4. Yargı Paketi’nde dikkat çeken detay: Konut mahpusu cezadan düşülecek AKP Küme Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, İnsan Hakları Hareket Planı kapsamında hazırlanan 4. Yargı Paketi’ne ait kanun teklifini, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına sundu. Akbaşoğlu, 4’üncü yargı paketini TBMM Başkanlığı’na sunduklarını açıklarken, içeriğine ait olarak yaptığı açıklamada da 4. “Yargı paketiyle toplam 4 kanunda değişiklik yapıyoruz. 27 husustan müteşekkil bir kanun” dedi.
Meclis’e sunulan teklifteki düzenlemelere ait ayrıntılar şöyleki:
Yönetimin, yapılan müracaatlarda, karşılık verme müddeti 60 günden 30 güne indirilecek. Kesin olmayan cevaplarla ilgili öngörülen bekleme mühleti de 6 aydan 4 aya çekilecek. Özel kanunlarda gösterilen müddetler ise değişmeyecek. Üst makamlara yapılan müracaatlarda müddet 60 günden 30 güne indirilecek. Kanun yürürlüğe girmedilk evvel yapılan müracaatlarda, 60 günlük müddet geçerli olacak.
İdari yargıdaki davalarda, gerekçeli karar en geç 30 gün içerisinde yazılmak zorunda olacak.
BOŞANILAN KİŞİYİ ÖLDÜRMEK ‘NİTELİKLİ CİNAYET’
Türk Ceza Kanunu’nda, eşini öldürmek, taammüden öldürme hatasının nitelikli hali sayılıyor ve ağırlaştırılmış müebbet mahpusla cezalandırılıyor. Teklifteki düzenlemeye nazaran, boşanmış eşe yönelik taammüden öldürme hatası da birebir kapsama alınacak. Boşanmış eşe yönelik taammüden yaralama, eziyet, hürriyetinden mahrum kılma cürümleri da nitelikli hatalar içinde olacak ve daha ağır mahpusla cezalandırılacak. Boşandığı eşini taammüden yaralayanlara şikâyet aranmaksızın 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar, eziyet kabahatine 3 yıldan 8 yıla kadar; hürriyetinden mahrum kılma cürmüne 2 yıldan 10 yıla kadar mahpus cezası verilecek.
Bilişim hatalarında, hatanın işlendiği yer mahkemesi haricinde, mağdurun bulunduğu yerin mahkemesi de yetkili olacak. bu biçimdece mağdur, bulunduğu yerde dava açabilecek.
Hakkında zorla getirme sonucu verilen şahitlere, bu karar telefon, telgraf, faks, elektronik posta ile bildirilebilecek. bu biçimdece tebligat gönderilmesi beklenmeyecek.
TAAHHÜTTE BULUNANA GÖZALTI KARARI UYGULANMAYACAK
Hakkında tabiri alınmak üzere yakalama sonucu bulunan ve yakalanan kişi, muhakkak bir tarihte söz verme taahhüdünde bulunursa, savcı buyruğuyla özgür bırakılabilecek. Fakat bu uygulama yalnızca hakkında “ifade vermesi” hedefiyle yakalama sonucu bulunan şahıslara ve mesai saati haricinde yapılacak. Uygulama bir sefer mahsus geçerli olacak. Belirttiği tarihte tabir vermeye gelmeyen şahsa bin lira para cezası verilecek.
Tutuklama talep ve kararlarında, tahliye talebinin reddi kararlarında isimli denetim önleminin niye yetersiz kalacağının açıklanması gerekecek. Buna ait kanıtların gösterilerek somut olgularla gerekçelendirilmesi mecburî olacak.
KONUT MAHPUSU CEZADAN DÜŞÜLECEK
Konutu terk etmeme önlemi uygulanan bireylerin, dava sonunda ceza alması halinde, konutta geçirdikleri mühlet de cezadan düşülecek. Konutta geçirilen her iki güne karşılık, verilen cezadan bir günü infaz edilmiş sayılacak.
İsimli denetim önleminin devamı konusunda en geç dört aylık aralıklarla rutin inceleme yapılması zarurî olacak. Bu hususta soruşturma kademesinde sulh ceza hakimi, dava etabında mahkeme dört aylık aralıklarla yeni karar verecek.
