Klause
New member
Şiddet, hem ruhsal hem fizikî bakımdan bir bütün olarak insanın kişiliğine karşı ruhsal ve fizikî bütün akınlarla özümsediği inanç ve bedellerine uygulanan baskıları temsil eder (Zorlu, 2015). beraberinde şiddet, toplumda oluşan ve klâsik bir davranış olarak tahsili gerçekleştirilen bir niteliktir (Yavuz, 2014). Şiddetin cinsleri; sözel, ruhsal, toplumsal, cinsel, fizikî ve ekonomik olarak gösterilebilir. Bu şiddet çeşitlerini topluma en çok benimsetebilecek kitle irtibat aracı ise televizyondur.
Televizyon başta ulaşımının sıradan olması açısından beşerler üzerinde etkisi ziyadesiyle ağır bir kitle bağlantı aracıdır. Televizyon aracılığı ile dizi, reklam ve haberlerde canlandırılan şiddet izleyiciye pazarlanmaktadır. Şiddeti barındıran izlenceleri seyreden bireylerde şiddete yönelik duyarsızlaşma oluşmaktadır. Büyük olasılıkla saldırgan olayları daha az ayırt edecek duyarsızlaşmış beşerler, şiddetin etkisini ehemmiyetsiz bulacak, şiddet gorenlerle en az düzeyde duygudaşlık ve şiddete ziyadesiyle müsamaha sergileyecektir. Televizyon dizilerinden izledikleri şiddet sahnelerini öykünmekte olan gençler de bu sahnelere duyarsızlaşmakta ve şiddeti hayatın hakikati olarak algılamaktadır. (Türkoğlu, 2014).
Televizyon dizileri ataerkil cinsiyet stereotiplerine bağlı olarak şekillenmektedir. Bu dizilerde şiddetin nesnesinin bayanlar olduğunu da gorebiliriz (Ünlü, Bayram, Uluyağcı, ve Uzoğlu-Bayçu, 2009). Televizyonda bayan, cinselliği yahut cinsel kimliğinden kaynaklı misyonu durumuna gelen yapması beklenen davranışlarıyla sergilenmektedir (Doğaç, 1999). TV dizilerinde sunulan bayan rollerinin bakımlı olmaları, modayla içli dışlı olmaları, konutlarının dizaynı üzerine çalışmaları ve genelde bayanın mutfakta seyirciye sunulması toplumdaki bayan izlenimine destek oluşturmaktadır.
TV dizilerinde bayanın ve bayana şiddetin sunumundan yola çıkarak hazırlanacak bu çalışmanın maksadı, bayana şiddet sahnelerini izleyenlerin bayana şiddete karşı duyarsızlaşma göstereceğini gözlemlemektir.
Bu araştırmada bayana şiddete karşı olumlu tavrı olan şahısların, bayana şiddet içeren dizileri izledikten daha sonra duyarsızlaşması ve bayanın olumsuz sunumunun da bireylerde bayana şiddete karşı duyarsızlaştırma oluşturması beklenmektedir. Etkileşim tesiri olarak ise şiddete karşı olumlu tavrı olan bireylerin olumsuz bayan sunumu olan TV dizilerini izledikten daha sonra daha epeyce duyarsızlaşması beklenmektedir.
Araştırma Yöntemi
Katılımcılar
Araştırmanın örneklemi internet üzerinden yapılan duyuru kararında müracaat yapan ve alanda bağlantıya geçilen iştirakçilerden oluşturulacaktır. İştirakçilere araştırma sonunda bir ölçü fiyat verileceği bildirilecektir. Örneklem Ankara’nın Sincan ve Çankaya ilçelerinden seçilecek farklı sosyoekonomik seviye ve eğitim düzeyine sahip 18-60 yaş aralığında bulunan 70 bayan 70 erkek toplamda 140 iştirakçiden oluşturulacaktır. İştirakçiler Ankara’da oluşturulan psikoloji laboratuvarına davet edilecektir.
Veri Toplama Araçları
Çalışmaya katılan bayan ve adamların bayana şiddete karşı tavırlarını belirten; ‘Gerekli olduğunda bayana şiddet uygulanabilir.’, ‘Aldatan bayan şiddet görmeyi hak ediyor.’ üzere unsurlar bulunan beşli Likert tipi Bayana Yönelik Şiddet Tavır Ölçeği oluşturulacaktır. Yapılandırılmış sistematik müşahede sırasında görüntü kayıt yolu kullanılarak iştirakçilerin davranışları kayıt altına alınacaktır.
