Antik çağdan bugüne uzanan oyuncak bebeklerin öyküsünün sunulduğu ‘Dünya Bebekleri Sergisi’ Rahmi M. Koç Müzesi’nde açıldı.
Karar gazetesinde yayımlanan ‘Dünya Bebekleri Sergisi’ haberi
İş insanı Murat Ülker, LinkedIn’da standa ait bir yazı paylaştı. Yazısına bebeklerin tarifini yaparak başlayan Ülker, “Bebekler antik çağlardan günümüze kadar gelen, insanın kendi gibisi olarak şekillendirdiği, bu sebeple de ilişkin olduğu periyoda dair bizlere tarihi ve kültürel perspektif sunan nesnelerdir. Bebeklere bu gözle bakmamı sağlayan Rahmi Koç’un öncülüğünde ve Serra Kanyak’ın küratörlüğünde gerçekleşen “Dünya Bebekleri Sergisi” oldu” sözlerine yer verdi.
Ülker, standın 3 yılda hazırlandığını belirterek, “Sergide başta Rahmi Bey’in şahsi koleksiyonundan 18. yüzyıldan Napoliten bebekler, 19. yüzyıldan Asya bebekleri ve kuklalar, 20. yüzyılın birinci periyotlarından porselen bebekler, Santon bebekler ve kuklalar … Bunların yanı sıra Anadolu’muzun bez bebekleri, Asya ve Afrika inanç bebekleri…” diye yazdı.
“M.Ö. 3. YÜZYILDAN KALMA KOLEKSİYON DA VAR”
Stantta her çağdan bebeğin olduğunu ve bebeklerin o çağın gereci kullanılarak yapıldığını yazan Ülker, şu sözleri kullandı:
“Bu birinci bakışta endüstrileşmeyle bebeklerin ne ilgisi var diye düşünürken sizi, klasik el üretimi prosedürlerden sanayi ihtilaliyle bir arada yerini porselen yahut plastikten yapılma daha seri ve ucuza mal edilen bir serüvene de şahit ediyor. Artık her keseye uygun bebekler mevcut, hayli para harcayabilecekler için değerli koleksiyon bebekler, bütçesi daha dar olanlar içinse uygun fiyatlı bebekler …
Bebeklerin uzun bir geçmişi var. Bebeklerin bir oyuncak olmasından fazlaca daha eskiye dayanan bir tarihi var. İnsan formunda yapılmış ve şimdiye kadar bulunan en erken periyot heykelcikler MÖ 40bin yılına tarihlenmiş. Kilden ve taştan yontularak yapılmış, Orinyasien topluma ilişkin bu figürler rahmeti sembolize ediyormuş. Stantta ise Sadberk Hanım Müzesinden ödünç alınmış ve MÖ 3. yüzyıldan kalma bir koleksiyon da yer almış.”
STANTTA NELER VAR?
“Peki ben neler gördüm bu sergide” diye devam eden Ülker, tecrübelerini şu sözlerle paylaştı:
“Dönemin kültürel ögelerini taşımakta da bebekler güzel birer araç, yol gösterici derken aslında bu hoş bir örnek. Kendi periyoduna ilişkin bir kızın konutunun iç dekoru; eşyalar, halı, elle dikilen kıyafetler… Tam bir periyot görüntüsü olmuş.
Bu stantta önde kentli, Avrupalı bayanlar varken artta bir yerli pigme bebeği görülüyor.
Asya bölgesinin Momiji bebekleri de çok ilgi cazipti. Aslında yetişkinlere yönelik ve her biri birbirine benzemez biçimde yapılırmış, zira her birinin yepyeni el boyaması personelliği varmış. Altında ise şahsa özel bir not kısmı olurmuş, armağan ederken şahsi bir dokunuş katıyor olmakla birlikte kendisine yüklenen misyon da hoşuma gitti “sevgiyi yay”, bizim Keyifli Et Memnun Ol üzere yani… Bugün 2000’li senelerda Momiji markası ise İngilizlere aitmiş bu ortada. yıllar itibariyle değişen trendleri hoş yansıtan bir örnek olmuş.
