SALİHA SULTAN
Pandemiyle bir arada yaşanan son iki yıldaki kripto para ünitesi patlaması, yeni bir pazarın da rekor kırmasını sağladı: NFT’ler olarak bilinen dijital koleksiyonlar. 2021’in başlarında NFT eserler pek az kişi tarafınca biliniyordu. Lakin yıl sonu sayılarına göre 2021, satışları 246 milyon dolara ulaşan NFT’nin yılı oldu.
Analistlere göre, NFT satışları 2021’de toplam satış hacmininin 12 milyar dolara yükseldiği bir atılım yaşadı. Sanatkarlar tarafınca imzalanan ve değiştirilemez tokenler olarak nitelenen bu eşsiz eserler, yıl uzunluğu koleksiyonerlerden on milyonlarca dolara ulaşan yüksek fiyatlar aldı. Bu süreçte, sanat dünyasında yeni oyunculardan oluşan yeni bir ekosistem yaratıldı. Klâsik satış formlarını kullanan Christie’s ve Sotheby’s üzere itibarlı müzayede meskenleri ise rekorlara imza attıkları satışlarla şimdiden bu yeni pazarın idaresini ele geçirmiş durumda.
YENİ ALICILARIN YÜZDE 40’I ORTA DOĞU’DAN
Öte yandan, NFT’lerin rekor kıran satışları kadar alıcıların kim olduğu da kıymetli bir bahis. Müzayede meskenleri bilhassa Y neslinin bu satışlara ilgi gösterdiğini belirtiyor. Ayrıyeten, teknolojik paraya yönelen Asyalılardan önemli koleksiyoncuların da çıktığını aktarıyorlar. Örneğin Christie’s, alıcılarının yaklaşık üçte birinin müzayede meskenine yeni gelenlerden oluştuğunu kaydediyor. Yeni alıcıların en epeyce çıktığı başka bir alan ise Orta Doğu pazarı. Sotheby’s’e göre ise, 2021’de bu bölgelerden teklif verenlerin yüzde 40’ı müzayede konutunun satışlarında birinci kere göründü. Bu da son beş yılda Orta Doğu’daki sanat koleksiyonerliğinin yaklaşık yüzde 110 arttığın gösteriyor.
Öbür taraftan, Christie’s ve Sotheby’s’in satışlarında Orta Doğu yapıtlarını giderek daha fazla sunması dikkat alımlı. Artık Orta Doğu’daki yapıtları Batılı sanat yapıtlarıyla yan yana satıyorlar. Bu da Orta Doğulu sanatkarlar için büyük bir fırsat. Bütün bunların gerisinde elbette pandemiyle birlikte sanat pazarının çevrimiçi ortama taşınmasının büyük tesiri var. Zira bu çevrimiçi erişilebilirlik dünyanın her yerindeki sanat alıcıları için müzayede dünyasına girmeyi kolaylaştırdı. Bu sayede herkes oturduğu yerden tek tıkla sanat yapıtı alabiliyor. Dijital sanat pazarındaki bu yılki atılımın akabinde artık gözler 2022’de NFT’lerin bu cazipliği sürdürmeye devam edip etmeyeceğine çevrilmiş durumda.
Yeni yılda, Mart ayında Christie’s müzayedesinde 69.3 milyon dolara satılarak en kıymetli NFT olan Beeple’ın dijital kolajının rekoru kırılacak mı şimdiden merak konusu. 2021 sona ererken, yıl uzunluğu en yüksek fiyata satılan birinci beş NFT yapıtı KARAR okurları için derledik. Değişik olan, birinci beşin birinci iki sırasında Beeple kendisiyle yarışıyor. Geri kalan üçte ise Kanadalı yazılım geliştiricileri Matt Hall ve John Watkinson’ın kurduğu Larva Labs stüdyosunun maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonu CryptoPunks yüzleri yer alıyor.