İSİMLİ DENETİM MÜHLETLERİ
İsimli denetim önlemlerine müddet hududu getirilecek. Ağır ceza mahkemelerinin alanına girmeyen işlerde bu müddet en epey iki yıl olacak ve bir yıl uzatılabilecek. Ağır ceza mahkemelerinin alanına giren işlerde ise mühlet en epeyce üç yıl olacak ve mühlet uzatılabilecek. Uzatma olağan cürümlerde üç yılı, terör ve anayasal tertibe karşı kabahatlerde dört yılı aşamayacak.
Dinleme ve tespit tutanakları, takipsizlik sonucu verilmesi halinde hakim nezaretinde imha ediliyordu. Teklife göre, beraat eden ve sonucu mutlaklaşan şahıslar hakkındaki dinleme kayıt ve tutanakları da imha edilecek.
İddianamelerde olaylar ve kanıtların anlatıldığı kısımda, kanıtlarla ilgisiz bilgilere yer verilemeyecek.
İddianameye ait bilgiler ve duruşma tarihleri, elektronik posta, telefon, telgraf ve faks yoluyla bildirilebilecek. bu biçimdece tebligat yapılmış sayılacak.
Mağdur ve şikâyetçinin cürmün tüzel nitelendirmesinden haberdar olabilmesi için, gönderilen davet kağıtlarına iddianame de eklenecek. İddianame, elektronik posta, telefon, telgraf, faks yoluyla da gönderilebilecek.
Evvelki yargı paketiyle getirilen “seri muhakeme usulü”, zincirleme hatalarda da uygulanabilecek. Sanık hakkında duruşma günü verilip, genel yargılamaya geçilmişse, sıradan yargılama tarzı imkan isimlendirilen ve mahkeme yapılmadan evrakın karara bağlanmasını önnazarann sistem uygulanamayacak.
Sulh ceza yargıçlarının tutuklama ve isimli denetim önlemlerine ait verdiği kararlara karşı itiraz sulh ceza hakimi yerine asliye ceza yargıcına yapılacak. sonucu asliye ceza hakimi vermişse, itirazı ağır ceza mahkemesi lideri karara bağlayacak. Lakin dikey itiraz metodu yalnızca tutuklama ve isimli denetim kararlarında geçerli olacak.
Hâkim adayları ve avukat stajyerleri, Anayasa Mahkemesi’nde staj yapabilecek.
Meclis’e sunulan teklifteki düzenlemelere ait ayrıntılar şöyleki:
Yönetimin, yapılan müracaatlarda, karşılık verme müddeti 60 günden 30 güne indirilecek. Kesin olmayan cevaplarla ilgili öngörülen bekleme mühleti de 6 aydan 4 aya çekilecek. Özel kanunlarda gösterilen müddetler ise değişmeyecek. Üst makamlara yapılan müracaatlarda müddet 60 günden 30 güne indirilecek. Kanun yürürlüğe girmedilk evvel yapılan müracaatlarda, 60 günlük müddet geçerli olacak.
İdari yargıdaki davalarda, gerekçeli karar en geç 30 gün içerisinde yazılmak zorunda olacak.
BOŞANILAN KİŞİYİ ÖLDÜRMEK ‘NİTELİKLİ CİNAYET’
Türk Ceza Kanunu’nda, eşini öldürmek, taammüden öldürme hatasının nitelikli hali sayılıyor ve ağırlaştırılmış müebbet mahpusla cezalandırılıyor. Teklifteki düzenlemeye nazaran, boşanmış eşe yönelik taammüden öldürme hatası da birebir kapsama alınacak. Boşanmış eşe yönelik taammüden yaralama, eziyet, hürriyetinden mahrum kılma cürümleri da nitelikli hatalar içinde olacak ve daha ağır mahpusla cezalandırılacak. Boşandığı eşini taammüden yaralayanlara şikâyet aranmaksızın 1,5 yıldan 4,5 yıla kadar, eziyet kabahatine 3 yıldan 8 yıla kadar; hürriyetinden mahrum kılma cürmüne 2 yıldan 10 yıla kadar mahpus cezası verilecek.
Bilişim hatalarında, hatanın işlendiği yer mahkemesi haricinde, mağdurun bulunduğu yerin mahkemesi de yetkili olacak. bu biçimdece mağdur, bulunduğu yerde dava açabilecek.