bir daha Asya bebeklerinde daha eski periyotlara ilişkin ölen çocukların ruhunu koruduğuna inanılan bebekler, giysilerin renklerine bakılırsa insanlara muhakkak konularda uygunluk getirdiğine inanılan bebekler, kuklavari ahşaptan yapılma rahmet getirdiğine inanılan bebekler vardı. Tabi tüm bunlar batıl inançlar; dediğim üzere bir bebek hakikaten yalnızca bir bebek değilmiş, biraz üstüne düşününce ilişkin olduğu kültürlerin de birer yansıması…
Santon bebekler de 1960larda Fransa’da Provence bölgesine has bebeklermiş. Topraktan yapılıyormuş, dini maksatlarla yani kilisede İsa’nın doğumunu simgelemek üzere yapılmaya başlanmış bu bebekler sonrasındasında yöre halkının çeşitli mesleklerini yansıtır olarak yapılmaya devam edilmiş. O bölgedeki bayanların elbiselerinden artan kumaşlarla yapılıyormuş.”
“MYANMAR’IN HALK SANATININ ÖRNEĞİ BENİ EPEYCE ETKİLEDİ”
Ülker, Zehra Müfit Saner tarafınca Koç Ailesi için yapılan klâsik figürler, 1936, kil, tahta, alçı, kumaş, kağıt hamurundan yapıldığı bilgisini paylaşarak, “Bir de kitre bebekler var natürel. Bu bebekleri yapan Zehra Müfit Saner ise aslında tarihimiz açısından değerli bir isim. Türkiye’de bir Türk bayanı tarafınca açılan birinci el işleri, nakış, dekorasyon atölyesini yapan kişidir. Atatürk için Ertuğrul Yatını da dekore etmiş vaktinde. Kitre ve pamuktan yaptığı bebeklerse maliyet açısından uygun olmakla birlikte ağır el emeği istiyor. Anadolu’da pek yaygın kullanılan bu bebekler çeşitli senelerdan çeşitli tip insanların günlük hallerini yansıtıyorlar. Bence bu açıdan epeyce değerliler.
Bu Burma kuklası Myanmar’ın halk sanatının bir örneği ve yüzünün gerçekçiliği ile beni pek etkiledi” sözlerini kullandı.
“CEVABINI BİLMEDİĞİM BİR SORU GELDİ AKLIMA”
Bütün bu bebeklerin ortasında en hayli dikkatini çekenin Kızılderili bebekler olduğunu söyleyerek, şu biçimde devam etti:
“Cevabını bilmediğim bir soru geldi aklıma bunlara bakarken; önemli, olgun ve kalbine bir ok saplanmış biçimde duran ortadaki karakter hariç oburlarının hepsi gözlerini sizden kaçırıyorlar. meğer bebeklerde en besbelli olan şeylerden biri de kocaman gözleriyle size bakmalarıdır. Sanki bir batıl inancın temsili olarak, kem gözlerden, nazardan korunmak için mi düşünülmüş, bilemedim…
Kısacası bu stantla anladım ki çocukların keyifli vakit içinder geçirmesinin epey ötesinde manaları var bebeklerin. Üstte bahsetmiş olduğum örneklerin yanı sıra binbir emekle hazırlandığı muhakkak olan stantta daha birfazlaca farklı kültürden, bölgeden bebek var. Yani kesinlikle sergiyi gezip bunları görmek lazım. Ben bebeklerin bu biçimde bir fonksiyonu olabileceğini düşünmemiştim doğrusu, o yüzden Rahmi Bey’e hayli teşekkür ediyorum. hem de sergiyi gezerken fark ettim ki Türkiye’den de buraya koleksiyonlarını veren değerli beşerler var, bu kadar bebek koleksiyonerimiz olduğunu bilmiyordum. Stantta emeği geçen herkese bu hoş tecrübe için teşekkürler, ufkum açıldı, daha birçok bize dar üzere gelen konularda ne kadar geniş üretimler, stantlar yapılabileceğini keşfettim.”
“BİLHASSA ÇOCUKLARINIZLA GEZMELİSİNİZ”
Ülker, yazısını şöyleki sonlandırdı:
“Haydi var mısınız “Bebek Sergisini” keşfe ve Haliç’te Halat’ta bir kahve yahut atıştırmalığa…
Ah şunu da eklemeliyim; İstanbul ve Ankara’da bulunan yurdun birinci sanayi müzesini özellikle çocuklarınızla gezmelisiniz. Ben inşallah Ankara’dakini de gezince size yazacağım.”
