Fortran 68 yaşında: Çığır açan programlama lisanı

XeaeX

New member
İlk başarılı Fortran programı 20 Eylül 1954 tarihinde yani bundan tam 68 yıl önce çalıştırıldı. IBM’de John Backus liderliğindeki bir küme tarafınca icat edilen ve açılımı “FORmula TRANslating” olan Fortran, matematiksel sözlerin koda dönüştürülmesi meselesini çözen birinci lisandı.


Dünyanın en tanınan programlama lisanı Python tepeden inmiyor

1 ay evvel eklendi



Günümüzde tıpkı bilgisayar lisanının çeşitli donanımlarda kullanılabileceği fikri kabul görüyor. Fakat her yeni bilgisayarın kendi programlama lisanına sahip olduğu 1950’lerde durum bu biçimde değildi. Makinenin mimarisine bağlı ve özelliklerinden en uygun biçimde yararlanmak üzere tasarlanmış makine dili kullanılıyordu.


Program oluşturmak hayli zahmetliydi

Bir programcı makinenin nasıl çalıştığını bilir ve en az vakit ve/veya bellek gerektiren bir sonuç elde etmek için dikkatli bir biçimde kod oluştururdu. Her bayt manuel olarak tahsis edilir ve yönetilirdi. İşin yapıldığı makinenin dahili kayıtlarının kullanması da bu biçimdeydi.

En büyük sorun, makine lisanında çalışmanın kullanıcı dostu olmaması ve program oluşturmayı vakit alıcı ve hataya eğilimli hale getirmesiydi. Makine lisanından uzaklaşmak ve bir programlama lisanının birden çok makinede çalışmasını sağlamak için bir derleyiciye gereksinim vardı. İşte bu, IBM‘in 704 bilgisayarı için yaptığı atılımdı.


Fortran programlamada çığır açtı

John Backus önderliğindeki bir grup tarafınca üstlenilen projenin gayesi, rastgele bir aritmetik ifadeyi derleyebilecek bir bilgisayar lisanı geliştirmekti. Bunu yapmak için matematiksel tabirler için dilbilgisi kurallarını yazmanın ve kullanmanın bir yolunu bulmaları gerekiyordu. İşin püf noktası ifadeyi, operatörler ve evvelari içindeki ilgileri netleştiren bir sözdizimi ağacına dönüştürmekti.

Bu misyonun altı ay sürmesi bekleniyordu ve birinci başarılı Fortran programı, yepyeni vakit çizelgesine sadık kalınarak çalıştırıldı. Fakat, birinci derleyicinin kullanılabilir hale gelmesi için üç yıl daha geçmesi gerekti ve çalışan bir derleyicinin müşterilere dağıtılması 1957’nin Nisan ayını buldu. Manyetik bant üzerinde 25.000 satırlık makine kodundan oluşuyordu ve yanılgılarıyla bir arada her IBM 704 kurulumunun bir kesimi haline geldi.


Mühendislik ve bilimsel uygulamalarda hala kullanılıyor

Fortran programlamada devrim yaratırken beraberinde IBM’i onlarca yıldır bir numaralı bilgisayar şirketi haline getirdi. Fortran’ı büsbütün eski bir dil olarak kıymetlendirmek yanlış olur. Bilim insanları ve mühendisler tarafınca hala kullandığını belirtelim. En son sürümü olan Fortran 2018, evvelki sürümlerdeki biroldukca eksiklik ve düzensizliği gideren daha net bir standart olarak kabul ediliyor.
 
Üst