TANER AY
Çocukluğumda Adana-Mersin, Mersin-Aslanköy, Samsun-Bafra ve Bafra-Gümenüz çizgilerinde kamyon şaselerine yapılmış otobüsler vardı.
Otobüs yapılacak kamyonun şoför mahalli ön camların çabucak üzerinden kesilir, ahşap iskelet çatıldıktan daha sonra üzeri sac ile kaplanırdı. ‘Millî Kasa’ denen birinci otobüslerin art kapılarının aracın sağında değil de art yüzün tam ortasında bulunduğunu Yetişen’den öğrendim.
Benim anımsadıklarımda, art kapı sağ yanın art tarafında bulunuyordu. Bu otobüsler daha epeyce ‘burunlu’ olurdu. Bir de sonrasındasındaki senelerda ortaya çıkan ‘burunsuz’ otobüsler vardı. İlgimi en çok diklenmiş direksiyonları çekiyordu. Meğer kamyonları ‘burunsuz’ otobüslere dönüştürebilmek için dikleştirilmesi ve motorların geri alınması gerekiyormuş. daha sonrasında ‘balta burun’ otobüsler de yapılmıştı.
Kimi merâklı yolcuların muavinlere “Bursa mı, Antakya mı?” diye sorduklarını anımsıyorum. Muavin de, kasım kasım kasılarak, “Bizim karoser Bursa işi!” cevabını verir, öbür yandan da İbrahim Göçer’in limon çiçeğinden imâl ettiği ‘Bulvar Kolonyaları’ ile yolcuyu serinletirdi…
Kitabı okurken, unuttuğum o kadar fazla şey gözlerimin önünde cânlandı ki, Yetişen’e nitekim minnettarım. ‘Bursa Nakliyecilik Tarihi’ ortasındaki fotoğraflar ile de emsâlsiz birer kaynak. Fakat, 14.5 X 20.5 santim ebadındaki sayfaya birden çok arşiv fotoğrafı koymak, okuru çok yoruyor. Bu yapıtın yeni bir baskısı yapılacaksa, büyük uzunluk ve her sayfada bir yahut iki fotoğrafın bulunduğu bir baskının düşünülmesini öneririm. Tahminen yeni baskıya Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bile dayanak verebilir…
NAKLİYECİLİĞİN TOPLUMSAL TARİHİ
Yetişen, bir mühendis ve bir endüstrici olmakla birlikte, otobüsçü Mustafa Yetişen’in oğludur. Bu niçinle yolcu nakliyeciliği anıları çok varlıklı ve keyifli.
Kitâbın 166’ncı ve 167’nci sayfalarındaki fotoğraflardan onun da benim üzere bir 1:18 ve 1:43 ölçek ‘model araba’ koleksiyoncusu olduğunu anlıyorum. Yapıta ‘Karoser’ (s.139 vd.) kısmından başlayıp, ‘Yolculuk Anılarım’ (s.189 vd.) ve ‘Otobüsçü Mustafa Yetişen’ (s.197 vd.) kısımlarıyla devâm etmenizi tavsiye ederim.
Özellikle ‘niçin Montajcıyız?’ (s.157 vd.) ile ‘Antika Araç Onarımı ve Kaportacılık’ kısımları kesinlikle okunmalı. Zira, nakliyeciliğe ait toplumsal tarihimizin bir fazlaca ipuçları bu kısımlarda.
Çocukluğumda Adana-Mersin, Mersin-Aslanköy, Samsun-Bafra ve Bafra-Gümenüz çizgilerinde kamyon şaselerine yapılmış otobüsler vardı.
Otobüs yapılacak kamyonun şoför mahalli ön camların çabucak üzerinden kesilir, ahşap iskelet çatıldıktan daha sonra üzeri sac ile kaplanırdı. ‘Millî Kasa’ denen birinci otobüslerin art kapılarının aracın sağında değil de art yüzün tam ortasında bulunduğunu Yetişen’den öğrendim.
Benim anımsadıklarımda, art kapı sağ yanın art tarafında bulunuyordu. Bu otobüsler daha epeyce ‘burunlu’ olurdu. Bir de sonrasındasındaki senelerda ortaya çıkan ‘burunsuz’ otobüsler vardı. İlgimi en çok diklenmiş direksiyonları çekiyordu. Meğer kamyonları ‘burunsuz’ otobüslere dönüştürebilmek için dikleştirilmesi ve motorların geri alınması gerekiyormuş. daha sonrasında ‘balta burun’ otobüsler de yapılmıştı.
Kimi merâklı yolcuların muavinlere “Bursa mı, Antakya mı?” diye sorduklarını anımsıyorum. Muavin de, kasım kasım kasılarak, “Bizim karoser Bursa işi!” cevabını verir, öbür yandan da İbrahim Göçer’in limon çiçeğinden imâl ettiği ‘Bulvar Kolonyaları’ ile yolcuyu serinletirdi…
Kitabı okurken, unuttuğum o kadar fazla şey gözlerimin önünde cânlandı ki, Yetişen’e nitekim minnettarım. ‘Bursa Nakliyecilik Tarihi’ ortasındaki fotoğraflar ile de emsâlsiz birer kaynak. Fakat, 14.5 X 20.5 santim ebadındaki sayfaya birden çok arşiv fotoğrafı koymak, okuru çok yoruyor. Bu yapıtın yeni bir baskısı yapılacaksa, büyük uzunluk ve her sayfada bir yahut iki fotoğrafın bulunduğu bir baskının düşünülmesini öneririm. Tahminen yeni baskıya Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bile dayanak verebilir…
NAKLİYECİLİĞİN TOPLUMSAL TARİHİ
Yetişen, bir mühendis ve bir endüstrici olmakla birlikte, otobüsçü Mustafa Yetişen’in oğludur. Bu niçinle yolcu nakliyeciliği anıları çok varlıklı ve keyifli.
Kitâbın 166’ncı ve 167’nci sayfalarındaki fotoğraflardan onun da benim üzere bir 1:18 ve 1:43 ölçek ‘model araba’ koleksiyoncusu olduğunu anlıyorum. Yapıta ‘Karoser’ (s.139 vd.) kısmından başlayıp, ‘Yolculuk Anılarım’ (s.189 vd.) ve ‘Otobüsçü Mustafa Yetişen’ (s.197 vd.) kısımlarıyla devâm etmenizi tavsiye ederim.
Özellikle ‘niçin Montajcıyız?’ (s.157 vd.) ile ‘Antika Araç Onarımı ve Kaportacılık’ kısımları kesinlikle okunmalı. Zira, nakliyeciliğe ait toplumsal tarihimizin bir fazlaca ipuçları bu kısımlarda.