Karar gazetesinde yayımlanan ‘Dünya Bebekleri Sergisi’ haberi
İş insanı Murat Ülker, LinkedIn’da standa ait bir yazı paylaştı. Yazısına bebeklerin tarifini yaparak başlayan Ülker, “Bebekler antik çağlardan günümüze kadar gelen, insanın kendi gibisi olarak şekillendirdiği, bu sebeple de ilişkin olduğu periyoda dair bizlere tarihi ve kültürel perspektif sunan nesnelerdir. Bebeklere bu gözle bakmamı sağlayan Rahmi Koç’un öncülüğünde ve Serra Kanyak’ın küratörlüğünde gerçekleşen “Dünya Bebekleri Sergisi” oldu” sözlerine yer verdi.
Ülker, standın 3 yılda hazırlandığını belirterek, “Sergide başta Rahmi Bey’in şahsi koleksiyonundan 18. yüzyıldan Napoliten bebekler, 19. yüzyıldan Asya bebekleri ve kuklalar, 20. yüzyılın birinci periyotlarından porselen bebekler, Santon bebekler ve kuklalar … Bunların yanı sıra Anadolu’muzun bez bebekleri, Asya ve Afrika inanç bebekleri…” diye yazdı.
“M.Ö. 3. YÜZYILDAN KALMA KOLEKSİYON DA VAR”
Stantta her çağdan bebeğin olduğunu ve bebeklerin o çağın gereci kullanılarak yapıldığını yazan Ülker, şu sözleri kullandı:
“Bu birinci bakışta endüstrileşmeyle bebeklerin ne ilgisi var diye düşünürken sizi, klasik el üretimi prosedürlerden sanayi ihtilaliyle bir arada yerini porselen yahut plastikten yapılma daha seri ve ucuza mal edilen bir serüvene de şahit ediyor. Artık her keseye uygun bebekler mevcut, hayli para harcayabilecekler için değerli koleksiyon bebekler, bütçesi daha dar olanlar içinse uygun fiyatlı bebekler …
Bebeklerin uzun bir geçmişi var. Bebeklerin bir oyuncak olmasından fazlaca daha eskiye dayanan bir tarihi var. İnsan formunda yapılmış ve şimdiye kadar bulunan en erken periyot heykelcikler MÖ 40bin yılına tarihlenmiş. Kilden ve taştan yontularak yapılmış, Orinyasien topluma ilişkin bu figürler rahmeti sembolize ediyormuş. Stantta ise Sadberk Hanım Müzesinden ödünç alınmış ve MÖ 3. yüzyıldan kalma bir koleksiyon da yer almış.”
STANTTA NELER VAR?
“Peki ben neler gördüm bu sergide” diye devam eden Ülker, tecrübelerini şu sözlerle paylaştı:
“Dönemin kültürel ögelerini taşımakta da bebekler güzel birer araç, yol gösterici derken aslında bu hoş bir örnek. Kendi periyoduna ilişkin bir kızın konutunun iç dekoru; eşyalar, halı, elle dikilen kıyafetler… Tam bir periyot görüntüsü olmuş.
Bu stantta önde kentli, Avrupalı bayanlar varken artta bir yerli pigme bebeği görülüyor.
Asya bölgesinin Momiji bebekleri de çok ilgi cazipti. Aslında yetişkinlere yönelik ve her biri birbirine benzemez biçimde yapılırmış, zira her birinin yepyeni el boyaması personelliği varmış. Altında ise şahsa özel bir not kısmı olurmuş, armağan ederken şahsi bir dokunuş katıyor olmakla birlikte kendisine yüklenen misyon da hoşuma gitti “sevgiyi yay”, bizim Keyifli Et Memnun Ol üzere yani… Bugün 2000’li senelerda Momiji markası ise İngilizlere aitmiş bu ortada. yıllar itibariyle değişen trendleri hoş yansıtan bir örnek olmuş.