REKORUN BİRİNCİ İKİ SIRASINDA BİREBİR SANATÇI VAR
2021’deki en kıymetli NFT satışının birinci sırasında Beeple olarak bilinen Amerikalı dijital sanatçı Michael Joseph Winkelmann’in ‘Everydays: The First 5000 Days’ yapıtı var. Bu yalnızca yılın en büyük satışı olmakla kalmadı, bununla birlikte medyada bir kartopu tesiri yarattı ve ‘NFT’yi dünya çapında tanınır hale getirdi. Mart ayında Christie’s’te 69.3 milyon dolara satılan yapıtı Hindistan doğumlu, Kanadalı bir kripto yatırımcısı olan 33 yaşındaki Vignesh Sundaresan satın aldı. Listenin ikinci sırasındaki eser de bir daha Beeple imzalı. Sanatkarın ‘Human One’ isimli yapıtı bir daha birebir müzayede konutu tarafınca satışa çıkarıldığında yansılar ‘sanatçı bir yıl daha bekleseydi’ formundaydı fakat eser Kasım’da 28.9 milyon dolara alıcı bulduğunda şok tesiri yarattı. Beeple bu biçimdece rekor listesinde kendisinden daha sonra gelen başka sanatçı oldu.
MASKELİ JİDİTAL MAYMUN 12 MİLYON DOLAR
2021’in en değerli NFT’lerinin üçüncü sırasında Kanadalı yazılım geliştiricileri Matt Hall ve John Watkinson’dan oluşan iki kişilik bir takım olan Larva Labs stüdyosu tarafınca hazırlanan ‘CryptoPunks’ koleksiyonu var. İnsanları, maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonu olan ve öne çıkan yüz maskesi özelliği ile ‘Covid Alien’ olarak isimlendirilen CryptoPunk #7523 numaralı yapıtı Haziran ayında Sotheby’s Natively Digital müzayedesinde 11.7 milyon dolara alıcı buldu. CryptoPunk’un Aralık’ta satışa sunulan, bandanalı bir maymunu yansıtan #4156 numaralı yapıtı ise 10.2 milyon dolara alıcı buldu. Serinin mart ayında satışa sunulan #3100 numaralı uzaylı eser ise 7.5 milyon dolara satıldı.
Pandemiyle bir arada yaşanan son iki yıldaki kripto para ünitesi patlaması, yeni bir pazarın da rekor kırmasını sağladı: NFT’ler olarak bilinen dijital koleksiyonlar. 2021’in başlarında NFT eserler pek az kişi tarafınca biliniyordu. Lakin yıl sonu sayılarına göre 2021, satışları 246 milyon dolara ulaşan NFT’nin yılı oldu.
Analistlere göre, NFT satışları 2021’de toplam satış hacmininin 12 milyar dolara yükseldiği bir atılım yaşadı. Sanatkarlar tarafınca imzalanan ve değiştirilemez tokenler olarak nitelenen bu eşsiz eserler, yıl uzunluğu koleksiyonerlerden on milyonlarca dolara ulaşan yüksek fiyatlar aldı. Bu süreçte, sanat dünyasında yeni oyunculardan oluşan yeni bir ekosistem yaratıldı. Klâsik satış formlarını kullanan Christie’s ve Sotheby’s üzere itibarlı müzayede meskenleri ise rekorlara imza attıkları satışlarla şimdiden bu yeni pazarın idaresini ele geçirmiş durumda.
YENİ ALICILARIN YÜZDE 40’I ORTA DOĞU’DAN
Öte yandan, NFT’lerin rekor kıran satışları kadar alıcıların kim olduğu da kıymetli bir bahis. Müzayede meskenleri bilhassa Y neslinin bu satışlara ilgi gösterdiğini belirtiyor. Ayrıyeten, teknolojik paraya yönelen Asyalılardan önemli koleksiyoncuların da çıktığını aktarıyorlar. Örneğin Christie’s, alıcılarının yaklaşık üçte birinin müzayede meskenine yeni gelenlerden oluştuğunu kaydediyor. Yeni alıcıların en epeyce çıktığı başka bir alan ise Orta Doğu pazarı. Sotheby’s’e göre ise, 2021’de bu bölgelerden teklif verenlerin yüzde 40’ı müzayede konutunun satışlarında birinci kere göründü. Bu da son beş yılda Orta Doğu’daki sanat koleksiyonerliğinin yaklaşık yüzde 110 arttığın gösteriyor.