İşlem
Araştırmada yapılandırılmış sistematik müşahede ve bayana şiddete karşı tavır ölçeği ile datalar toplanacaktır. Bilimsel bir prosedür olarak araştırmanın makul evreleri olacaktır. Öncelikle iştirakçilere Bayana Yönelik Şiddet Tavır Ölçeği uygulanacaktır. Bunun akabinde iştirakçiler bayana şiddete karşı olumlu ve olumsuz tavrı olanlar olarak ikiye ayrılacaktır. İştirakçiler görüntü izletilmek üzere bir odaya yönlendirilecektir. Deney kümesi 1’e bayanın olumsuz sunumunun olduğu, Deney kümesi 2‘ye hanımın olumlu sunumunun olduğu bayana şiddet görüntüleri ve denetim kümesine ise nötr bir görüntü izletilecektir. Tavır ölçeğiyle ikiye ayrılan iştirakçiler rastgele atama ile kümelere atanacaktır. Bu noktaya kadar araştırmacı ve iştirakçi direkt temas halinde olacaktır. daha sonrasında araştırmacı iştirakçiyi kıymetlendirme odasına yönlendirecek lakin giderken yanında bulunmayacaktır. İştirakçi kıymetlendirme odasına ilerlerken bir kapının gerisinden kurgu olan dayak, hengame ve yardım isteme sesleri duyacaktır. Bu noktada iştirakçinin reaksiyonu koridorda bulunan kameradan gözlemlenecek, not alınacak ve uzmanlar tarafınca duyarlı–duyarsız olarak değerlendirecektir. Bu etaptan daha sonra deney iştirakçilere açık bir biçimde açıklanacaktır.
Analiz Stratejisi
Kadına Yönelik Şiddet Tavır Ölçeği ile ayrılacak olan ondan sonrasında da seçkisiz olarak kümelere atanan iştirakçilerin görüntü izletildikten daha sonra sistematik gözleme tabi tutulması kararında elde edilen datalar Ki Kare tahlil formülüyle tahlil edilecektir.
Beklenen Bulgular
Birinci hipoteze göre şiddete karşı olumlu tavır sergileyen bireylerin bayana şiddet içeren dizileri izledikten daha sonra daha fazlaca duyarsızlaşması beklenmektedir. İkinci hipoteze nazaran, bayanın olumsuz sunumuyla bir arada bayana şiddete yönelik daha fazlaca duyarsızlaşma beklen-mektedir. Etkileşim tesiri ile bir arada de şiddete karşı olumlu tavır olan şahıslarda, olumsuz bayan sunumu olan TV dizilerinin daha fazlaca duyarsızlaşma meydana getirmesi beklenmektedir. Ki Kare ile yapılan tahlil kararında; bayana şiddete karşı tavır, TV dizilerinde bayana şiddet ve bayanın sunumuna nazaran deney kümelerinin kendi içinde ve deney kümesi ile denetim kümesi içinde manalı bir fark beklenmektedir.
Televizyon başta ulaşımının sıradan olması açısından beşerler üzerinde etkisi ziyadesiyle ağır bir kitle bağlantı aracıdır. Televizyon aracılığı ile dizi, reklam ve haberlerde canlandırılan şiddet izleyiciye pazarlanmaktadır. Şiddeti barındıran izlenceleri seyreden bireylerde şiddete yönelik duyarsızlaşma oluşmaktadır. Büyük olasılıkla saldırgan olayları daha az ayırt edecek duyarsızlaşmış beşerler, şiddetin etkisini ehemmiyetsiz bulacak, şiddet gorenlerle en az düzeyde duygudaşlık ve şiddete ziyadesiyle müsamaha sergileyecektir. Televizyon dizilerinden izledikleri şiddet sahnelerini öykünmekte olan gençler de bu sahnelere duyarsızlaşmakta ve şiddeti hayatın hakikati olarak algılamaktadır. (Türkoğlu, 2014).
Televizyon dizileri ataerkil cinsiyet stereotiplerine bağlı olarak şekillenmektedir. Bu dizilerde şiddetin nesnesinin bayanlar olduğunu da gorebiliriz (Ünlü, Bayram, Uluyağcı, ve Uzoğlu-Bayçu, 2009). Televizyonda bayan, cinselliği yahut cinsel kimliğinden kaynaklı misyonu durumuna gelen yapması beklenen davranışlarıyla sergilenmektedir (Doğaç, 1999). TV dizilerinde sunulan bayan rollerinin bakımlı olmaları, modayla içli dışlı olmaları, konutlarının dizaynı üzerine çalışmaları ve genelde bayanın mutfakta seyirciye sunulması toplumdaki bayan izlenimine destek oluşturmaktadır.
TV dizilerinde bayanın ve bayana şiddetin sunumundan yola çıkarak hazırlanacak bu çalışmanın maksadı, bayana şiddet sahnelerini izleyenlerin bayana şiddete karşı duyarsızlaşma göstereceğini gözlemlemektir.