bir daha Asya bebeklerinde daha eski periyotlara ilişkin ölen çocukların ruhunu koruduğuna inanılan bebekler, giysilerin renklerine bakılırsa insanlara muhakkak konularda uygunluk getirdiğine inanılan bebekler, kuklavari ahşaptan yapılma rahmet getirdiğine inanılan bebekler vardı. Tabi tüm bunlar batıl inançlar; dediğim üzere bir bebek hakikaten yalnızca bir bebek değilmiş, biraz üstüne düşününce ilişkin olduğu kültürlerin de birer yansıması…
Santon bebekler de 1960larda Fransa’da Provence bölgesine has bebeklermiş. Topraktan yapılıyormuş, dini maksatlarla yani kilisede İsa’nın doğumunu simgelemek üzere yapılmaya başlanmış bu bebekler sonrasındasında yöre halkının çeşitli mesleklerini yansıtır olarak yapılmaya devam edilmiş. O bölgedeki bayanların elbiselerinden artan kumaşlarla yapılıyormuş.”
“MYANMAR’IN HALK SANATININ ÖRNEĞİ BENİ EPEYCE ETKİLEDİ”
Ülker, Zehra Müfit Saner tarafınca Koç Ailesi için yapılan klâsik figürler, 1936, kil, tahta, alçı, kumaş, kağıt hamurundan yapıldığı bilgisini paylaşarak, “Bir de kitre bebekler var natürel. Bu bebekleri yapan Zehra Müfit Saner ise aslında tarihimiz açısından değerli bir isim. Türkiye’de bir Türk bayanı tarafınca açılan birinci el işleri, nakış, dekorasyon atölyesini yapan kişidir. Atatürk için Ertuğrul Yatını da dekore etmiş vaktinde. Kitre ve pamuktan yaptığı bebeklerse maliyet açısından uygun olmakla birlikte ağır el emeği istiyor. Anadolu’da pek yaygın kullanılan bu bebekler çeşitli senelerdan çeşitli tip insanların günlük hallerini yansıtıyorlar. Bence bu açıdan epeyce değerliler.
Bu Burma kuklası Myanmar’ın halk sanatının bir örneği ve yüzünün gerçekçiliği ile beni pek etkiledi” sözlerini kullandı.
“CEVABINI BİLMEDİĞİM BİR SORU GELDİ AKLIMA”
Bütün bu bebeklerin ortasında en hayli dikkatini çekenin Kızılderili bebekler olduğunu söyleyerek, şu biçimde devam etti:
“Cevabını bilmediğim bir soru geldi aklıma bunlara bakarken; önemli, olgun ve kalbine bir ok saplanmış biçimde duran ortadaki karakter hariç oburlarının hepsi gözlerini sizden kaçırıyorlar. meğer bebeklerde en besbelli olan şeylerden biri de kocaman gözleriyle size bakmalarıdır. Sanki bir batıl inancın temsili olarak, kem gözlerden, nazardan korunmak için mi düşünülmüş, bilemedim…
Kısacası bu stantla anladım ki çocukların keyifli vakit içinder geçirmesinin epey ötesinde manaları var bebeklerin. Üstte bahsetmiş olduğum örneklerin yanı sıra binbir emekle hazırlandığı muhakkak olan stantta daha birfazlaca farklı kültürden, bölgeden bebek var. Yani kesinlikle sergiyi gezip bunları görmek lazım. Ben bebeklerin bu biçimde bir fonksiyonu olabileceğini düşünmemiştim doğrusu, o yüzden Rahmi Bey’e hayli teşekkür ediyorum. hem de sergiyi gezerken fark ettim ki Türkiye’den de buraya koleksiyonlarını veren değerli beşerler var, bu kadar bebek koleksiyonerimiz olduğunu bilmiyordum. Stantta emeği geçen herkese bu hoş tecrübe için teşekkürler, ufkum açıldı, daha birçok bize dar üzere gelen konularda ne kadar geniş üretimler, stantlar yapılabileceğini keşfettim.”
“BİLHASSA ÇOCUKLARINIZLA GEZMELİSİNİZ”
Ülker, yazısını şöyleki sonlandırdı:
“Haydi var mısınız “Bebek Sergisini” keşfe ve Haliç’te Halat’ta bir kahve yahut atıştırmalığa…
Ah şunu da eklemeliyim; İstanbul ve Ankara’da bulunan yurdun birinci sanayi müzesini özellikle çocuklarınızla gezmelisiniz. Ben inşallah Ankara’dakini de gezince size yazacağım.”