aklı da kullanmamız lazım” diye konuştu.
Zelzeleyle ilgili yanlışsız bilinen yanlışları sıralayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Depremler genelde tabiat olaylarına bağlanıyor. ‘Hava zelzele havası, güneş tutulması ya da ay tutulması oldu zelzele olacak’ üzere söyleyenler yanlışsız değil. Yani tabiat olayı oldu diye zelzele olmuyor. aslına bakarsanız sarsıntılar kendi kendine oluyor. Bir de ‘küçük küçük sarsıntılar olduğunda fay çizgileri rahatlıyor’ deniliyor. Bu durum teorik olarak yanlışsız, fakat pratikte bu durum mümkün değil. Zira her zelzelenin içinde 32 kat güç farkı var” dedi.