Bu araştırmada bayana şiddete karşı olumlu tavrı olan şahısların, bayana şiddet içeren dizileri izledikten daha sonra duyarsızlaşması ve bayanın olumsuz sunumunun da bireylerde bayana şiddete karşı duyarsızlaştırma oluşturması beklenmektedir. Etkileşim tesiri olarak ise şiddete karşı olumlu tavrı olan bireylerin olumsuz bayan sunumu olan TV dizilerini izledikten daha sonra daha epeyce duyarsızlaşması beklenmektedir.
Araştırma Yöntemi
Katılımcılar
Araştırmanın örneklemi internet üzerinden yapılan duyuru kararında müracaat yapan ve alanda bağlantıya geçilen iştirakçilerden oluşturulacaktır. İştirakçilere araştırma sonunda bir ölçü fiyat verileceği bildirilecektir. Örneklem Ankara’nın Sincan ve Çankaya ilçelerinden seçilecek farklı sosyoekonomik seviye ve eğitim düzeyine sahip 18-60 yaş aralığında bulunan 70 bayan 70 erkek toplamda 140 iştirakçiden oluşturulacaktır. İştirakçiler Ankara’da oluşturulan psikoloji laboratuvarına davet edilecektir.
Veri Toplama Araçları
Çalışmaya katılan bayan ve adamların bayana şiddete karşı tavırlarını belirten; ‘Gerekli olduğunda bayana şiddet uygulanabilir.’, ‘Aldatan bayan şiddet görmeyi hak ediyor.’ üzere unsurlar bulunan beşli Likert tipi Bayana Yönelik Şiddet Tavır Ölçeği oluşturulacaktır. Yapılandırılmış sistematik müşahede sırasında görüntü kayıt yolu kullanılarak iştirakçilerin davranışları kayıt altına alınacaktır.
İşlem
Araştırmada yapılandırılmış sistematik müşahede ve bayana şiddete karşı tavır ölçeği ile datalar toplanacaktır. Bilimsel bir prosedür olarak araştırmanın makul evreleri olacaktır. Öncelikle iştirakçilere Bayana Yönelik Şiddet Tavır Ölçeği uygulanacaktır. Bunun akabinde iştirakçiler bayana şiddete karşı olumlu ve olumsuz tavrı olanlar olarak ikiye ayrılacaktır. İştirakçiler görüntü izletilmek üzere bir odaya yönlendirilecektir. Deney kümesi 1’e bayanın olumsuz sunumunun olduğu, Deney kümesi 2‘ye hanımın olumlu sunumunun olduğu bayana şiddet görüntüleri ve denetim kümesine ise nötr bir görüntü izletilecektir. Tavır ölçeğiyle ikiye ayrılan iştirakçiler rastgele atama ile kümelere atanacaktır. Bu noktaya kadar araştırmacı ve iştirakçi direkt temas halinde olacaktır. daha sonrasında araştırmacı iştirakçiyi kıymetlendirme odasına yönlendirecek lakin giderken yanında bulunmayacaktır. İştirakçi kıymetlendirme odasına ilerlerken bir kapının gerisinden kurgu olan dayak, hengame ve yardım isteme sesleri duyacaktır. Bu noktada iştirakçinin reaksiyonu koridorda bulunan kameradan gözlemlenecek, not alınacak ve uzmanlar tarafınca duyarlı–duyarsız olarak değerlendirecektir. Bu etaptan daha sonra deney iştirakçilere açık bir biçimde açıklanacaktır.
Analiz Stratejisi
Kadına Yönelik Şiddet Tavır Ölçeği ile ayrılacak olan ondan sonrasında da seçkisiz olarak kümelere atanan iştirakçilerin görüntü izletildikten daha sonra sistematik gözleme tabi tutulması kararında elde edilen datalar Ki Kare tahlil formülüyle tahlil edilecektir.
Beklenen Bulgular
Birinci hipoteze göre şiddete karşı olumlu tavır sergileyen bireylerin bayana şiddet içeren dizileri izledikten daha sonra daha fazlaca duyarsızlaşması beklenmektedir. İkinci hipoteze nazaran, bayanın olumsuz sunumuyla bir arada bayana şiddete yönelik daha fazlaca duyarsızlaşma beklen-mektedir. Etkileşim tesiri ile bir arada de şiddete karşı olumlu tavır olan şahıslarda, olumsuz bayan sunumu olan TV dizilerinin daha fazlaca duyarsızlaşma meydana getirmesi beklenmektedir. Ki Kare ile yapılan tahlil kararında; bayana şiddete karşı tavır, TV dizilerinde bayana şiddet ve bayanın sunumuna nazaran deney kümelerinin kendi içinde ve deney kümesi ile denetim kümesi içinde manalı bir fark beklenmektedir.