Hakkında zorla getirme sonucu verilen şahitlere, bu karar telefon, telgraf, faks, elektronik posta ile bildirilebilecek. bu biçimdece tebligat gönderilmesi beklenmeyecek.
TAAHHÜTTE BULUNANA GÖZALTI KARARI UYGULANMAYACAK
Hakkında tabiri alınmak üzere yakalama sonucu bulunan ve yakalanan kişi, muhakkak bir tarihte söz verme taahhüdünde bulunursa, savcı buyruğuyla özgür bırakılabilecek. Fakat bu uygulama yalnızca hakkında “ifade vermesi” hedefiyle yakalama sonucu bulunan şahıslara ve mesai saati haricinde yapılacak. Uygulama bir sefer mahsus geçerli olacak. Belirttiği tarihte tabir vermeye gelmeyen şahsa bin lira para cezası verilecek.
Tutuklama talep ve kararlarında, tahliye talebinin reddi kararlarında isimli denetim önleminin niye yetersiz kalacağının açıklanması gerekecek. Buna ait kanıtların gösterilerek somut olgularla gerekçelendirilmesi mecburî olacak.
KONUT MAHPUSU CEZADAN DÜŞÜLECEK
Konutu terk etmeme önlemi uygulanan bireylerin, dava sonunda ceza alması halinde, konutta geçirdikleri mühlet de cezadan düşülecek. Konutta geçirilen her iki güne karşılık, verilen cezadan bir günü infaz edilmiş sayılacak.
İsimli denetim önleminin devamı konusunda en geç dört aylık aralıklarla rutin inceleme yapılması zarurî olacak. Bu hususta soruşturma kademesinde sulh ceza hakimi, dava etabında mahkeme dört aylık aralıklarla yeni karar verecek.
İSİMLİ DENETİM MÜHLETLERİ
İsimli denetim önlemlerine müddet hududu getirilecek. Ağır ceza mahkemelerinin alanına girmeyen işlerde bu müddet en epey iki yıl olacak ve bir yıl uzatılabilecek. Ağır ceza mahkemelerinin alanına giren işlerde ise mühlet en epeyce üç yıl olacak ve mühlet uzatılabilecek. Uzatma olağan cürümlerde üç yılı, terör ve anayasal tertibe karşı kabahatlerde dört yılı aşamayacak.
Dinleme ve tespit tutanakları, takipsizlik sonucu verilmesi halinde hakim nezaretinde imha ediliyordu. Teklife göre, beraat eden ve sonucu mutlaklaşan şahıslar hakkındaki dinleme kayıt ve tutanakları da imha edilecek.
İddianamelerde olaylar ve kanıtların anlatıldığı kısımda, kanıtlarla ilgisiz bilgilere yer verilemeyecek.
İddianameye ait bilgiler ve duruşma tarihleri, elektronik posta, telefon, telgraf ve faks yoluyla bildirilebilecek. bu biçimdece tebligat yapılmış sayılacak.
Mağdur ve şikâyetçinin cürmün tüzel nitelendirmesinden haberdar olabilmesi için, gönderilen davet kağıtlarına iddianame de eklenecek. İddianame, elektronik posta, telefon, telgraf, faks yoluyla da gönderilebilecek.
Evvelki yargı paketiyle getirilen “seri muhakeme usulü”, zincirleme hatalarda da uygulanabilecek. Sanık hakkında duruşma günü verilip, genel yargılamaya geçilmişse, sıradan yargılama tarzı imkan isimlendirilen ve mahkeme yapılmadan evrakın karara bağlanmasını önnazarann sistem uygulanamayacak.
Sulh ceza yargıçlarının tutuklama ve isimli denetim önlemlerine ait verdiği kararlara karşı itiraz sulh ceza hakimi yerine asliye ceza yargıcına yapılacak. sonucu asliye ceza hakimi vermişse, itirazı ağır ceza mahkemesi lideri karara bağlayacak. Lakin dikey itiraz metodu yalnızca tutuklama ve isimli denetim kararlarında geçerli olacak.
Hâkim adayları ve avukat stajyerleri, Anayasa Mahkemesi’nde staj yapabilecek.