Öbür taraftan, Christie’s ve Sotheby’s’in satışlarında Orta Doğu yapıtlarını giderek daha fazla sunması dikkat alımlı. Artık Orta Doğu’daki yapıtları Batılı sanat yapıtlarıyla yan yana satıyorlar. Bu da Orta Doğulu sanatkarlar için büyük bir fırsat. Bütün bunların gerisinde elbette pandemiyle birlikte sanat pazarının çevrimiçi ortama taşınmasının büyük tesiri var. Zira bu çevrimiçi erişilebilirlik dünyanın her yerindeki sanat alıcıları için müzayede dünyasına girmeyi kolaylaştırdı. Bu sayede herkes oturduğu yerden tek tıkla sanat yapıtı alabiliyor. Dijital sanat pazarındaki bu yılki atılımın akabinde artık gözler 2022’de NFT’lerin bu cazipliği sürdürmeye devam edip etmeyeceğine çevrilmiş durumda.
Yeni yılda, Mart ayında Christie’s müzayedesinde 69.3 milyon dolara satılarak en kıymetli NFT olan Beeple’ın dijital kolajının rekoru kırılacak mı şimdiden merak konusu. 2021 sona ererken, yıl uzunluğu en yüksek fiyata satılan birinci beş NFT yapıtı KARAR okurları için derledik. Değişik olan, birinci beşin birinci iki sırasında Beeple kendisiyle yarışıyor. Geri kalan üçte ise Kanadalı yazılım geliştiricileri Matt Hall ve John Watkinson’ın kurduğu Larva Labs stüdyosunun maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonu CryptoPunks yüzleri yer alıyor.
REKORUN BİRİNCİ İKİ SIRASINDA BİREBİR SANATÇI VAR
2021’deki en kıymetli NFT satışının birinci sırasında Beeple olarak bilinen Amerikalı dijital sanatçı Michael Joseph Winkelmann’in ‘Everydays: The First 5000 Days’ yapıtı var. Bu yalnızca yılın en büyük satışı olmakla kalmadı, bununla birlikte medyada bir kartopu tesiri yarattı ve ‘NFT’yi dünya çapında tanınır hale getirdi. Mart ayında Christie’s’te 69.3 milyon dolara satılan yapıtı Hindistan doğumlu, Kanadalı bir kripto yatırımcısı olan 33 yaşındaki Vignesh Sundaresan satın aldı. Listenin ikinci sırasındaki eser de bir daha Beeple imzalı. Sanatkarın ‘Human One’ isimli yapıtı bir daha birebir müzayede konutu tarafınca satışa çıkarıldığında yansılar ‘sanatçı bir yıl daha bekleseydi’ formundaydı fakat eser Kasım’da 28.9 milyon dolara alıcı bulduğunda şok tesiri yarattı. Beeple bu biçimdece rekor listesinde kendisinden daha sonra gelen başka sanatçı oldu.
MASKELİ JİDİTAL MAYMUN 12 MİLYON DOLAR
2021’in en değerli NFT’lerinin üçüncü sırasında Kanadalı yazılım geliştiricileri Matt Hall ve John Watkinson’dan oluşan iki kişilik bir takım olan Larva Labs stüdyosu tarafınca hazırlanan ‘CryptoPunks’ koleksiyonu var. İnsanları, maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonu olan ve öne çıkan yüz maskesi özelliği ile ‘Covid Alien’ olarak isimlendirilen CryptoPunk #7523 numaralı yapıtı Haziran ayında Sotheby’s Natively Digital müzayedesinde 11.7 milyon dolara alıcı buldu. CryptoPunk’un Aralık’ta satışa sunulan, bandanalı bir maymunu yansıtan #4156 numaralı yapıtı ise 10.2 milyon dolara alıcı buldu. Serinin mart ayında satışa sunulan #3100 numaralı uzaylı eser ise 7.5 milyon dolara satıldı.